Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 42 lata temu rozpoczął się podziemny strajk w…
2023-12-14, 11:00 Autor: IAR/E.Leo/Porycka/K.Koziełł/dok.

42 lata temu rozpoczął się podziemny strajk w kopalni Piast

Kopalnia Piast. [fot. źródło: www.bierun.pl/turystyka/kopalnia-wegla-kamiennego-piast-i-kosciol-sw-barbary]
Kopalnia Piast. [fot. źródło: www.bierun.pl/turystyka/kopalnia-wegla-kamiennego-piast-i-kosciol-sw-barbary]
42 lata temu, 14 grudnia 1981 roku, górnicy z Kopalni Węgla Kamiennego Piast w Bieruniu rozpoczęli dwutygodniowy podziemny strajk. Był to najdłuższy protest w powojennej historii górnictwa, prowadzony pod ziemią. Jego uczestnicy żądali zniesienia stanu wojennego wprowadzonego dzień wcześniej oraz uwolnienia aresztowanych działaczy "Solidarności". Protest był spontaniczną, a przy tym świadomą i dobrze zorganizowaną formą obywatelskiego oporu.
Przez blisko 9 dni podobny protest - też pod ziemią - prowadzili górnicy z sąsiedniej kopalni - Ziemowit w Lędzinach. W tym czasie strajkowali górnicy z Wujka i Manifestu Lipcowego, a na Wybrzeżu oddziały milicji i wojska pacyfikowały bunt robotników w szczecińskiej stoczni im. Adolfa Warskiego.

W strajku w Piaście, 650 metrów pod ziemią, uczestniczyło dwa tysiące górników. Do końca protestu wytrwało ponad tysiąc osób. Spędzili tam 14 dni, także święta Bożego Narodzenia. Strajkujących wspierali duchowo księża, w tym biskup pomocniczy katowicki Jan Zimniak, który zjechał na dół do kopalni.

"To wspólne przebywanie, organizowanie sobie codziennego życia, dawało nam wrażenie, że w kraju ogarniętym wojną żyjemy w ostatniej oazie wolności" - wspominał po latach Stanisław Trybuś, jeden z przywódców strajku w kopalni Piast. To właśnie on 14 grudnia, gdy górnicy otrzymali informację o internowaniu liderów kopalnianej "Solidarności", zaapelował do górników o przeciwstawienie się tym - jak mówił - haniebnym i bezprawnym działaniom. Zdecydowano wtedy, aby nie wyjeżdżać z dołu kopalni.

Władze robiły wszystko, by skłonić górników do wyjazdu na powierzchnię. Między innymi rozpuszczano pogłoski o planowanym zalaniu kopalni lub użyciu gazu, ograniczano dostawy żywności, na pewien czas dyrekcja kopalni odcięła prąd. Strajkującym pozwolono kontaktować się telefonicznie z rodzinami, a później nagrania z podsłuchu rozmów wykorzystano w audycjach propagandowych.

28 grudnia, po uzyskaniu od władz gwarancji bezpieczeństwa, wszyscy górnicy wyjechali na powierzchnię o własnych siłach. Najpierw śpiewali hymn, a potem modlili się przed ołtarzem Świętej Barbary w kopalnianej cechowni.

Powracający do domów byli zatrzymywani przez milicję i SB. Niektórzy z nich zostali oskarżeni o sprawstwo kierownicze strajku. Groziły im surowe kary, nawet do 15 lat więzienia. Po wyroku uniewinniającym, co w okresie stanu wojennego było ewenementem, zostali jednak ponownie zatrzymani przez milicję, a następnie internowani.

Dwutygodniowy strajk w kopalni Piast i 11-dniowy w Hucie Katowice, były najdłuższymi po 13 grudnia 1981 roku. Protesty te, mimo ich zakończenia, stanowiły porażkę komunistycznej władzy. Pokazały silny opór społeczny wobec decyzji rządzących, jednocześnie konsolidując wewnętrznie struktury podziemnej "Solidarności".

Podziemny strajk stał się tematem jednej z najbardziej znanych piosenek okresu stanu wojennego, śpiewanych w drugim obiegu. Skomponował ją w 1982 roku Jan Krzysztof Kelus, internowany opozycjonista. Tekst zawierał znamienne słowa: "Tylko honor jest Wasz solidarni/ Bryłą węgla zaś polskie sumienie/ Wam już czas, wyjeżdżajcie z kopalni/ Wolna Polska zepchnięta pod ziemię".

Zobacz także

2024-01-04, godz. 13:00 215 lat temu urodził się Louis Braille, twórca alfabetu dla niewidomych 215 lat temu, 4 stycznia 1809 roku, urodził się twórca alfabetu dla niewidomych Louis Braille. Jego alfabet został oparty na systemie wojskowym, który umożliwiał… » więcej 2024-01-04, godz. 11:00 Na Wawelu otwarcie podziemnej trasy zwiedzania Jedno z najbardziej tajemniczych miejsc na Wawelu otwarte dla zwiedzających. Muzealnicy i konserwatorzy przygotowali w podziemiach wschodniego skrzydła królewskiej… » więcej 2024-01-04, godz. 09:00 77. rocznica pokazowego procesu działaczy I Zarządu WiN 77 lat temu, 4 stycznia 1947 roku, w Warszawie rozpoczął się proces przywódców antykomunistycznej organizacji Wolność i Niezawisłość, walczącej z sowietyzacją… » więcej 2024-01-04, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 4 stycznia » więcej 2024-01-03, godz. 13:00 Rosyjskiemu reżimowi nie udało się zniszczyć Memoriału Rosyjskiemu reżimowi nie udało się zniszczyć stowarzyszenia Memoriał. Jedna z najbardziej cenionych na świecie organizacji badających stalinowskie zbrodnie… » więcej 2024-01-03, godz. 11:00 Plany Zamku Królewskiego w Warszawie na 2024 rok Prezentacja dzieł Rafaela, wystawa prac Władysława Hasiora i kolejne inwestycje - to plany Zamku Królewskiego w Warszawie na 2024 rok. Będzie to ostatni rok… » więcej 2024-01-03, godz. 10:00 Wszystkie drogi prowadzą do... muzeum - cykliczne oprowadzania tematyczne dla seniorów: Rozwój broni palnej w XIX w… Witold Garbal - kierownik Działu Historycznego Muzeum Śląska Opolskiego przybliży tajniki rozwoju broni palnej w dziewiętnastym wieku oraz oprowadzi po stałej… » więcej 2024-01-03, godz. 09:00 Sądeccy poszukiwacze znaleźli srebrne monety rzymskie z II wieku Grot i ostrogi średniowieczne, 30 krajcarów, pierścionkii dwie srebrne monety Cesarstwa Rzymskiego z II wieku naszej ery odnaleźli w Sylwestra poszukiwacze… » więcej 2024-01-03, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 3 stycznia » więcej 2024-01-02, godz. 15:00 Jan Ołdakowski o przygotowaniach do 80 rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego Muzeum Powstania Warszawskiego rozpoczęło przygotowania do obchodów 80. rocznicy wybuchu zrywu. Dyrektor placówki Jan Ołdakowski podkreśla, że będą to… » więcej
96979899100
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »