Orędzie podpisało 34 polskich duchownych na czele z prymasem Polski kardynałem Stefanem Wyszyńskim. Głównym autorem tekstu był arcybiskup wrocławski Bolesław Kominek.

List zawierał zaproszenie do udziału w gnieźnieńskich obchodach Millenium Chrztu Polski w 1966 roku. W dokumencie duchowni przypomnieli o krzywdach, wyrządzonych Polakom przez nazistów w okresie II wojny światowej. Zwrócili też uwagę, że w wyniku wojny ucierpieli również Niemcy. W liście znajdowały się słowa przebaczenia i prośba o podobny gest wobec nas. Jeszcze przed powrotem biskupów z Rzymu do Polski, 5 grudnia 1965 roku duchowni niemieccy odpowiedzieli: "z braterskim szacunkiem przyjmujemy wyciągnięte dłonie".

Pojednawcza treść listu była sprzeczna z propagandą komunistycznego państwa, podkreślającą zagrożenie, jakim dla Polski miały być Niemcy Zachodnie. Inicjatywa duchownych spotkała się ze zmasowaną krytyką władz. Określiły one list jako "zdradę narodową" i organizowały liczne propagandowe wiece, na których rzekomo spontanicznie potępiano biskupów. Słowa wyjęte z kontekstu stały się dla I sekretarza PZPR Władysława Gomułki i jego ekipy pretekstem do rozpoczęcia ostrej kampanii przeciwko episkopatowi i prymasowi Stefanowi Wyszyńskiemu.

Prymas Wyszyński tłumaczył, że list był apelem przebaczenia i pojednania, który powstał w duchu dokumentów przyjętych przez sobór: "Mówiliśmy nie jako dyplomaci, mówiliśmy jako synowie wolnego narodu, mający prawa od siebie, ze swej osobowości, z tytułu swego związku z narodem milenijnym. Mówiliśmy po kapłańsku i (...) po chrześcijańsku". Władze PRL nie poprzestały na krytyce, wielokrotnie zakłócały uroczystości Millenium Chrztu Polski, a obchodom religijnym przeciwstawiły program obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego.

Organizowano konkurencyjne imprezy pod hasłami: "Precz ze zdrajcami ojczyzny" i "Nie przebaczamy" - pod tym ostatnim niektórzy dopisywali słowo "...Katynia". Władze cofnęły zgodę na wyjazd kardynała Wyszyńskiego do Watykanu, a w marcu 1966-go roku komunistyczny rząd oficjalnie odmówił zgody na przyjazd do Polski papieża Pawła VI, który w maju miał przewodniczyć głównym obchodom Millenium na Jasnej Górze. W tym samym roku rozpędzono procesję Bożego Ciała w Warszawie, a także wielokrotnie przerywano peregrynacje kopii obrazu Matki Bożej Częstochowskiej po kraju, dopuszczając się nawet aresztowania obrazu. Po tym zdarzeniu po kraju jeździła pusta rama, która stała się formą wymownej manifestacji wiernych przeciwko władzy.

Orędzie do biskupów niemieckich, początkowo zostało przyjęte przez społeczeństwo polskie z niezrozumieniem i raczej krytycznie, potem jednak, wobec zmasowanej kampanii władz, ludzie stanęli w obronie Kościoła. Frekwencja na uroczystościach zorganizowanych przez Kościół była zdecydowanie wyższa niż na tych, przygotowanych przez państwo. Kiedy 3 maja 1966 roku na Jasnej Górze prymas Stefan Wyszyński zapytał zgromadzonych, czy przebaczają, wielotysięczny tłum odpowiedział: "Przebaczamy!".

Wystosowanie listu biskupów uważa się za jedno z najważniejszych wydarzeń kończącego się w grudniu 1965 roku Soboru Watykańskiego II. Było to jedno z 56 pism, które polski Kościół wysłał z okazji 1000. rocznicy Chrztu Polski do episkopatów katolickich całego świata. Jednak list do biskupów niemieckich, ze względu na napięte stosunki między Polską a RFN, miał symboliczny charakter.