Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2023-12-10, 07:30 Autor: Skrzydelski Przemysław / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
10 grudnia
1339 - W Starym Sączu zmarła Jadwiga Bolesławówna, żona Władysława Łokietka, w latach 1320-1333 królowa Polski, matka Kazimierza III Wielkiego.

1671 - Turcja wypowiedziała Rzeczypospolitej wojnę, żądając wycofania polskich wojsk z Podola i Ukrainy.

1773 - Urodziła się Antonina Campi-Miklasiewicz, śpiewaczka operowa.

1791 - W Offenbach k. Frankfurtu n/Menem zmarł urodzony na Podolu Jakub Frank, przywódca oraz twórca żydowskiej sekty frankistów, cadyk, mistyk, samozwańczy prorok, astrolog i alchemik.

1796 - Car Rosji Paweł I ogłosił amnestię dla zesłanych na Syberię uczestników Powstania Kościuszkowskiego.

1805 - W Zalesiu urodziła się Amelia z Ogińskich Załuska, kompozytorka, malarka, poetka, współzałożycielka uzdrowiska w Iwoniczu.

1830 – Powstanie Listopadowe: Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki i Jan Jezierski zostali wydelegowani przez dyktatora gen. Józefa Chłopickiego do Sankt Petersburga na rozmowy z carem Mikołajem I, które miały doprowadzić do kompromisowego zakończenia konfliktu.

1850 - W Aleppo w Syrii zmarł Józef Bem, uczestnik wojny 1812-1813 i Powstania Listopadowego; w czasie Wiosny Ludów dowódca rewolucyjnego Wiednia; podczas powstania węgierskiego (1848-1849) stał na czele wojsk w Siedmiogrodzie, a następnie był naczelnym wodzem armii węgierskiej; po upadku powstania służył w armii tureckiej jako Murat Pasza.

1870 - W Bohdanowie urodził się Ferdynand Ruszczyc, malarz, grafik, rysownik.

1874 – We wsi Kłoda Mała koło Białej Podlaskiej, w proteście przeciw szykanom związanym z narzuceniem przez władze rosyjskie wyznania prawosławnego, dokonała samospalenia rodzina Koniuszewskich – rodzice z dwójką małych dzieci. Józef Koniuszewski za odmowę porzucenia grekokatolicyzmu miał zostać pobity, obciążony podatkami i zamknięty w areszcie. Desperacką decyzję podjął na wieść o przymusowym chrzcie córki w cerkwi prawosławnej.

1893 - W Krakowie urodził się Jerzy Stempowski, eseista, krytyk literacki, epistolograf, publicysta.

1895 - W Dębnie urodził się Józef Janos, twórca ludowy, poeta i rzeźbiarz.

1900 - W Wilnie urodził się Henryk Niewodniczański, fizyk, członek PAN, twórca Instytutu Fizyki Jądrowej w Krakowie.

1901 - W Sztokholmie po raz pierwszy wręczono Nagrody Nobla.

1903 - Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki odebrali Maria Skłodowska-Curie i jej mąż Pierre Curie.

1905 - Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury odebrał Henryk Sienkiewicz.

1909 - W Niechanowie w pobliżu Gniezna urodził się Adam Borys, ps. Pług, podpułkownik WP, cichociemny; organizator i pierwszy dowódca batalionu "Parasol" Kierownictwa Dywersji KG AK.

1911 - Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii odebrała Maria Skłodowska-Curie.

1912 - W Krakowie urodził się Jerzy Turowicz, dziennikarz, publicysta, wieloletni redaktor naczelny "Tygodnika Powszechnego".

1924 - Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury odebrał Władysław Reymont.

1927 - W Genewie marszałek Józef Piłsudski wziął udział w sesji Rady Ligi Narodów poświęconej normalizacji stosunków polsko-litewskich.

1936 - Zmarł Leon Wasilewski, ojciec Wandy Wasilewskiej, działacz i teoretyk PPS, historyk i dyplomata.

1936 - W Lidzie urodził się Roman Załuski, reżyser i scenarzysta, autor filmów "Kardiogram" (1971), "Sekret" (1973), "Och, Karol" (1985), "Kogel-mogel" (1988).

1940 - W Białymstoku urodził się Aleksander Smolar, publicysta, w czasach PRL działacz opozycji demokratycznej, rzecznik Komitetu Obrony Robotników. Założyciel kwartalnika "Aneks"; w latach 1991 – 2020 prezes Fundacji im. Stefana Batorego.

1942 - Nota ministra spraw zagranicznych RP Edwarda Raczyńskiego do rządów Narodów Zjednoczonych dotycząca niemieckich zbrodni na ludności żydowskiej w okupowanej Polsce.

1943 - W Moskwie zmarł Alfred Lampe, działacz komunistyczny, członek KC KPP; współorganizator Związku Patriotów Polskich w Związku Sowieckim oraz 1 Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki.

1945 - W Zamościu urodził się Marek Grechuta, piosenkarz, poeta, kompozytor, wykonawca przebojów "Dni, których nie znamy", "Będziesz moją panią", "Niepewność", "Korowód".

1946 - W Zabrzu urodził się Jan Sawka, grafik, malarz. Zajmowął się plakatem i grafiką ilustracyjną.

1948 - Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło Powszechną Deklarację Praw Człowieka.

1953 - W Warszawie zmarła Lucyna Messal (Messalka), aktorka, śpiewaczka, tancerka, primadonna operetki warszawskiej.

1956 - W Szczecinie wybuchły antysowieckie zamieszki, zaatakowano m.in. budynek konsulatu ZSRS, komisariaty MO, Centralne Więzienie oraz Prokuraturę Wojewódzką.

1956 - Decyzją Rady Państwa Stalinogród powrócił do historycznej nazwy - Katowice.

1959 - Zmarł Andrzej Sołtan, fizyk, twórca i pierwszy dyrektor Instytutu Badań Jądrowych.

1965 - W Londynie zmarł Michał Grażyński, członek POW, uczestnik powstań śląskich; w latach 1926-1939 wojewoda śląski; przewodniczący ZHP od 1931 do 1939 r., następnie przewodniczący ZHP poza granicami Kraju (1946-1960); po wojnie na emigracji w Wielkiej Brytanii.

1966 - Pierwszy album studyjny "Czerwonych Gitar" - "To właśnie my".

1972 - Premiera filmu "Trzeba zabić tę miłość" w reżyserii Janusza Morgensterna.

1980 - Czesław Miłosz odebrał literacką Nagrodę Nobla.

1980 - Przy Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ "Solidarność" powstał Komitet Obrony Więzionych za Przekonania.

1982 - W meczu koszykarskiej ekstraklasy Górnik Wałbrzych - Pogoń Szczecin zawodnik Górnika Mieczysław Młynarski zdobył 90 punktów. Do dziś wynik ten pozostaje rekordem polskiej ligi.

1983 - Danuta Wałęsa wraz z synem odebrała w Oslo przyznaną Lechowi Wałęsie Pokojową Nagrodę Nobla.

1984 - Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło Konwencję w sprawie zakazu stosowania tortur.

1986 - Lech Wałęsa powołał Komisję Interwencji i Praworządności NSZZ "Solidarność", którą kierował Zbigniew Romaszewski.

1989 - W Nowej Hucie zdemontowano pomnik Włodzimierza Lenina.

1991 - W Maastricht w Holandii zakończył się szczyt 12 państw EWG, podczas którego uzgodniono traktat o unii gospodarczej i politycznej.

1994 - Zmarła Krystyna Tustanowska, pseudonim Tina, żołnierka Armii Krajowej, uczestniczyła w wielu akcjach AK: w zamachu na Kutscherę i odbiciu "Rudego" pod Arsenałem.

1996 - Wisława Szymborska odebrała Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury.

1996 - W Warszawie zmarła Maryna Zagórska, tłumaczka literatury pięknej, współpracowniczka Komitetu Obrony Robotników, żona poety Jerzego Zagórskiego; Sprawiedliwa Wśród Narodów Świata.

2003 - W Poznaniu zmarł prof. Janusz Pajewski, historyk dziejów XIX wieku i międzywojnia, autor pierwszej w PRL wydanej legalnie monografii odbudowy państwa polskiego w 1918 r.

2007 - Ruszyła Biełsat TV - satelitarny kanał Telewizji Polskiej nadawany w języku białoruskim.

2019 - Olga Tokarczuk odebrała literacką Nagrodę Nobla za rok 2018.

2019 – W Warszawie zmarł Adam Słodowy, popularyzator nauki i prowadzący program „Zrób to sam” w Telewizji Polskiej. Program nadawany był przez 24 lata między 1959 a 1983 r.

2021 – W Paryżu zmarł Andrzej Wat, historyk sztuki, autor rozpraw naukowych i książek o Janie Lebensteinie, popularyzator twórczości Augusta Zamoyskiego, zesłaniec do Kazachstanu. Syn pisarza Aleksandra Wata i Pauliny Wat.(PAP)

Zobacz także

2024-07-03, godz. 09:15 Przed 90 laty zmarła Maria Skłodowska-Curie, powodem zgonu była złośliwa anemia Przed 90 laty 4 lipca 1934 r. w wieku zaledwie 67 lat z powodu anemii złośliwej zmarła Maria Skłodowska-Curie, jedyna kobieta, która otrzymała Nagrodę Nobla… » więcej 2024-07-03, godz. 08:41 80 lat temu zmarł Adolf Nowaczyński, pisarz, satyryk i publicysta związany z endecją 3 lipca 1944 roku zmarł w Warszawie Adolf Nowaczyński, pisarz, satyryk i publicysta, autor felietonów i dramatów, związany z Narodową Demokracją. Jego -… » więcej 2024-07-03, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 3 lipca » więcej 2024-07-02, godz. 13:13 Szefowie MSZ Polski i Niemiec rozmawiali m.in. o zadośćuczynieniu wobec Polski za straty wojenne Gest zadośćuczynienia wobec Polski za szkody i straty wywołane niemiecką agresją i okupacją, potrzeba dalszego wspierania Ukrainy oraz szczyt NATO - to główne… » więcej 2024-07-02, godz. 10:35 Wrocław/ Muzealnicy otworzyli kapsułę czasu sprzed ponad 150 lat; to pamiątka po remoncie wodociągów Zawartość kapsuły czasu z 1865 roku została zaprezentowana w Muzeum Archeologicznym we Wrocławiu. To list podpisany przez trzech sąsiadów z ul. Nożowniczej… » więcej 2024-07-02, godz. 09:56 Wojenny „Blitz” Steve’a McQueena otworzy 68. Londyński Festiwal Filmowy 9 października w Londynie rozpocznie się 68. edycja miejscowego festiwalu filmowego. Filmem, który otworzy to wydarzenie podczas specjalnej gali będzie „Blitz”… » więcej 2024-07-02, godz. 08:46 MKiDN: wyniki konkursu "Zabytek Zadbany 2024" Willa Maxa Erfurta w Jeleniej Górze, kasyno oficerskie w Twierdzy Modlin, Kościół w Lubiechni Małej oraz Muzeum "Dom Szewca" w Pszczewie - to niektórzy laureaci… » więcej 2024-07-02, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 2 lipca » więcej 2024-07-01, godz. 14:15 Instytut Polonika po raz drugi ogłasza konkurs "Dziedzictwo bez granic". Polska w poniedziałek obejmuje po raz siódmy roczne przewodnictwo w Grupie Wyszehradzkiej; motto przewodnie to: "V4: powrót do korzeni" - przypomniało MSZ… » więcej 2024-07-01, godz. 11:43 U neandertalczyków też występował zespół Downa Neandertalczycy opiekowali się dziećmi z zespołem Downa. Pierwszy udokumentowany przypadek zespołu Downa wśród naszych wymarłych krewniaków – opisują… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »