Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2023-12-10, 07:30 Autor: Skrzydelski Przemysław / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
10 grudnia
1339 - W Starym Sączu zmarła Jadwiga Bolesławówna, żona Władysława Łokietka, w latach 1320-1333 królowa Polski, matka Kazimierza III Wielkiego.

1671 - Turcja wypowiedziała Rzeczypospolitej wojnę, żądając wycofania polskich wojsk z Podola i Ukrainy.

1773 - Urodziła się Antonina Campi-Miklasiewicz, śpiewaczka operowa.

1791 - W Offenbach k. Frankfurtu n/Menem zmarł urodzony na Podolu Jakub Frank, przywódca oraz twórca żydowskiej sekty frankistów, cadyk, mistyk, samozwańczy prorok, astrolog i alchemik.

1796 - Car Rosji Paweł I ogłosił amnestię dla zesłanych na Syberię uczestników Powstania Kościuszkowskiego.

1805 - W Zalesiu urodziła się Amelia z Ogińskich Załuska, kompozytorka, malarka, poetka, współzałożycielka uzdrowiska w Iwoniczu.

1830 – Powstanie Listopadowe: Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki i Jan Jezierski zostali wydelegowani przez dyktatora gen. Józefa Chłopickiego do Sankt Petersburga na rozmowy z carem Mikołajem I, które miały doprowadzić do kompromisowego zakończenia konfliktu.

1850 - W Aleppo w Syrii zmarł Józef Bem, uczestnik wojny 1812-1813 i Powstania Listopadowego; w czasie Wiosny Ludów dowódca rewolucyjnego Wiednia; podczas powstania węgierskiego (1848-1849) stał na czele wojsk w Siedmiogrodzie, a następnie był naczelnym wodzem armii węgierskiej; po upadku powstania służył w armii tureckiej jako Murat Pasza.

1870 - W Bohdanowie urodził się Ferdynand Ruszczyc, malarz, grafik, rysownik.

1874 – We wsi Kłoda Mała koło Białej Podlaskiej, w proteście przeciw szykanom związanym z narzuceniem przez władze rosyjskie wyznania prawosławnego, dokonała samospalenia rodzina Koniuszewskich – rodzice z dwójką małych dzieci. Józef Koniuszewski za odmowę porzucenia grekokatolicyzmu miał zostać pobity, obciążony podatkami i zamknięty w areszcie. Desperacką decyzję podjął na wieść o przymusowym chrzcie córki w cerkwi prawosławnej.

1893 - W Krakowie urodził się Jerzy Stempowski, eseista, krytyk literacki, epistolograf, publicysta.

1895 - W Dębnie urodził się Józef Janos, twórca ludowy, poeta i rzeźbiarz.

1900 - W Wilnie urodził się Henryk Niewodniczański, fizyk, członek PAN, twórca Instytutu Fizyki Jądrowej w Krakowie.

1901 - W Sztokholmie po raz pierwszy wręczono Nagrody Nobla.

1903 - Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki odebrali Maria Skłodowska-Curie i jej mąż Pierre Curie.

1905 - Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury odebrał Henryk Sienkiewicz.

1909 - W Niechanowie w pobliżu Gniezna urodził się Adam Borys, ps. Pług, podpułkownik WP, cichociemny; organizator i pierwszy dowódca batalionu "Parasol" Kierownictwa Dywersji KG AK.

1911 - Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii odebrała Maria Skłodowska-Curie.

1912 - W Krakowie urodził się Jerzy Turowicz, dziennikarz, publicysta, wieloletni redaktor naczelny "Tygodnika Powszechnego".

1924 - Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury odebrał Władysław Reymont.

1927 - W Genewie marszałek Józef Piłsudski wziął udział w sesji Rady Ligi Narodów poświęconej normalizacji stosunków polsko-litewskich.

1936 - Zmarł Leon Wasilewski, ojciec Wandy Wasilewskiej, działacz i teoretyk PPS, historyk i dyplomata.

1936 - W Lidzie urodził się Roman Załuski, reżyser i scenarzysta, autor filmów "Kardiogram" (1971), "Sekret" (1973), "Och, Karol" (1985), "Kogel-mogel" (1988).

1940 - W Białymstoku urodził się Aleksander Smolar, publicysta, w czasach PRL działacz opozycji demokratycznej, rzecznik Komitetu Obrony Robotników. Założyciel kwartalnika "Aneks"; w latach 1991 – 2020 prezes Fundacji im. Stefana Batorego.

1942 - Nota ministra spraw zagranicznych RP Edwarda Raczyńskiego do rządów Narodów Zjednoczonych dotycząca niemieckich zbrodni na ludności żydowskiej w okupowanej Polsce.

1943 - W Moskwie zmarł Alfred Lampe, działacz komunistyczny, członek KC KPP; współorganizator Związku Patriotów Polskich w Związku Sowieckim oraz 1 Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki.

1945 - W Zamościu urodził się Marek Grechuta, piosenkarz, poeta, kompozytor, wykonawca przebojów "Dni, których nie znamy", "Będziesz moją panią", "Niepewność", "Korowód".

1946 - W Zabrzu urodził się Jan Sawka, grafik, malarz. Zajmowął się plakatem i grafiką ilustracyjną.

1948 - Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło Powszechną Deklarację Praw Człowieka.

1953 - W Warszawie zmarła Lucyna Messal (Messalka), aktorka, śpiewaczka, tancerka, primadonna operetki warszawskiej.

1956 - W Szczecinie wybuchły antysowieckie zamieszki, zaatakowano m.in. budynek konsulatu ZSRS, komisariaty MO, Centralne Więzienie oraz Prokuraturę Wojewódzką.

1956 - Decyzją Rady Państwa Stalinogród powrócił do historycznej nazwy - Katowice.

1959 - Zmarł Andrzej Sołtan, fizyk, twórca i pierwszy dyrektor Instytutu Badań Jądrowych.

1965 - W Londynie zmarł Michał Grażyński, członek POW, uczestnik powstań śląskich; w latach 1926-1939 wojewoda śląski; przewodniczący ZHP od 1931 do 1939 r., następnie przewodniczący ZHP poza granicami Kraju (1946-1960); po wojnie na emigracji w Wielkiej Brytanii.

1966 - Pierwszy album studyjny "Czerwonych Gitar" - "To właśnie my".

1972 - Premiera filmu "Trzeba zabić tę miłość" w reżyserii Janusza Morgensterna.

1980 - Czesław Miłosz odebrał literacką Nagrodę Nobla.

1980 - Przy Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ "Solidarność" powstał Komitet Obrony Więzionych za Przekonania.

1982 - W meczu koszykarskiej ekstraklasy Górnik Wałbrzych - Pogoń Szczecin zawodnik Górnika Mieczysław Młynarski zdobył 90 punktów. Do dziś wynik ten pozostaje rekordem polskiej ligi.

1983 - Danuta Wałęsa wraz z synem odebrała w Oslo przyznaną Lechowi Wałęsie Pokojową Nagrodę Nobla.

1984 - Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło Konwencję w sprawie zakazu stosowania tortur.

1986 - Lech Wałęsa powołał Komisję Interwencji i Praworządności NSZZ "Solidarność", którą kierował Zbigniew Romaszewski.

1989 - W Nowej Hucie zdemontowano pomnik Włodzimierza Lenina.

1991 - W Maastricht w Holandii zakończył się szczyt 12 państw EWG, podczas którego uzgodniono traktat o unii gospodarczej i politycznej.

1994 - Zmarła Krystyna Tustanowska, pseudonim Tina, żołnierka Armii Krajowej, uczestniczyła w wielu akcjach AK: w zamachu na Kutscherę i odbiciu "Rudego" pod Arsenałem.

1996 - Wisława Szymborska odebrała Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury.

1996 - W Warszawie zmarła Maryna Zagórska, tłumaczka literatury pięknej, współpracowniczka Komitetu Obrony Robotników, żona poety Jerzego Zagórskiego; Sprawiedliwa Wśród Narodów Świata.

2003 - W Poznaniu zmarł prof. Janusz Pajewski, historyk dziejów XIX wieku i międzywojnia, autor pierwszej w PRL wydanej legalnie monografii odbudowy państwa polskiego w 1918 r.

2007 - Ruszyła Biełsat TV - satelitarny kanał Telewizji Polskiej nadawany w języku białoruskim.

2019 - Olga Tokarczuk odebrała literacką Nagrodę Nobla za rok 2018.

2019 – W Warszawie zmarł Adam Słodowy, popularyzator nauki i prowadzący program „Zrób to sam” w Telewizji Polskiej. Program nadawany był przez 24 lata między 1959 a 1983 r.

2021 – W Paryżu zmarł Andrzej Wat, historyk sztuki, autor rozpraw naukowych i książek o Janie Lebensteinie, popularyzator twórczości Augusta Zamoyskiego, zesłaniec do Kazachstanu. Syn pisarza Aleksandra Wata i Pauliny Wat.(PAP)

Zobacz także

2024-01-11, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 11 stycznia » więcej 2024-01-10, godz. 15:00 15 lat temu zmarła generał Elżbieta Zawacka, kurierka AK, cichociemna 15 lat temu, 10 stycznia 2009 roku, zmarła generał Elżbieta Zawacka, legendarna kurierka Komendy Głównej Armii Krajowej, podczas II drugiej wojny światowej… » więcej 2024-01-10, godz. 13:00 105 lat temu zmarł Antoni Wiwulski, twórca Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie 105 lat temu, 10 stycznia 1919 roku, zmarł Antoni Wiwulski, rzeźbiarz, architekt, twórca Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie i pomnika Trzech Krzyży w Wilnie… » więcej 2024-01-10, godz. 11:00 II edycja konkursu „Opowiem Ci o Kresach” – śląskie losy kresowej rodziny Instytut Śląski zaprasza do udziału w konkursie „Opowiem Ci o Kresach” – śląskie losy kresowej rodziny. » więcej 2024-01-10, godz. 09:00 132 lata temu urodził się Melchior Wańkowicz, pisarz, publicysta, mistrz reportażu 132 lata temu, 10 stycznia 1892 roku, urodził się Melchior Wańkowicz, wybitny pisarz, publicysta i dziennikarz. Był mistrzem opowieści reportażowej, łączącej… » więcej 2024-01-10, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 10 stycznia » więcej 2024-01-09, godz. 15:00 82 lata temu zginął Jerzy Różycki, matematyk i kryptolog 82 lata temu, 9 stycznia 1942 roku, w katastrofie statku na Morzu Śródziemnym zginął Jerzy Różycki, matematyk i kryptolog, pracownik kontrwywiadu wojskowego… » więcej 2024-01-09, godz. 13:00 106 lat temu urodził się Stanisław Leopold, harcerz, dowódca 1. kompanii batalionu "Parasol" 106 lat temu, 9 stycznia 1918 roku, urodził się Stanisław Leopold, pseudonim "Rafał", harcerz, dowódca 1. kompanii batalionu "Parasol", szef akcji "Koppe"… » więcej 2024-01-09, godz. 11:00 227 lat temu powołano Legiony Polskie 227 lat temu, 9 stycznia 1797 roku, rozpoczęło się tworzenie Legionów Polskich we Włoszech, pierwszej polskiej formacji wojskowej po III rozbiorze i jednej… » więcej 2024-01-09, godz. 10:37 Nie żyje ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski Nie żyje ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski. Poinformowało o tym Stowarzyszenie "Wspólnota i Pamięć". » więcej
96979899100
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »