Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 230 lat temu zakończył obrady sejm grodzieński…
2023-11-23, 17:00 Autor: IAR/B.Falkowska/K.Koziełł/dok.

230 lat temu zakończył obrady sejm grodzieński - ostatni sejm Rzeczypospolitej szlacheckiej

Nowy Zamek w Grodnie, miejsce obrad sejmu w 1793 [fot. wikipedia/domena publiczna]
Nowy Zamek w Grodnie, miejsce obrad sejmu w 1793 [fot. wikipedia/domena publiczna]
230 lat temu - 23 listopada 1793 roku - zakończył obrady sejm grodzieński, ostatni sejm Rzeczypospolitej szlacheckiej. Izba zbierała się w Nowym Zamku w Grodnie pod naciskiem władz carskich, całkowicie sterroryzowana przez rosyjskie wojsko. Przyjęła ustawy faktycznie pozbawiające Polskę siły i suwerenności, zatwierdzając II rozbiór, choć formalnie okrojona Rzeczpospolita istniała jeszcze na mapach Europy.
W atmosferze terroru uznano traktaty rozbiorowe na rzecz Prus i Rosji. Podpisano "wieczyste przymierze" polsko-rosyjskie, w praktyce obejmujące terytorium Polski carskim protektoratem. Przekreślono reformy wprowadzone Konstytucją 3 maja i zredukowano liczebność polskiej armii ze 100 do 15 tysięcy. Podpisano także cesję na rzecz Prus.
Sejm grodzieński trwał od 17 czerwca do 23 listopada 1793 roku. Został zwołany z inicjatywy Rosji, ale też pod naciskiem Królestwa Prus. Oba państwa znacznie wcześniej przygotowywały się do II rozbioru. Już w styczniu 1793 w Petersburgu przyjęły tajne porozumienie o zajęciu ziem Polski.

(więcej)

Wiosną 1793 roku zaborcy ujawnili zamiar wymuszenia na Polsce, by prawnie uznała ich plany. 9 kwietnia rosyjski dyplomata Jakob Sievers i pruski Ludwig Heinrich Buchholtz zażądali zwołania sejmu, w celu przeprowadzenia rozbioru i szybko doprowadzili do jego zawiązania w Grodnie. Zadbali o to, aby zastraszyć, przekupić lub przekonać jak największe grono posłów do przyjęcia narzuconych ustaw. Zajmowano ich majątki, kozackie oddziały terroryzowały siedziby posłów, a w szczytowym momencie obrad w drzwi Nowego Zamku w Grodnie były wymierzone działa. Na marszałka izby Rosjanie wyznaczyli Stanisława Kostkę Bielińskiego, który - w opinii współczesnego mu Jędrzeja Kitowicza - na tym stanowisku "składnie i rozumnie zarzynał na śmierć Ojczyznę". Bieliński, wynagradzany przez Rosję, nie zważał na protesty posłów sprzeciwiających się rozbiorowi, a gdy ci podjęli sprzeciw milczący - marszałek uznał formalnie ich milczenie za zgodę.

Legendarnym przywódcą opozycji w sejmie grodzieńskim był Józef Kimbar, stolnik upicki, który ostro krytykował propozycje ustaw i głosił, że ich skutkiem będzie uczynienie Polski prowincją rosyjską, za co został uwięziony, na rozkaz posła nadzwyczajnego i ministra pełnomocnego Katarzyny II w Rzeczypospolitej Jakoba Sieversa. Po uwolnieniu nadal działał w grupie opozycjonistów, którzy w sejmie grodzieńskim stanowili mniejszość. Rosyjskie prześladowania dosięgły także innych opozycyjnych posłów sejmu grodzieńskiego: Jana Stanisława Krasnodębskiego, Szymona Szydłowskiego, Dionizego Mikorskiego i Tadeusza Szymona Skarżyńskiego, którzy zostali siłą usunięci z Grodna, gdy nie powiodły się próby ich przekupienia lub zastraszenia zajęciem majątków.

W sprawozdaniu dla carycy Katarzyny II poseł rosyjski Jacob Sievers uznał, że ostatecznie przeprowadzenie planu zatwierdzenia II rozbioru Polski udało się łatwo i tanio. Z pogardą wyraził się zarówno o posłach grodzieńskich, jak i o królu. Napisał, że był on "zbyt nikczemny i rozkoszy chciwy, ażeby mimo wszelkie przeciwne zachcianki, gróźb się nie ulęknął". Większość posłów natomiast określił jako "najemników, odgrywających komedię".

Zobacz także

2023-11-27, godz. 09:00 Obchody rocznicy wybuchu Powstania Listopadowego Będziemy zawsze pamiętać, we wspólnocie siła - mówił prezes Komitetu Katyńskiego, przewodniczący Kręgu Pamięci Narodowej Andrzej Melak podczas uroczystości… » więcej 2023-11-27, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 27 listopada » więcej 2023-11-26, godz. 11:00 Znamy finalistów VIII Filmowego Konkursu Historycznego Patria Nostra Uczniowie z polskich szkół z Litwy, Dubaju i Francji otrzymali główne nagrody w ramach VIII Filmowego Konkursu Historycznego Patria Nostra.W konkursie wzięło… » więcej 2023-11-26, godz. 09:00 168 lat temu zmarł Adam Mickiewicz 168 lat temu, 26 listopada 1855 roku, zmarł Adam Mickiewicz, poeta i pisarz epoki romantyzmu, autor dramatu "Dziady" i epopei narodowej "Pan Tadeusz", jeden z… » więcej 2023-11-26, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 26 listopada » więcej 2023-11-25, godz. 11:00 Ukraina obchodzi Dzień Pamięci Ofiar Wielkiego Głodu i Represji Politycznych W ostatnią sobotę listopada - w tym roku 25 listopada - Ukraina obchodzi Dzień Pamięci Ofiar Wielkiego Głodu i Represji Politycznych. Upamiętnia on miliony… » więcej 2023-11-25, godz. 09:00 W Warszawie odsłonięto tablicę upamiętniającą ostatniego rabina getta warszawskiego Na warszawskim Muranowie odsłonięto pamiątkową tablicę ku czci ostatniego rabina getta warszawskiego Kolonimusa Kalmana Szapiry. Tablica została umieszczona… » więcej 2023-11-25, godz. 07:30 Klendarium historyczne 25 listopada » więcej 2023-11-24, godz. 13:00 Muzeum Marynarki Wojennej chce jak najwierniej odtworzyć wnętrza ORP „Sokół” Okręt podwodny ORP „Sokół” dotarł przed Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni. W swoją ostatnią pięciokilometrową drogę, mierzący około 47 metrów… » więcej 2023-11-24, godz. 11:00 Finał konkursu "Niepodległa" Zainteresowanie historią, przybliżenie sylwetek bohaterów, kształtowanie świadomości patriotycznej - to cele konkursu dla dzieci i młodzieży "Niepodległa"… » więcej
105106107108109
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »