Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 60 lat temu padł niedźwiedź Wojtek, żołnierz…
2023-12-02, 09:00 Autor: IAR/D.Panek/O.Kłosińska/dok.

60 lat temu padł niedźwiedź Wojtek, żołnierz armii generała Andersa

Niedźwiedź Wojtek [fot. wikipedia]
Niedźwiedź Wojtek [fot. wikipedia]
60 lat temu, 2 grudnia 1963 roku, w ogrodzie zoologicznym w stolicy Szkocji Edynburgu na wieczną wartę odszedł syryjski niedźwiedź brunatny Wojtek, znany ze służby w armii generała Władysława Andersa. Zwierzę zostało przygarnięte przez polskich żołnierzy w Iranie w 1942 roku. Odkupili oni małego niedźwiadka od przygodnie spotkanego arabskiego chłopca za kilka puszek konserw, czekoladę i garść monet.
Miś został oficjalnie wciągnięty do ewidencji 22. Kompanii Zaopatrywania Artylerii i nadano mu stopień kaprala. Z żołnierzami przeszedł cały szlak bojowy - z Iranu przez Irak, Syrię, Palestynę, Egipt do Włoch, a po demobilizacji - do Wielkiej Brytanii. Podczas walk o Monte Cassino zwierzę pomagało w noszeniu ciężkich skrzyń z amunicją artyleryjską. Niedźwiedź z pociskiem w łapach stał się symbolem jednostki. Odznaka taka pojawiła się na samochodach wojskowych, proporczykach i mundurach żołnierzy.

Polscy żołnierze opiekowali się niedźwiadkiem bardzo troskliwie. Jego ulubionymi przysmakami były owoce, słodkie syropy, marmolada, miód oraz piwo, które dostawał za dobre zachowanie. Jadał razem z żołnierzami i spał z nimi w namiocie. Kiedy urósł, dostał własną sypialnię w dużej drewnianej skrzyni. Nie lubił jednak samotności i często w nocy chodził do śpiących w namiocie żołnierzy. Wojskowi wspominają, że Wojtek uwielbiał jazdę ciężarówkami - w szoferce, a czasami na skrzyni, czym wzbudzał sporą sensację na drodze. Zwierzak znany był z tego, że pomagał żołnierzom, ale też podkradał im piwo i papierosy, lubił też zapasy z ludźmi. Pokonanych lizał po twarzy.

Gdy zakończyły się działania wojenne, 22. Kompania, jako część 2. Korpusu Polskiego, została przetransportowana do Glasgow w Szkocji. Po demobilizacji jednostki zapadła decyzja o oddaniu Wojtka do ogrodu zoologicznego w Edynburgu. Niedźwiedź mieszkał tam od 15 listopada 1947 roku. Był często odwiedzany przez mieszkańców, ale też weteranów polskiego wojska. Pod koniec lat 50. XX wieku pojawiły się pomysły sprowadzenia misia do Polski. Nie zgodzili się jednak na to żołnierze weterani. Miś padł 2 grudnia 1963 roku, w wieku 22 lat. O jego śmierci poinformowała brytyjska prasa i stacje radiowe.

(więcej)

Niedźwiedź Wojtek stał się po wojnie bohaterem licznych piosenek, filmów, gier, a nawet przedstawień teatralnych. O bohaterskim żołnierzu śpiewali między innymi Maleo Reggae Rockers i Marika w utworze "Piosenka o Wojtku" oraz zespół Őszibarack w piosence "Wojtek, the bear soldier”.

Historię misia można było zobaczyć w filmach "Piwko dla niedźwiedzia!" w reżyserii Marii Dłużewskiej oraz produkcji BBC i TVP "O niedźwiedziu, co poszedł na wojnę". W warszawskim Teatrze Dramatycznym wystawiono z kolei spektakl "Niedźwiedź Wojtek" według Tadeusza Słobodzianka. Waleczny niedźwiedź jest też bohaterem gry komputerowej "Hearts of Iron IV" oraz gry planszowej wydanej przez IPN "Miś Wojtek".

Łukasz Wierzbicki poświęcił mu książkę dla dzieci "Dziadek i niedźwiadek" opartą na wspomnieniach jednego z opiekunów niedźwiedzia profesora Wojciecha Narębskiego. W liście do czytelników Wojciech Narębski napisał: "Trzeba Wam wiedzieć, że moja kompania miała potężne, czterotonowe samochody ciężarowe, przeznaczone do przewozu pocisków dla naszej ciężkiej artylerii, a zaopatrzenie trzeba było często dowozić nocą, bez używania świateł, zazwyczaj jeżdżąc po górskich, krętych i ostrzeliwanych przez Niemców drogach. Gdy skrajnie zmęczeni wracaliśmy do miejsca postoju kompanii, Wojtek witał nas zawsze radośnie, co bardzo poprawiało nam nastrój. Zdarzało się też, że pomagał nam w załadowywaniu i rozładowywaniu ciężkich skrzynek z amunicją".

Pomniki Wojtka odsłonięto między innymi w Edynburgu, Londynie, Krakowie i Warszawie.

Zobacz także

2023-12-08, godz. 09:00 Pożegnano pułkownika Waldemara Nowakowskiego "Gacka" Z honorami wojskowymi na Cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim w Warszawie pożegnano (7.12) pułkownika Waldemara Nowakowskiego ps. Gacek - powstańca warszawskiego… » więcej 2023-12-08, godz. 08:00 W 2023 r. ISKRY NIEPODLEGŁEJ odwiedziły 130 miejscowości w całym kraju. W 2023 r. ISKRY NIEPODLEGŁEJ — nowoczesny i multimedialny projekt Biura „Niepodległa” - odwiedziły wszystkie województwa, w sumie 130 miejscowości… » więcej 2023-12-08, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 8 grudnia » więcej 2023-12-07, godz. 13:00 Do Archiwum IPN trafiły pamiątki po Antonim Siczce, żołnierzu armii generała Władysława Andersa Pamiątki po żołnierzu armii generała Władysława Andersa, weteranie bitwy pod Monte Cassino, inwigilowanym przez komunistyczną bezpiekę Antonim Siczku… » więcej 2023-12-07, godz. 12:45 Zmarła Marianna Zdunek-Pędich, pielęgniarka, uczestniczka Powstania Warszawskiego W konspiracji, w szeregach Armii Krajowej działała od lutego 1942r. W powstaniu, pod pseudonimem "Bogna", pełniła funkcję sanitariuszki. Po wojnie studiowała… » więcej 2023-12-07, godz. 12:00 Trzeci (07.12) dzień zjazdu Platformy Europejskiej Pamięci i Sumienia O pomocy dla Żydów w czasie II wojny światowej rozmawiano wczoraj (06.12) podczas zjazdu Platformy Europejskiej Pamięci i Sumienia w Warszawie. Drugiego dnia… » więcej 2023-12-07, godz. 11:00 10 lat temu zmarł kapitan Józef Kowalski, ostatni weteran wojny polsko-bolszewickiej 10 lat temu, 7 grudnia 2013 roku, w wieku 113 lat, zmarł kapitan Józef Kowalski, ostatni weteran wojny polsko-bolszewickiej 1919-1921. Brał udział w jej najważniejszych… » więcej 2023-12-07, godz. 10:00 Dzisiaj (07.12) ostatni wykład z cyklu "Czwartki z biskupami". Tematem wykładu w Muzeum Powiatowym w Nysie będzie "Świat baroku biskupów wrocławskich", pokazany z rozmaitych stron, choć w sposób nieco inny, niż za… » więcej 2023-12-07, godz. 09:00 7 i 8 grudnia: Konferencja “Wojciech Korfanty i jego czasy” W piątek (8.12) o godz. 10.00 w Instytucie Śląskim odbędzie się opolska część konferencji naukowej podsumowującej Rok Wojciecha Korfantego pt. “Wojciech… » więcej 2023-12-07, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 7 grudnia » więcej
9899100101102
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »