Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 105 lat temu Józef Piłsudski powołał Marynarkę…
2023-11-28, 14:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

105 lat temu Józef Piłsudski powołał Marynarkę Wojenną

Bandera wojenna z lat 1919-1930 [Rys. wikipedia/domena publiczna]
Bandera wojenna z lat 1919-1930 [Rys. wikipedia/domena publiczna]
105 lat temu, 28 listopada 1918 roku, Tymczasowy Naczelnik Państwa Józef Piłsudski specjalnym dekretem powołał Marynarkę Wojenną. Dokument został wydany kilkanaście dni po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i blisko półtora roku przed uzyskaniem przez nasz kraj dostępu do morza.
"Z dniem 28 listopada 1918 roku rozkazuję utworzyć Marynarkę Polską, mianując jednocześnie pułkownika marynarki Bogumiła Nowotnego szefem Sekcji Marynarki Wojennej przy Ministerstwie Spraw Wojskowych" - brzmiał dekret Józefa Piłsudskiego. Pierwsze jednostki polskiej Marynarki Wojennej powstały w 1918 roku w Modlinie. Były to: Flotylla Rzeczna, Oddział Zapasowy Marynarzy i Batalion Morski. W ich skład weszli marynarze z byłych flot podlegających zaborcom. Przełomem w rozwoju marynarki wojennej było odzyskanie przez nasz kraj dostępu do morza. 10 lutego 1920 roku w Pucku odbyła się symboliczna uroczystość zaślubin Polski z Bałtykiem. Generał Józef Haller, dowódca Frontu Pomorskiego, wjechał konno do Bałtyku i powiedział: "Zaślubiam cię na znak rzeczywistego i wieczystego naszego panowania", a następnie wrzucił do morza platynowy pierścień.

I właśnie Puck stał się bazą tworzonych sił Marynarki Wojennej. W tym porcie cumował pierwszy polski okręt wojenny ORP Pomorzanin. Z czasem utworzono porty wojenne w Gdyni i na Helu, a marynarka wzbogaciła się o okręty wojenne, w tym niszczyciele i okręty podwodne.

Po zakończeniu II wojny polskie siły morskie zostały ponownie utworzone 7 lipca 1945 roku. Do kraju powróciła część przedwojennej floty, budowano także nowe jednostki, część na bazie wyposażenia radzieckiego.

Obecnie siły morskie stanowią jeden z pięciu rodzajów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, obok Wojsk Lądowych, Sił Powietrznych, Wojsk Specjalnych i Wojsk Obrony Terytorialnej.

Od wejścia Polski do NATO w 1999 roku, polskie okręty brały udział we wszystkich manewrach Sojuszu na Bałtyku, a także uczestniczyły w istotnych operacjach w Cieśninach Bałtyckich, na Morzu Północnym, Norweskim, na Oceanie Atlantyckim, w operacjach antyterrorystycznych na Morzu Śródziemnym oraz w misji irackiej w Zatoce Perskiej w latach 2002-2003. Od 2002 roku polska Marynarka Wojenna jest na stałe obecna w elitarnych jednostkach szybkiego reagowania - Siłach Odpowiedzi NATO.

Głównym zadaniem Marynarki Wojennej jest obrona i utrzymanie morskich linii komunikacyjnych państwa oraz niedopuszczenie do blokady morskiej kraju. Marynarka wspiera działania Straży Granicznej w obszarze morskich wód terytorialnych i Polskiej Wyłącznej Strefy Ekonomicznej. Bierze udział w akcjach ratowania życia w polskiej strefie ratownictwa oraz poszukiwania i ratowania załóg samolotów. Jednostki marynarki uczestniczą także w operacjach usuwania skutków klęsk żywiołowych, zajmują się też ekologicznym monitoringiem wód Bałtyku i opracowywaniem map morskich.

(więcej)

Rocznica powołania Marynarki Wojennej 28 listopada 1918 roku obchodzona jest jako odtworzenie marynarki, tradycja polskich sił morskich sięga bowiem XV wieku. Wtedy to flota kaperska podczas Wojny Trzynastoletniej z Zakonem Krzyżackim zablokowała Bałtyk i pokonała flotę krzyżacką w bitwie na Zalewie Wiślanym. Około stu lat później Sejm powołał do życia Komisję Morską - pierwszy w Polsce i jeden z pierwszych w Europie organów władzy państwa na morzu. Na początku XVII wieku Zygmunt III Waza zarządził tworzenie królewskiej floty wojennej. Rozbiory w XVIII wieku wykreśliły Polskę z mapy Europy na 123 lata.

Na mocy traktatu wersalskiego z 28 czerwca 1919 roku nasz kraj otrzymał pas wybrzeża o długości 140 kilometrów, bez Gdańska, który był wolnym miastem. Mieliśmy natomiast dwa porty rybackie - Puck i Hel.

Dokumenty ratyfikacji złożono 10 stycznia 1920 roku w Paryżu i z tą datą dokument wszedł w życie, a 10 lutego tego samego roku w Pucku odbyła się uroczystość zaślubin Polski z Bałtykiem.

Rozwój polskiej floty w 20-leciu przerwała II wojna światowa. W chwili jej wybuchu Marynarka Wojenna dysponowała między innymi czterema niszczycielami: "Burza", "Wicher", "Grom" i "Błyskawica" oraz pięcioma okrętami podwodnymi: "Wilk", "Ryś", "Sęp", "Orzeł" i "Żbik".

Polskie okręty walczyły od pierwszego do ostatniego dnia wojny, eskortowały 787 konwojów, przeprowadziły 1162 patrole i operacje bojowe. Zniszczyły 45 jednostek nieprzyjaciela i 20 samolotów. Podczas działań zbrojnych zginęło 450 marynarzy.

Zobacz także

2023-12-20, godz. 09:00 60 lat temu zmarł Gustaw Morcinek, pisarz, który wprowadził Śląsk do polskiej literatury 60 lat temu, 20 grudnia 1963 roku, zmarł Gustaw Morcinek, pisarz, nauczyciel, publicysta, a także działacz społeczny i polityczny. Podczas II wojny światowej… » więcej 2023-12-20, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 20 grudnia » więcej 2023-12-19, godz. 13:00 Środa w Instytucie Śląskim – grudzień 2023 Otwarte zebranie naukowe z cyklu Środy w Instytucie Śląskim odbędzie się 20 grudnia 2023 r., o godz. 14.00 w sali 301 Instytutu Śląskiego. Wydarzenie będzie… » więcej 2023-12-19, godz. 11:00 Inwentarz archiwalny IPN w nowej odsłonie Inwentarz archiwalny jest ogólnodostępnym źródłem informacji o dokumentach historycznych przechowywanych w Instytucie Pamięci Narodowej. Elektroniczny katalog… » więcej 2023-12-19, godz. 09:00 100. rocznica powołania drugiego rządu Władysława Grabskiego 100 lat temu, 19 grudnia 1923 roku, został powołany drugi rząd Władysława Grabskiego, polityka narodowej demokracji, ekonomisty i historyka. Był też ministrem… » więcej 2023-12-19, godz. 08:30 109 lat temu utworzono I Brygadę Legionów Polskich 109 lat temu, 19 grudnia 1914 roku, utworzono I Brygadę Legionów Polskich, nad którą dowództwo objął Józef Piłsudski. Jednostkę tworzyły głównie polskie… » więcej 2023-12-19, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 19 grudnia » więcej 2023-12-18, godz. 20:58 25 lat temu Sejm przyjął ustawę o Instytucie Pamięci Narodowej 18 grudnia 2023 w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” w Kielcach, w 25. rocznicę uchwalenia ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej, odbył się… » więcej 2023-12-18, godz. 13:00 12 lat temu zmarł Vaclav Havel, pisarz, pierwszy prezydent Republiki Czeskiej 12 lat temu, 18 grudnia 2011 roku, zmarł Vaclav Havel, dramatopisarz, dziewiąty i ostatni prezydent Czechosłowacji oraz pierwszy prezydent Czech. Działacz… » więcej 2023-12-18, godz. 11:00 Dzisiaj (18.12) nocne zwiedzanie dawnego komunistycznego więzienia przy ul. Rakowieckiej 37 w Warszawie. Zwiedzanie odbędzie się w czterech osobnych turach (jedna tura może liczyć maksymalnie 16 osób). Wstęp wyłącznie dla osób pełnoletnich ! » więcej
104105106107108
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »