Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2023-12-08, 07:30 Autor: Skrzydelski Przemysław / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
8 grudnia
1506 - Sejm elekcyjny w Piotrkowie powołał na tron polski Zygmunta Jagiellończyka, który jako Zygmunt I Stary panował do 1548 r.

1806 - Urodził się Jan Tomasz Seweryn Jasiński, aktor, reżyser i dyrektor teatralny.

1831 - W Paryżu pod kierownictwem Joachima Lelewela powstał Komitet Narodowy Polski.

1854 - Papież Pius IX ogłosił dogmat o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny.

1864 - W Pojościu koło Poniewieża urodził się Aleksander Meysztowicz, ziemianin, konserwatysta; prezes Tymczasowej Komisji Rządzącej Litwy Środkowej (1921-1922), poseł na Sejm, współzałożyciel wileńskiego "Słowa"; w latach 1926-1928 minister sprawiedliwości.

1882 - W Głogowcu urodził się Stanisław Jasiukowicz, polityk, działacz Narodowej Demokracji, członek Delegatury Rządu na Kraj, 1945 roku skazany w Moskwie w tzw. procesie szesnastu.

1891 - Urodziła się Maria Łaszkiewicz, twórczyni tkaniny artystycznej i rzeźbiarka.

1893 - Urodziła się Helena Sługocka, śpiewaczka operowa, primadonna Opery warszawskiej, poznańskiej i katowickiej.

1894 - W Zakopanem zmarł Jan Krzeptowski, "Sabała", gawędziarz, skrzypek, pieśniarz, przewodnik tatrzański, nazwany przez twórcę stylu zakopiańskiego Stanisława Witkiewicza Homerem Tatr.

1897 - Urodziła się Janina Kirtiklisowa, polska polityczka, posłanka z obozu piłsudczykowskiego, później działaczka kobieca, a po wojnie członkini PPS.

1902 - Urodziła się Zofia Chomętowska, fotografka. Wraz z Tadeuszem Przypkowskim była fotoserwisantką wystawy „Warszawa oskarża” (1945) – pierwszej powojennej polskiej wystawy fotograficznej pokazywanej w warszawskim Muzeum Narodowym.

1908 - W Łodzi urodził się Zenon Kliszko, działacz komunistyczny, członek Biura Politycznego KC PZPR (1959-1970); jeden z najbliższych współpracowników Władysława Gomułki; w grudniu 1970 r. faktycznie kierował krwawą pacyfikacją robotniczych protestów na Wybrzeżu; w 1971 r. usunięty z KC PZPR, wcześniej pozbawiony wszystkich stanowisk państwowych.

1913 - Urodził się Jan Rompski, działacz kaszubski, poeta i etnograf.

1918 - Inauguracja pierwszego roku akademickiego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.

1919 - Rada Najwyższa państw Ententy ogłosiła deklarację dotyczącą proponowanego przebiegu tymczasowej granicy wschodniej Polski - tzw. linii Curzona.

1919 - We Lwowie urodził się Kazimierz Żygulski, socjolog kultury, działacz polityczny, więzień sowieckich łagrów, minister kultury w latach 1982-1986.

1920 - W Tczewie została otwarta Szkoła Morska, przeniesiona następnie do Gdyni.

1923 - Działalność rozpoczął polski oddział YMCA (Young Men's Christin Association).

1933 - W Gdyni otwarto Dworzec Morski.

1937 - W Krynicy-Zdroju uruchomioną pierwszą w Polsce kolej linowo-terenową prowadzącą na Górę Parkową.

1938 - Ławrientij Beria zastąpił Nikołaja Jeżowa na stanowisku szefa Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych (NKWD); współodpowiedzialny za zbrodnię katyńską i deportacje tysięcy Polaków.

1940 - W Dachau z wycieńczenia zmarł Edward Krasiński, działacz społeczny, pamiętnikarz, wieloletni zarządca Biblioteki Ordynacji Krasińskich w Warszawie.

1941 - W Chełmnie nad Nerem zaczął działać niemiecki obóz zagłady KL Kulmhof - przywieziono do niego pierwszy transport 700 Żydów z Koła; do kwietnia 1944 r. w obozie Niemcy zamordowali około 200 tys. Żydów.

1943 - W Warszawie gestapo aresztowało w wyniku denuncjacji 19 członków Oddziału II (Informacyjno-Wywiadowczego) Komendy Głównej AK; do równoczesnych aresztowań doszło w Podkowie Leśnej, także na skutek działań agentów gestapo; wśród zatrzymanych był ppłk dypl. Marian Drobik "Dzięcioł", szef Oddziału II KG AK.

1943 - W Berlinie w więzieniu Moabit zmarł Piotr Drzewiecki, inżynier, działacz gospodarczy, burmistrz Warszawy w latach 1916-1917 i pierwszy prezydent stolicy w niepodległej Polsce (1918-1921).

1945 - W Zielonej Górze urodziła się Maryla Rodowicz, jedna z najpopularniejszych polskich piosenkarek, wykonawczyni takich przebojów jak "Małgośka", "Remedium", "Sing-sing", "Niech żyje bal", "Do łezki łezka", "Dziś prawdziwych Cyganów już nie ma".

1953 - W Solecznikach pod Wilnem urodził się Władysław Kozakiewicz, złoty medalista w konkursie skoku o tyczce na igrzyskach olimpijskich w Moskwie w 1980 r.

1953 - W kaplicy Cudownego Obrazu na Jasnej Górze został odprawiony po raz pierwszy Apel Jasnogórski - wieczorne nabożeństwo maryjne.

1955 - Komitet Rady Ministrów Rady Europy wybrał "gwiaździsty" projekt Arsene Heitza na nową flagę Rady Europy, dziś flaga Unii Europejskiej.

1958 - W Warszawie odnaleziono ciało porwanego i zamordowanego 15-letniego Bohdana Piaseckiego, syna Bolesława Piaseckiego, przewodniczącego Stowarzyszenia PAX; w latach 30. jednego z przywódców Obozu Narodowo-Radykalnego, twórcy ONR-Falanga, w czasie wojny komendanta Konfederacji Narodu (1941-1944), który po aresztowaniu przez NKWD rozpoczął współpracę z władzami komunistycznymi; motywy zabójstwa jego syna do dziś nie zostały wyjaśnione, wiele wskazuje jednak na to, że miało ono charakter polityczny.

1958 - W Koszalinie urodził się Mirosław Okoński, piłkarz, reprezentant Polski, trzykrotny mistrz Polski z Lechem Poznań, zdobywca 4 pucharów Polski, mistrzostwa Grecji i Pucharu Niemiec.

1965 - Zakończył obrady trwający od 1962 r. Sobór Watykański II.

1970 - W Polsce przeprowadzony został trzeci powojenny powszechny spis ludności.

1972 - W Olsztynie urodziła się Joanna Kos-Krauze, reżyserka, scenarzystka; z mężem Krzysztofem Krauze współreżyserowała filmy "Plac Zbawiciela", "Papusza", "Ptaki śpiewają w Kigali".

1975 - W Sali Kongresowej PKiN w Warszawie rozpoczął obrady VII Zjazd PZPR.

1976 - W Warszawie zmarł Kazimierz Lisiecki, pedagog, działacz społeczny, współtwórca Towarzystwa Przyjaciół Dzieci Ulicy i Państwowego Zespołu Ognisk Wychowawczych.

1978 - Premiera filmu "Co mi zrobisz jak mnie złapiesz" w reżyserii Stanisława Barei.

1979 - Zmarł Henryk Paszkiewicz, mediewista, analityk najstarszych źródeł ruskich.

1981 - Papież Jan Paweł II ustanowił w Krakowie Papieską Akademię Teologiczną.

1989 - W Warszawie zmarł Szymon Datner, historyk żydowskiego pochodzenia, badacz historii Holokaustu.

1990 - W Krakowie zmarł Tadeusz Kantor, jeden z najważniejszych twórców i reformatorów XX-wiecznego teatru, malarz, scenograf, aktor, wykładowca krakowskiej ASP; autor manifestów artystycznych, współzałożyciel Grupy Krakowskiej i założyciel Teatru Cricot 2, jego najgłośniejsze spektakle to "Umarła klasa", "Wielopole, Wielopole", "Niech sczezną artyści", "Nigdy tu już nie powrócę".

1991 - Prezydent Federacji Rosyjskiej Borys Jelcyn zawarł z prezydentami Ukrainy - Leonidem Krawczukiem i Białorusi - Stanisławem Szuszkiewiczem układ białowieski, na mocy którego ZSRS jako podmiot prawa międzynarodowego przestał istnieć. Na jego miejsce już suwerenne kraje - Rosja, Ukraina i Białoruś - powołały Wspólnotę Niepodległych Państw. Podpisanie układu białowieskiego i utworzenie WNP uznawane jest za ostateczny upadek imperium sowieckiego.

1991 - Nadawanie audycji rozpoczęło "Radio Maryja".

1992 - W życie weszła tzw. Mała Konstytucja - ustawa regulująca wzajemne stosunki między władzą ustawodawczą a wykonawczą III RP. Obowiązywała do roku 1997, do wejścia w życie Konstytucji RP.

2007 - Zmarł Ryszard Schramm, biolog, taternik, współautor pierwszego przejścia głównej grani Tatr.

2014 - W Krakowie rozpoczął się proces beatyfikacyjny ks. Piotra Skargi, jezuity, pisarza i kaznodziei, przedstawiciela polskiej kontrreformacji.

2015 - Zmarł Janusz Odrowąż-Pieniążek, historyk literatury, pisarz i muzealnik, wieloletni dyrektor Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie.

2017 – Beata Szydło złożyła rezygnację z urzędu premiera, podając gabinet do dymisji, którą prezydent Andrzej Duda przyjął i desygnował na premiera Mateusza Morawieckiego.

2021 – We Wrocławiu zmarł Antoni Gucwiński, dyrektor Ogrodu Zoologicznego we Wrocławiu w latach 1966–2006. W tym czasie w latach 1971-2001 popularyzował wiedzę o przyrodzie, współtworząc i prowadząc z żoną Hanną Gucwińską program telewizyjny w TVP zatytułowany "Z kamerą wśród zwierząt".

2021 – We Wrocławiu zmarł reżyser filmowy Sylwester Chęciński, twórca trylogii o rodzinach Pawlaków i Kargulów, rozpoczętej filmem "Sami swoi" w 1967 r., filmów "Wielki Szu", "Rozmowy kontrolowane" i "Historii żółtej ciżemki".

Zobacz także

2024-01-02, godz. 15:00 Jan Ołdakowski o przygotowaniach do 80 rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego Muzeum Powstania Warszawskiego rozpoczęło przygotowania do obchodów 80. rocznicy wybuchu zrywu. Dyrektor placówki Jan Ołdakowski podkreśla, że będą to… » więcej 2024-01-02, godz. 13:00 Radiowa Czwórka ma 48 lat Radiowa Czwórka ma 48 lat. Pierwszą audycję IV Programu Polskiego Radia - bo taką początkowo nosił nazwę - wyemitowano 2 stycznia 1976 roku na falach ultrakrótkich… » więcej 2024-01-02, godz. 11:00 85 lat temu zmarł Roman Dmowski, polityk i publicysta, twórca podstaw ideologii narodowej w Polsce 85 lat temu, 2 stycznia 1939 roku, zmarł Roman Dmowski, jeden z "ojców" niepodległości Polski, zaliczany do grona najwybitniejszych, a zarazem najbardziej… » więcej 2024-01-02, godz. 09:00 Zamek Królewski na Wawelu otwiera w 2024 roku podziemną trasę zwiedzania [DŹWIĘK] Jedno z najbardziej tajemniczych miejsc na Wawelu zostanie otwarte dla zwiedzających. Muzealnicy i konserwatorzy w podziemiach wschodniego skrzydła królewskiej… » więcej 2024-01-02, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 2 stycznia » więcej 2024-01-01, godz. 07:30 Zamek Praski zwiedziły w 2023 roku ponad dwa miliony osób Zamek Praski zwiedziły w tym roku ponad dwa miliony osób. Zdecydowaną większość, bo 97 procent odwiedzających, stanowili turyści z zagranicy. W przyszłym… » więcej 2024-01-01, godz. 09:00 Ponad 150 obiektów trafiło w 2023 roku do rejestru zabytków Mazowiecki wojewódzki konserwator zabytków prof. Jakub Lewicki wpisał w tym roku ponad 150 różnych obiektów do rejestru zabytków. Wśród nich są modernistyczne… » więcej 2024-01-01, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 1 stycznia » więcej 2023-12-31, godz. 11:00 Rok temu zmarł papież Benedykt XVI Rok temu, 31 stycznia 2022, o godzinie 9.34, w wieku 95 lat zmarł Benedykt XVI, 265. papież w historii. Wybrany po śmierci Jana Pawła II, stał na czele Kościoła… » więcej 2023-12-31, godz. 09:00 91 lat temu polscy matematycy złamali szyfr Enigmy 91 lat temu, 31 grudnia 1932 roku, polscy matematycy: Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski złamali szyfr Enigmy, niemieckiej maszyny szyfrującej… » więcej
9899100101102
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »