Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 42 lata temu rozpoczął się podziemny strajk w…
2023-12-14, 11:00 Autor: IAR/E.Leo/Porycka/K.Koziełł/dok.

42 lata temu rozpoczął się podziemny strajk w kopalni Piast

Kopalnia Piast. [fot. źródło: www.bierun.pl/turystyka/kopalnia-wegla-kamiennego-piast-i-kosciol-sw-barbary]
Kopalnia Piast. [fot. źródło: www.bierun.pl/turystyka/kopalnia-wegla-kamiennego-piast-i-kosciol-sw-barbary]
42 lata temu, 14 grudnia 1981 roku, górnicy z Kopalni Węgla Kamiennego Piast w Bieruniu rozpoczęli dwutygodniowy podziemny strajk. Był to najdłuższy protest w powojennej historii górnictwa, prowadzony pod ziemią. Jego uczestnicy żądali zniesienia stanu wojennego wprowadzonego dzień wcześniej oraz uwolnienia aresztowanych działaczy "Solidarności". Protest był spontaniczną, a przy tym świadomą i dobrze zorganizowaną formą obywatelskiego oporu.
Przez blisko 9 dni podobny protest - też pod ziemią - prowadzili górnicy z sąsiedniej kopalni - Ziemowit w Lędzinach. W tym czasie strajkowali górnicy z Wujka i Manifestu Lipcowego, a na Wybrzeżu oddziały milicji i wojska pacyfikowały bunt robotników w szczecińskiej stoczni im. Adolfa Warskiego.

W strajku w Piaście, 650 metrów pod ziemią, uczestniczyło dwa tysiące górników. Do końca protestu wytrwało ponad tysiąc osób. Spędzili tam 14 dni, także święta Bożego Narodzenia. Strajkujących wspierali duchowo księża, w tym biskup pomocniczy katowicki Jan Zimniak, który zjechał na dół do kopalni.

"To wspólne przebywanie, organizowanie sobie codziennego życia, dawało nam wrażenie, że w kraju ogarniętym wojną żyjemy w ostatniej oazie wolności" - wspominał po latach Stanisław Trybuś, jeden z przywódców strajku w kopalni Piast. To właśnie on 14 grudnia, gdy górnicy otrzymali informację o internowaniu liderów kopalnianej "Solidarności", zaapelował do górników o przeciwstawienie się tym - jak mówił - haniebnym i bezprawnym działaniom. Zdecydowano wtedy, aby nie wyjeżdżać z dołu kopalni.

Władze robiły wszystko, by skłonić górników do wyjazdu na powierzchnię. Między innymi rozpuszczano pogłoski o planowanym zalaniu kopalni lub użyciu gazu, ograniczano dostawy żywności, na pewien czas dyrekcja kopalni odcięła prąd. Strajkującym pozwolono kontaktować się telefonicznie z rodzinami, a później nagrania z podsłuchu rozmów wykorzystano w audycjach propagandowych.

28 grudnia, po uzyskaniu od władz gwarancji bezpieczeństwa, wszyscy górnicy wyjechali na powierzchnię o własnych siłach. Najpierw śpiewali hymn, a potem modlili się przed ołtarzem Świętej Barbary w kopalnianej cechowni.

Powracający do domów byli zatrzymywani przez milicję i SB. Niektórzy z nich zostali oskarżeni o sprawstwo kierownicze strajku. Groziły im surowe kary, nawet do 15 lat więzienia. Po wyroku uniewinniającym, co w okresie stanu wojennego było ewenementem, zostali jednak ponownie zatrzymani przez milicję, a następnie internowani.

Dwutygodniowy strajk w kopalni Piast i 11-dniowy w Hucie Katowice, były najdłuższymi po 13 grudnia 1981 roku. Protesty te, mimo ich zakończenia, stanowiły porażkę komunistycznej władzy. Pokazały silny opór społeczny wobec decyzji rządzących, jednocześnie konsolidując wewnętrznie struktury podziemnej "Solidarności".

Podziemny strajk stał się tematem jednej z najbardziej znanych piosenek okresu stanu wojennego, śpiewanych w drugim obiegu. Skomponował ją w 1982 roku Jan Krzysztof Kelus, internowany opozycjonista. Tekst zawierał znamienne słowa: "Tylko honor jest Wasz solidarni/ Bryłą węgla zaś polskie sumienie/ Wam już czas, wyjeżdżajcie z kopalni/ Wolna Polska zepchnięta pod ziemię".

Zobacz także

2023-12-23, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 23 grudnia » więcej 2023-12-22, godz. 15:00 Dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego zachęca do składania świątecznych życzeń powstańcom Dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski, zachęca wszystkich, którzy mają wśród swoich znajomych powstańców warszawskich, do złożenia im… » więcej 2023-12-22, godz. 13:00 Nowe znaleziska zabytków archeologicznych ze Ślipcza O nowych znaleziskach zabytków archeologicznych ze Ślipcza w gminie Hrubieszów poinformował lubelski wojewódzki konserwator zabytków. To między innymi srebrna… » więcej 2023-12-22, godz. 11:00 Mijają 33 lata od przekazania insygniów prezydenta Rzeczpospolitej 33 lata temu, 22 grudnia 1990 roku, na Zamku Królewskim w Warszawie ostatni prezydent Rzeczypospolitej na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski przekazał insygnia… » więcej 2023-12-22, godz. 09:00 110 lat temu urodził się Józef Rzepka, żołnierz AK i antykomunistycznego podziemia 110 lat temu, 22 grudnia 1913 roku, urodził się Józef Rzepka, jeden z dowódców podziemia niepodległościowego oraz antykomunistycznego. Po wybuchu II wojny… » więcej 2023-12-22, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 22 grudnia » więcej 2023-12-21, godz. 13:00 Zabytkowe dyplomy w Archiwum Archidiecezji Warmińskiej Po półrocznych pracach konserwatorskich w Archiwum Archidiecezji Warmińskiej w Olsztynie zaprezentowano 34 odrestaurowane dyplomy. Najstarszy z nich pochodzi… » więcej 2023-12-21, godz. 11:00 84 lata temu zginął prezydent Warszawy Stefan Starzyński 84 lata temu - pomiędzy 21 a 23 grudnia 1939 roku - został rozstrzelany przez Niemców Stefan Starzyński, prezydent Warszawy, który podczas wojny obronnej… » więcej 2023-12-21, godz. 10:00 Nowa wystawa główna w Muzeum Auschwitz-Birkenau Dziennik regionalny "Gazeta Krakowska" informuje, że jeszcze w tym roku rozpoczną się prace związane z nową wystawą główną w Muzeum Auschwitz-Birkenau… » więcej 2023-12-21, godz. 09:00 145 lat temu urodził się Jan Łukasiewicz, logik i filozof, minister w rządzie Paderewskiego 145 lat temu, 21 grudnia 1878 roku, urodził się Jan Łukasiewicz, wybitny logik i filozof, minister w rządzie Ignacego Jana Paderewskiego, a także rektor Uniwersytetu… » więcej
8990919293
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »