Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 60 lat temu padł niedźwiedź Wojtek, żołnierz…
2023-12-02, 09:00 Autor: IAR/D.Panek/O.Kłosińska/dok.

60 lat temu padł niedźwiedź Wojtek, żołnierz armii generała Andersa

Niedźwiedź Wojtek [fot. wikipedia]
Niedźwiedź Wojtek [fot. wikipedia]
60 lat temu, 2 grudnia 1963 roku, w ogrodzie zoologicznym w stolicy Szkocji Edynburgu na wieczną wartę odszedł syryjski niedźwiedź brunatny Wojtek, znany ze służby w armii generała Władysława Andersa. Zwierzę zostało przygarnięte przez polskich żołnierzy w Iranie w 1942 roku. Odkupili oni małego niedźwiadka od przygodnie spotkanego arabskiego chłopca za kilka puszek konserw, czekoladę i garść monet.
Miś został oficjalnie wciągnięty do ewidencji 22. Kompanii Zaopatrywania Artylerii i nadano mu stopień kaprala. Z żołnierzami przeszedł cały szlak bojowy - z Iranu przez Irak, Syrię, Palestynę, Egipt do Włoch, a po demobilizacji - do Wielkiej Brytanii. Podczas walk o Monte Cassino zwierzę pomagało w noszeniu ciężkich skrzyń z amunicją artyleryjską. Niedźwiedź z pociskiem w łapach stał się symbolem jednostki. Odznaka taka pojawiła się na samochodach wojskowych, proporczykach i mundurach żołnierzy.

Polscy żołnierze opiekowali się niedźwiadkiem bardzo troskliwie. Jego ulubionymi przysmakami były owoce, słodkie syropy, marmolada, miód oraz piwo, które dostawał za dobre zachowanie. Jadał razem z żołnierzami i spał z nimi w namiocie. Kiedy urósł, dostał własną sypialnię w dużej drewnianej skrzyni. Nie lubił jednak samotności i często w nocy chodził do śpiących w namiocie żołnierzy. Wojskowi wspominają, że Wojtek uwielbiał jazdę ciężarówkami - w szoferce, a czasami na skrzyni, czym wzbudzał sporą sensację na drodze. Zwierzak znany był z tego, że pomagał żołnierzom, ale też podkradał im piwo i papierosy, lubił też zapasy z ludźmi. Pokonanych lizał po twarzy.

Gdy zakończyły się działania wojenne, 22. Kompania, jako część 2. Korpusu Polskiego, została przetransportowana do Glasgow w Szkocji. Po demobilizacji jednostki zapadła decyzja o oddaniu Wojtka do ogrodu zoologicznego w Edynburgu. Niedźwiedź mieszkał tam od 15 listopada 1947 roku. Był często odwiedzany przez mieszkańców, ale też weteranów polskiego wojska. Pod koniec lat 50. XX wieku pojawiły się pomysły sprowadzenia misia do Polski. Nie zgodzili się jednak na to żołnierze weterani. Miś padł 2 grudnia 1963 roku, w wieku 22 lat. O jego śmierci poinformowała brytyjska prasa i stacje radiowe.

(więcej)

Niedźwiedź Wojtek stał się po wojnie bohaterem licznych piosenek, filmów, gier, a nawet przedstawień teatralnych. O bohaterskim żołnierzu śpiewali między innymi Maleo Reggae Rockers i Marika w utworze "Piosenka o Wojtku" oraz zespół Őszibarack w piosence "Wojtek, the bear soldier”.

Historię misia można było zobaczyć w filmach "Piwko dla niedźwiedzia!" w reżyserii Marii Dłużewskiej oraz produkcji BBC i TVP "O niedźwiedziu, co poszedł na wojnę". W warszawskim Teatrze Dramatycznym wystawiono z kolei spektakl "Niedźwiedź Wojtek" według Tadeusza Słobodzianka. Waleczny niedźwiedź jest też bohaterem gry komputerowej "Hearts of Iron IV" oraz gry planszowej wydanej przez IPN "Miś Wojtek".

Łukasz Wierzbicki poświęcił mu książkę dla dzieci "Dziadek i niedźwiadek" opartą na wspomnieniach jednego z opiekunów niedźwiedzia profesora Wojciecha Narębskiego. W liście do czytelników Wojciech Narębski napisał: "Trzeba Wam wiedzieć, że moja kompania miała potężne, czterotonowe samochody ciężarowe, przeznaczone do przewozu pocisków dla naszej ciężkiej artylerii, a zaopatrzenie trzeba było często dowozić nocą, bez używania świateł, zazwyczaj jeżdżąc po górskich, krętych i ostrzeliwanych przez Niemców drogach. Gdy skrajnie zmęczeni wracaliśmy do miejsca postoju kompanii, Wojtek witał nas zawsze radośnie, co bardzo poprawiało nam nastrój. Zdarzało się też, że pomagał nam w załadowywaniu i rozładowywaniu ciężkich skrzynek z amunicją".

Pomniki Wojtka odsłonięto między innymi w Edynburgu, Londynie, Krakowie i Warszawie.

Zobacz także

2024-01-19, godz. 13:00 79 lat temu została rozwiązana Armia Krajowa 79 lat temu, 19 stycznia 1945 roku, została rozwiązana Armia Krajowa - siły zbrojne Polskiego Państwa Podziemnego - największa konspiracyjna armia podczas… » więcej 2024-01-19, godz. 11:00 95 lat temu urodziła się Hanna Szczepanowska, harcerka, żołnierz AK 95 lat temu, 19 stycznia 1929 roku, urodziła się Hanna Szczepanowska, podczas II wojny światowej harcerka Szarych Szeregów, pseudonim "Heban", żołnierz Armii… » więcej 2024-01-19, godz. 09:30 Uroczystości pogrzebowe księcia Andrzeja Lubomirskiego, ordynata przeworskieg 19 stycznia w Przeworsku rozpoczną się dwudniowe uroczystości pogrzebowe księcia Andrzeja Lubomirskiego, ostatniego ordynata przeworskiego, zmarłego w 1953… » więcej 2024-01-19, godz. 09:00 Powstanie Narodowy Instytut Dziedzictwa Ministerstwo kultury i dziedzictwa narodowego poinformowało o połączeniu Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków. W… » więcej 2024-01-19, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 19 stycznia » więcej 2024-01-18, godz. 16:00 105 lat temu powstał Polski Czerwony Krzyż 105 lat temu - 18 stycznia 1919 roku - powstał Polski Czerwony Krzyż. Jest to najstarsza polska organizacja humanitarna, zajmująca się udzielaniem pomocy ofiarom… » więcej 2024-01-18, godz. 15:00 105 lat temu rozpoczęła się paryska konferencja pokojowa 105 lat temu - 18 stycznia 1919 roku - rozpoczęła się konferencja pokojowa w Paryżu, w czasie której został zawarty traktat wersalski, wprowadzający nowy… » więcej 2024-01-18, godz. 13:00 110 lat temu urodził się błogosławiony Jan Macha, kapłan i męczennik 110 lat temu, 18 stycznia 1914 roku, urodził się ksiądz Jan Macha, bohater narodowy i męczennik. Podczas II wojny światowej został zamordowany przez Niemców… » więcej 2024-01-18, godz. 11:00 175 lat temu urodził się Aleksander Świętochowski, pisarz, publicysta i działacz społeczny 175 lat temu, 18 stycznia 1849 roku, urodził się Aleksander Świętochowski, doktor filozofii, pisarz i publicysta, dramaturg, a także działacz społeczny… » więcej 2024-01-18, godz. 09:00 Ekshumacja szczątków znalezionych przy budowie obwodnicy Gryfina z opóźnieniem Do połowy marca może potrwać ekshumacja szczątków żołnierzy pochowanych w okolicach Gryfina w czasie drugiej wojny światowej. Na ich groby natrafiono w… » więcej
9293949596
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »