Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2023-12-18, 07:30 Autor: szuk/ skp/

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
18 grudnia
1423 – Zbigniew Oleśnicki otrzymał święcenia kapłańskie, a następnego dnia został mianowany biskupem krakowskim.

1529 - W Piotrkowie sejm koronny wybrał 9-letniego królewicza Zygmunta Augusta jako przyszłego króla Polski. Bezprecedensowa elekcja "vivente rege" (za życia poprzednika - Zygmunta I Starego) wywołała protesty.

1575 - Zmarł Marcin Bielski, kronikarz, poeta, autor "Kroniki wszystkiego świata".

1601 - Wojska polskie pod dowództwem hetmana Jana Zamoyskiego zdobyły Wolmar (obecnie Valmiera na Łotwie) podczas wojny polsko-szwedzkiej.

1765 – Tadeusz Kościuszko wstąpił do Korpusu Kadetów Szkoły Rycerskiej w Warszawie.

1820 - W Taganrogu urodził się Sokrates Starynkiewicz, rosyjski generał, prezydent Warszawy w latach 1875-1892; zasłużony dla rozwoju miasta m.in. budową nowoczesnych wodociągów i kanalizacji.

1830 - Powstanie Listopadowe: Sejm przyjął uchwałę o narodowym charakterze powstania.

1878 - W Gori w Gruzji urodził się Józef Stalin, właściwie Iosif Dżugaszwili, przywódca totalitarnego państwa sowieckiego, zbrodniarz odpowiedzialny za prześladowania i śmierć milionów ludzi; wśród jego ofiar były setki tysięcy Polaków.

1896 - W Petersburgu urodził się Stanisław Mackiewicz, ps. Cat, konserwatysta, pisarz, publicysta, założyciel i redaktor wileńskiego "Słowa"; poseł na Sejm II RP z list BBWR; więzień Berezy Kartuskiej; po wybuchu II wojny światowej członek Rady Narodowej (1940-1941); w latach 1954-1955 premier rządu RP na emigracji.

1913 - W Rzymie zmarł Teodor Rygier, rzeźbiarz, autor pomnika Adama Mickiewicza na krakowskim Rynku Głównym.

1916 - I wojna światowa: Zakończyła się trwająca ponad dziewięć miesięcy bitwa pod Verdun we Francji; w jej wyniku walczący ze sobą Niemcy i Francuzi stracili ogółem ponad 700 tys. zabitych żołnierzy.

1921 - Polska reprezentacja piłkarska rozegrała w Budapeszcie swój pierwszy oficjalny mecz międzypaństwowy, przegrywając z Węgrami 0:1.

1925 - W Pabianicach urodził się Stanisław Staszewski, poeta, bard.

1929 - W Inowrocławiu urodził się Józef Glemp, w latach 1967-1979 osobisty sekretarz prymasa Stefana Wyszyńskiego, biskup warmiński od 1979 r.; po śmierci Prymasa Tysiąclecia w 1981 r. wyniesiony przez papieża Jana Pawła II do godności arcybiskupa metropolity gnieźnieńskiego i warszawskiego oraz prymasa Polski (1981-2009); kardynał; przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski (1981-2004).

1933 – Działacz Komunistycznej Partii Polski Bolesław Bierut został skazany na karę 7 lat pozbawienia wolności za współpracę z wywiadem ZSRS.

1937 - We Lwowie urodził się Janusz Onyszkiewicz, polityk, matematyk, alpinista; w 1980 r. członek prezydium MKZ NSZZ "Solidarność", następnie Zarządu Regionu Mazowsze; w 1981 r. rzecznik prasowy Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ "S"; internowany po wprowadzeniu stanu wojennego; członek Komitetu Obywatelskiego przy Przewodniczącym NSZZ "S" (1988-1990); uczestnik obrad Okrągłego Stołu; od 1989 do 2001 r. poseł na Sejm (OKP, UD, UW); minister obrony narodowej (1992-1993 i 1997-2000); w 2004 r. wybrany z list UW posłem do Parlamentu Europejskiego, w latach 2004-2007 wiceprzewodniczący PE; przewodniczący Partii Demokratycznej (2006-2009); w latach 2001-2016 prezes Polskiego Związku Alpinizmu.

1939 - W odwecie za atak na posterunek policji niemieckiej w Bochni, dokonany 16 grudnia 1939 r. przez dwóch członków konspiracyjnej Organizacji Orła Białego (powieszonych następnego dnia), Niemcy rozstrzelali 52 Polaków; egzekucji dokonano na bocheńskim wzgórzu Uzbornia.

1941 - W nocy z 17 na 18 grudnia w Katowicach gestapo dokonało masowych aresztowań wśród członków Katowickiego Inspektoratu ZWZ.

1941 - W Drogomyślu w pow. cieszyńskim urodził się Jan Kowalczyk, jeździec, złoty medalista igrzysk olimpijskich w Moskwie w indywidualnym konkursie skoków przez przeszkody.

1942 - Prezydent RP na uchodźstwie Władysław Raczkiewicz wystosował list do papieża Piusa XII, prosząc o interwencję w obronie mordowanych Polaków i Żydów.

1944 – W nocy z 18 na 19 grudnia 236 samolotów RAF dokonało nalotu bombowego na bazę Kriegsmarine w Gdyni, niszcząc całą jej infrastrukturę.

1952 - W Starachowicach urodziła się Krystyna Janda, aktorka, reżyserka; laureatka Złotej Palmy za rolę w "Przesłuchaniu" Ryszarda Bugajskiego, wystąpiła również w filmach Andrzeja Wajdy "Człowiek z marmuru", "Człowiek z żelaza", "Tatarak", a także "Wróżby kumaka", "Pestka" i w serialu "Modrzejewska"; w 2004 r. założyła Fundację Krystyny Jandy Na Rzecz Kultury, rok później otworzyła w Warszawie Teatr Polonia, a w 2010 r. Och-Teatr.

1954 - W Łodzi urodził się Tomasz Mędrzak, aktor, reżyser teatralny; wystąpił m.in. w filmach "W pustyni i w puszczy" Władysława Ślesickiego oraz serialu "Dom" Jana Łomnickiego.

1959 - Rządy ZSRS, Polski i NRD podpisały umowę o budowie rurociągu naftowego "Przyjaźń".

1964 - Premiera filmu "Panienka z okienka" w reżyserii Marii Kaniewskiej.

1968 - W Krakowie zmarł Stanisław Pigoń, historyk literatury, edytor.

1970 - Grudzień '70: Większość Biura Politycznego KC PZPR opowiedziała się za politycznym rozwiązaniem konfliktu na Wybrzeżu; decyzja ta była zgodna z sugestią przekazaną premierowi Józefowi Cyrankiewiczowi przez Leonida Breżniewa i oznaczała klęskę Władysława Gomułki; w tym czasie robotnicze protesty trwały jeszcze w Elblągu oraz w Szczecinie, gdzie ostatecznie 22 grudnia przerwano strajk.

1978 - Na Wawelu ogłoszono powstanie Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa.

1979 - Wolne Związki Zawodowe i Ruch Młodej Polski zorganizowały w Gdańsku kilkutysięczną manifestację w rocznicę krwawej pacyfikacji robotniczych protestów w grudniu 1970 r.; przed bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej przemawiał Lech Wałęsa.

1979 - Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło Konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet.

1988 - W Warszawie został utworzony Komitet Obywatelski przy Przewodniczącym NSZZ "Solidarność" Lechu Wałęsie; sekretarzem Komitetu został Henryk Wujec; dodatkowo powołano 15 komisji, które miały zajmować się przygotowaniem stanowiska opozycji na obrady Okrągłego Stołu.

1992 - W Warszawie zmarł Józef Nalberczak, aktor, wystąpił w filmach "Trudna miłość", "Kaprysy Łazarza", "Awans", "Co mi zrobisz jak mnie złapiesz", "Oko proroka", "Warszawskie gołębie", a także w serialach "Czterej pancerni i pies" oraz "Droga".

1998 - Sejm odrzucił weto prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego do ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej.

2002 - W Warszawie zmarł Jan Łomnicki, reżyser i scenarzysta filmowy; twórca seriali "Dom" i "Modrzejewska", a także filmów "Akcja pod Arsenałem" i "Jeszcze tylko ten las".

2017 - W Izraelu zmarł rosyjski historyk Arsenij Roginski, współzałożyciel i przewodniczący Stowarzyszenia Memoriał, dokumentującego zbrodnie komunistyczne, w tym dokonane na Polakach.

2018 – W Warszawie zmarł Kazimierz Kutz, jeden z najbardziej cenionych polskich reżyserów filmowych, reżyser takich filmów jak „Sól ziemi czarnej”, „Perła w koronie”, „Paciorki jednego różańca”, „Śmierć jak kromka chleba”, „Pułkownik Kwiatkowski”.(PAP)

Zobacz także

2024-06-11, godz. 15:50 Centrum Weterana będzie współpracować z Muzeum Powstania Warszawskiego Weterani współczesnych misji polskiego wojska będą traktowani tak samo, jak uczestnicy walk z czasu drugiej wojny światowej. Stanie się tak m.in. dzięki… » więcej 2024-06-10, godz. 14:33 Paweł Pietrzyk: archiwa to historia w skali mikro [wywiad] Archiwa Państwowe dbają o przeszłość, a jednocześnie są mocno osadzone w teraźniejszości, by zabezpieczyć dokumenty dla przyszłych pokoleń. Archiwa… » więcej 2024-06-10, godz. 14:30 82. rocznica pierwszej zbiorowej ucieczki z Auschwitz-Birkenau Mija 82. rocznica pierwszej zbiorowej ucieczki z niemieckiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. 10 czerwca 1942 roku około 50 więźniów podjęło próbę przedostania… » więcej 2024-06-10, godz. 09:00 Dzisiaj (10.06) uroczysta gala wręczenia nagrody IPN „Kustosz Pamięci Narodowej” Podczas uroczystości na Zamku Królewskim w Warszawie poznamy laureatów tegorocznej XXIII edycji nagrody Instytutu Pamięci Narodowej „Kustosz Pamięci Narodowej”… » więcej 2024-06-10, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 10 czerwca » więcej 2024-06-09, godz. 12:11 Strach, entuzjazm, pragnienie wolności. 40. rocznica powstania Federacji Młodzieży Walczącej Byli za młodzi na "Solidarność", więc założyli własną organizację. Mija 40 lat od powstania Federacji Młodzieży Walczącej - jedynego w PRL ogólnopolskiego… » więcej 2024-06-09, godz. 12:06 Wybory do PE 2024 w Polsce Trwają wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce. Polacy głosują po raz piąty i wybierają 53 europosłów spośród około tysiąca kandydatów. W sumie… » więcej 2024-06-09, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 9 czerwca » więcej 2024-06-08, godz. 11:00 85 lat kończy Norman Davies, brytyjski historyk i publicysta 8 czerwca 85 lat kończy Norman Davies, brytyjski historyk i publicysta walijskiego pochodzenia, autor monumentalnych prac dotyczących historii Europy, Polski… » więcej 2024-06-08, godz. 09:00 105 lat temu urodził się Władysław Siemaszko, prawnik, żołnierz AK, badacz zbrodni wołyńskiej 105 lat kończy dziś Władysław Siemaszko, pseudonim Wir, żołnierz Armii Krajowej, prawnik, od lat 80. badacz zbrodni na ludności polskiej na Wołyniu w okresie… » więcej
1213141516
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »