Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 105 lat temu Józef Piłsudski powołał Marynarkę…
2023-11-28, 14:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

105 lat temu Józef Piłsudski powołał Marynarkę Wojenną

Bandera wojenna z lat 1919-1930 [Rys. wikipedia/domena publiczna]
Bandera wojenna z lat 1919-1930 [Rys. wikipedia/domena publiczna]
105 lat temu, 28 listopada 1918 roku, Tymczasowy Naczelnik Państwa Józef Piłsudski specjalnym dekretem powołał Marynarkę Wojenną. Dokument został wydany kilkanaście dni po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i blisko półtora roku przed uzyskaniem przez nasz kraj dostępu do morza.
"Z dniem 28 listopada 1918 roku rozkazuję utworzyć Marynarkę Polską, mianując jednocześnie pułkownika marynarki Bogumiła Nowotnego szefem Sekcji Marynarki Wojennej przy Ministerstwie Spraw Wojskowych" - brzmiał dekret Józefa Piłsudskiego. Pierwsze jednostki polskiej Marynarki Wojennej powstały w 1918 roku w Modlinie. Były to: Flotylla Rzeczna, Oddział Zapasowy Marynarzy i Batalion Morski. W ich skład weszli marynarze z byłych flot podlegających zaborcom. Przełomem w rozwoju marynarki wojennej było odzyskanie przez nasz kraj dostępu do morza. 10 lutego 1920 roku w Pucku odbyła się symboliczna uroczystość zaślubin Polski z Bałtykiem. Generał Józef Haller, dowódca Frontu Pomorskiego, wjechał konno do Bałtyku i powiedział: "Zaślubiam cię na znak rzeczywistego i wieczystego naszego panowania", a następnie wrzucił do morza platynowy pierścień.

I właśnie Puck stał się bazą tworzonych sił Marynarki Wojennej. W tym porcie cumował pierwszy polski okręt wojenny ORP Pomorzanin. Z czasem utworzono porty wojenne w Gdyni i na Helu, a marynarka wzbogaciła się o okręty wojenne, w tym niszczyciele i okręty podwodne.

Po zakończeniu II wojny polskie siły morskie zostały ponownie utworzone 7 lipca 1945 roku. Do kraju powróciła część przedwojennej floty, budowano także nowe jednostki, część na bazie wyposażenia radzieckiego.

Obecnie siły morskie stanowią jeden z pięciu rodzajów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, obok Wojsk Lądowych, Sił Powietrznych, Wojsk Specjalnych i Wojsk Obrony Terytorialnej.

Od wejścia Polski do NATO w 1999 roku, polskie okręty brały udział we wszystkich manewrach Sojuszu na Bałtyku, a także uczestniczyły w istotnych operacjach w Cieśninach Bałtyckich, na Morzu Północnym, Norweskim, na Oceanie Atlantyckim, w operacjach antyterrorystycznych na Morzu Śródziemnym oraz w misji irackiej w Zatoce Perskiej w latach 2002-2003. Od 2002 roku polska Marynarka Wojenna jest na stałe obecna w elitarnych jednostkach szybkiego reagowania - Siłach Odpowiedzi NATO.

Głównym zadaniem Marynarki Wojennej jest obrona i utrzymanie morskich linii komunikacyjnych państwa oraz niedopuszczenie do blokady morskiej kraju. Marynarka wspiera działania Straży Granicznej w obszarze morskich wód terytorialnych i Polskiej Wyłącznej Strefy Ekonomicznej. Bierze udział w akcjach ratowania życia w polskiej strefie ratownictwa oraz poszukiwania i ratowania załóg samolotów. Jednostki marynarki uczestniczą także w operacjach usuwania skutków klęsk żywiołowych, zajmują się też ekologicznym monitoringiem wód Bałtyku i opracowywaniem map morskich.

(więcej)

Rocznica powołania Marynarki Wojennej 28 listopada 1918 roku obchodzona jest jako odtworzenie marynarki, tradycja polskich sił morskich sięga bowiem XV wieku. Wtedy to flota kaperska podczas Wojny Trzynastoletniej z Zakonem Krzyżackim zablokowała Bałtyk i pokonała flotę krzyżacką w bitwie na Zalewie Wiślanym. Około stu lat później Sejm powołał do życia Komisję Morską - pierwszy w Polsce i jeden z pierwszych w Europie organów władzy państwa na morzu. Na początku XVII wieku Zygmunt III Waza zarządził tworzenie królewskiej floty wojennej. Rozbiory w XVIII wieku wykreśliły Polskę z mapy Europy na 123 lata.

Na mocy traktatu wersalskiego z 28 czerwca 1919 roku nasz kraj otrzymał pas wybrzeża o długości 140 kilometrów, bez Gdańska, który był wolnym miastem. Mieliśmy natomiast dwa porty rybackie - Puck i Hel.

Dokumenty ratyfikacji złożono 10 stycznia 1920 roku w Paryżu i z tą datą dokument wszedł w życie, a 10 lutego tego samego roku w Pucku odbyła się uroczystość zaślubin Polski z Bałtykiem.

Rozwój polskiej floty w 20-leciu przerwała II wojna światowa. W chwili jej wybuchu Marynarka Wojenna dysponowała między innymi czterema niszczycielami: "Burza", "Wicher", "Grom" i "Błyskawica" oraz pięcioma okrętami podwodnymi: "Wilk", "Ryś", "Sęp", "Orzeł" i "Żbik".

Polskie okręty walczyły od pierwszego do ostatniego dnia wojny, eskortowały 787 konwojów, przeprowadziły 1162 patrole i operacje bojowe. Zniszczyły 45 jednostek nieprzyjaciela i 20 samolotów. Podczas działań zbrojnych zginęło 450 marynarzy.

Zobacz także

2023-11-17, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 17 listopada » więcej 2023-11-16, godz. 12:00 CMJW - „Zapomniane czy odkrywane?” W najbliższy piątek (17.11) szykuje się w Muzeum uczta intelektualna dla wszystkich badaczy – zarówno z instytucji naukowych, jak i zapalonych hobbystów… » więcej 2023-11-16, godz. 11:00 16 listopada rozpoczyna się festiwal Niewinni Czarodzieje Od 16 do 30 listopada odbędzie się kolejny, XVIII festiwal warszawski "Niewinni Czarodzieje". W trakcie wydarzenia, jak co roku, zaplanowano między innymi koncerty… » więcej 2023-11-16, godz. 10:00 Uroczyste zakończenie prac konserwatorskich przy nagrobku konsula Stanisława Syrewicza Na cmentarzu w Daugavpils (d. Dyneburgu) na Łotwie, dzisiaj (16.11) zostanie odsłonięty po konserwacji pomnik nagrobny byłego konsula RP na Łotwie – Stanisława… » więcej 2023-11-16, godz. 09:00 105 lat temu Józef Piłsudski ogłosił powstanie państwa polskiego 105 lat temu, 16 listopada 1918 roku, Józef Piłsudski poinformował świat o odrodzeniu się Polski po 123 latach zaborów. W telegramie notyfikującym powstanie… » więcej 2023-11-16, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 16 listopada » więcej 2023-11-15, godz. 15:00 75 lat temu został skazany na śmierć Jerzy Miatkowski, żołnierz AK, adiutant mjr. Dekutowskiego 75 lat temu, 15 listopada 1948 roku, wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie na karę śmierci został skazany Jerzy Miatkowski, pseudonim "Zawada", żołnierz… » więcej 2023-11-15, godz. 14:00 75 lat temu został skazany na śmierć major Hieronim Dekutowski "Zapora" 75 lat temu, 15 listopada 1948 roku, wyrokiem komunistycznego Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie na siedmiokrotną karę śmierci został skazany major Hieronim… » więcej 2023-11-15, godz. 11:55 Instytut Polonika zakończył remonty 3 mogił Polaków w Rydze W stolicy Łotwy Rydze Instytut Polonika zakończył remonty 3 mogił Polaków. Odbiór prac konserwatorskich nastąpi dzisiaj (15.11) na cmentarzu świętego… » więcej 2023-11-15, godz. 11:00 Ogólnopolskie spotkanie rodzin jeńców II wojny światowej w CMJW Począwszy od 2016 r. Muzeum regularnie zaprasza rodziny jenieckie do udziału w spotkaniach – swoistych agorach, na których można podzielić się historią… » więcej
108109110111112
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »