Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 42 lata temu rozpoczął się podziemny strajk w…
2023-12-14, 11:00 Autor: IAR/E.Leo/Porycka/K.Koziełł/dok.

42 lata temu rozpoczął się podziemny strajk w kopalni Piast

Kopalnia Piast. [fot. źródło: www.bierun.pl/turystyka/kopalnia-wegla-kamiennego-piast-i-kosciol-sw-barbary]
Kopalnia Piast. [fot. źródło: www.bierun.pl/turystyka/kopalnia-wegla-kamiennego-piast-i-kosciol-sw-barbary]
42 lata temu, 14 grudnia 1981 roku, górnicy z Kopalni Węgla Kamiennego Piast w Bieruniu rozpoczęli dwutygodniowy podziemny strajk. Był to najdłuższy protest w powojennej historii górnictwa, prowadzony pod ziemią. Jego uczestnicy żądali zniesienia stanu wojennego wprowadzonego dzień wcześniej oraz uwolnienia aresztowanych działaczy "Solidarności". Protest był spontaniczną, a przy tym świadomą i dobrze zorganizowaną formą obywatelskiego oporu.
Przez blisko 9 dni podobny protest - też pod ziemią - prowadzili górnicy z sąsiedniej kopalni - Ziemowit w Lędzinach. W tym czasie strajkowali górnicy z Wujka i Manifestu Lipcowego, a na Wybrzeżu oddziały milicji i wojska pacyfikowały bunt robotników w szczecińskiej stoczni im. Adolfa Warskiego.

W strajku w Piaście, 650 metrów pod ziemią, uczestniczyło dwa tysiące górników. Do końca protestu wytrwało ponad tysiąc osób. Spędzili tam 14 dni, także święta Bożego Narodzenia. Strajkujących wspierali duchowo księża, w tym biskup pomocniczy katowicki Jan Zimniak, który zjechał na dół do kopalni.

"To wspólne przebywanie, organizowanie sobie codziennego życia, dawało nam wrażenie, że w kraju ogarniętym wojną żyjemy w ostatniej oazie wolności" - wspominał po latach Stanisław Trybuś, jeden z przywódców strajku w kopalni Piast. To właśnie on 14 grudnia, gdy górnicy otrzymali informację o internowaniu liderów kopalnianej "Solidarności", zaapelował do górników o przeciwstawienie się tym - jak mówił - haniebnym i bezprawnym działaniom. Zdecydowano wtedy, aby nie wyjeżdżać z dołu kopalni.

Władze robiły wszystko, by skłonić górników do wyjazdu na powierzchnię. Między innymi rozpuszczano pogłoski o planowanym zalaniu kopalni lub użyciu gazu, ograniczano dostawy żywności, na pewien czas dyrekcja kopalni odcięła prąd. Strajkującym pozwolono kontaktować się telefonicznie z rodzinami, a później nagrania z podsłuchu rozmów wykorzystano w audycjach propagandowych.

28 grudnia, po uzyskaniu od władz gwarancji bezpieczeństwa, wszyscy górnicy wyjechali na powierzchnię o własnych siłach. Najpierw śpiewali hymn, a potem modlili się przed ołtarzem Świętej Barbary w kopalnianej cechowni.

Powracający do domów byli zatrzymywani przez milicję i SB. Niektórzy z nich zostali oskarżeni o sprawstwo kierownicze strajku. Groziły im surowe kary, nawet do 15 lat więzienia. Po wyroku uniewinniającym, co w okresie stanu wojennego było ewenementem, zostali jednak ponownie zatrzymani przez milicję, a następnie internowani.

Dwutygodniowy strajk w kopalni Piast i 11-dniowy w Hucie Katowice, były najdłuższymi po 13 grudnia 1981 roku. Protesty te, mimo ich zakończenia, stanowiły porażkę komunistycznej władzy. Pokazały silny opór społeczny wobec decyzji rządzących, jednocześnie konsolidując wewnętrznie struktury podziemnej "Solidarności".

Podziemny strajk stał się tematem jednej z najbardziej znanych piosenek okresu stanu wojennego, śpiewanych w drugim obiegu. Skomponował ją w 1982 roku Jan Krzysztof Kelus, internowany opozycjonista. Tekst zawierał znamienne słowa: "Tylko honor jest Wasz solidarni/ Bryłą węgla zaś polskie sumienie/ Wam już czas, wyjeżdżajcie z kopalni/ Wolna Polska zepchnięta pod ziemię".

Zobacz także

2023-12-16, godz. 13:00 42 lata temu podczas pacyfikacji kopalni Wujek zginęło 9 górników 42 lata temu, 16 grudnia 1981 roku, podczas pacyfikacji kopalni Wujek w Katowicach od kul plutonu specjalnego ZOMO zginęło 9 górników, a ponad 20 zostało… » więcej 2023-12-16, godz. 11:00 Wręczono Nagrody Semper Fidelis przyznawane przez IPN Lubelska Wojewódzka Komenda Ochotniczych Hufców Pracy, Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, Kresowe Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze… » więcej 2023-12-16, godz. 09:00 (16.12) 101 lat temu został zastrzelony prezydent Gabriel Narutowicz 101 lat temu, 16 grudnia 1922 roku, został zastrzelony Gabriel Narutowicz, pierwszy prezydent odrodzonej Polski. Najwyższy urząd w państwie piastował pięć… » więcej 2023-12-16, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 16 grudnia » więcej 2023-12-15, godz. 13:00 Wieczorem na warszawskiej Cytadeli koncert z muzyką z filmów o Powstaniu Styczniowym [DŹWIĘK] Wieczorem (o 19.00) w siedzibie Muzeum Historii Polski na warszawskiej Cytadeli odbędzie się koncert „Pejzaże 1863”. » więcej 2023-12-15, godz. 11:00 42 lata temu ZOMO spacyfikowało strajk w kopalni Manifest Lipcowy 42 lata temu, 15 grudnia 1981 roku, ZOMO przeprowadziło pacyfikację kopalni Manifest Lipcowy w Jastrzębiu-Zdroju (dzisiejsza Zofiówka), gdzie trwał strajk… » więcej 2023-12-15, godz. 09:30 Wystawa Biblii w MBP - Finisaż Dzisiaj ostatni dzień wystawy Biblii, którą można było oglądać od 5 w holu Miejskiej Biblioteki Publicznej przy ul. Minorytów 4 w godzinach otwarcia biblioteki… » więcej 2023-12-15, godz. 08:30 Finał projektu "Mistrz Tradycji" Międzypokoleniowy przekaz tradycji wykonywania kroszonki opolskiej techniką rytowniczą, a także przenoszenia wzoru opolskiego z kroszonki na porcelanę był… » więcej 2023-12-15, godz. 08:00 Zmarł Powstaniec Warszawski Stanisław Jan Majewski pseudonim Stach Zmarł Stanisław Jan Majewski pseudonim Stach- działacz konspiracji niepodległościowej w czasie II wojny światowej oraz uczestnik Powstania Warszawskiego… » więcej 2023-12-15, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 15 grudnia » więcej
9293949596
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »