Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2023-11-15, 07:30 Autor: Skrzydelski Przemysław / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
15 listopada
1620 - W Warszawie niezrównoważony psychicznie szlachcic Michał Piekarski zaatakował czekanem wychodzącego z kolegiaty św. Jana króla Zygmunta III Wazę, który został lekko poraniony; zamachowca ujęto, poddano torturom i stracono publicznie.

1702 - Rozpoczęła działalność Akademia Leopoldyńska, pierwszy uniwersytet we Wrocławiu i na Śląsku.

1852 - Urodził się Hugo Zapałowicz, przyrodnik i podróżnik.

1861 - W Stebniku koło Drohobycza urodził się Juliusz Leo, prawnik, poseł do galicyjskiego Sejmu Krajowego i austriackiej Rady Państwa; prezydent Krakowa (1904-1918), twórca tzw. Wielkiego Krakowa; pierwszy prezes Naczelnego Komitetu Narodowego (1914).

1872 - W Wilnie urodził się Kazimierz Porębski, wiceadmirał, pierwszy dowódca Marynarki Wojennej RP w okresie międzywojennym.

1876 - W Krakowie urodził się Stanisław Kutrzeba, historyk prawa, profesor, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

1877 - W Zamościu urodził się Leopold Skulski, inżynier chemik, inicjator utworzenia Narodowego Zjednoczenia Ludowego, premier RP w latach 1919-1920, minister spraw wewnętrznych (1920-1921), działacz OZN; jesienią 1939 r. aresztowany przez NKWD, zmarł lub został zamordowany w nieznanych bliżej okolicznościach.

1880 - W Wilnie urodził się Wacław Makowski, prawnik, minister sprawiedliwości w kilku rządach II RP, poseł na Sejm z listy BBWR (1928-1935); od 1931 r. wicemarszałek Sejmu; w latach 1935-1938 wicemarszałek Senatu; od 1938 r. pełnił funkcję marszałka Sejmu; 2 września 1939 r. przewodniczył ostatnim obradom Sejmu II RP.

1895 - W Warszawie urodził się Antoni Słonimski, poeta, felietonista, satyryk, krytyk teatralny i filmowy; współtwórca grupy poetyckiej Skamander, autor słynnych "Kronik Tygodniowych" publikowanych w przedwojennych "Wiadomościach literackich"; prezes Związku Literatów Polskich (1956-1959).

1896 - W Borszczowie na Podolu urodził się Bronisław Duch, generał WP, dowódca 1 Dywizji Grenadierów we Francji (1940) i 3 Dywizji Strzelców Karpackich (1943-1946).

1901 - Urodził się Stanisław Szpinalski, pianista i pedagog, laureat I Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w 1927 roku.

1902 - Uruchomiono Kolej Warszawsko-Kaliską; linia była szerokotorowa (1535 mm), a jej długość wynosiła 252 km.

1905 - W Nakwaszy w okolicy Brodów urodził się Leopold Buczkowski, pisarz, malarz, grafik; autor powieści "Czarny potok".

1907 - W Wadowicach zmarł Rafał Kalinowski, ksiądz, uczestnik Powstania Styczniowego, zesłany na Syberię; po powrocie z zesłania wstąpił do zakonu karmelitów bosych; kanonizowany w 1991 r.

1909 - Urodził się Wiesław Stanisławski, taternik, zdobywca wielu trudnych ścian tatrzańskich, autor wspomnień.

1910 - Zmarł Stanisław Kostanecki, jeden z najwybitniejszych polskich chemików-organików, twórca chemii flawonów.

1915 - Władze niemieckie wydały zgodę na otwarcie w Warszawie polskich uczelni: uniwersytetu i politechniki.

1916 - W Vevey w Szwajcarii zmarł Henryk Sienkiewicz, pisarz, laureat literackiej Nagrody Nobla w 1905 r., autor m.in. "Trylogii", "Quo vadis" oraz " W pustyni i w puszczy".

1918 - Papież Benedykt XV skierował orędzie do Polaków z okazji odzyskania przez nich niepodległości.

1920 - W Genewie rozpoczęło się pierwsze posiedzenie Ligi Narodów.

1920 - Proklamowano utworzenie Wolnego Miasta Gdańska.

1922 - W Warszawie urodził się Wojciech Fangor, malarz, grafik, plakacista, rzeźbiarz.

1925 - W Sulejówku oficerowie zorganizowali manifestację poparcia dla marszałka Józefa Piłsudskiego.

1942 - Działający w warszawskim getcie konspiracyjny zespół badawczo-dokumentacyjny Oneg Szabat, powstały z inicjatywy Emanuela Ringelbluma, przygotował dla rządu RP w Londynie oraz rządów państw sprzymierzonych raport pod nazwą "Likwidacja żydowskiej Warszawy". Raport ten wywieziony został na Zachód przez Jana Karskiego - emisariusza Polskiego Państwa Podziemnego.

1954 - W Białogardzie urodził się Aleksander Kwaśniewski, członek PZPR (1977-1990), redaktor naczelny "Itd" i "Sztandaru Młodych"; minister ds. młodzieży (1985-1987); współtwórca Okrągłego Stołu; przewodniczący Rady Naczelnej SdRP (1990-1995), poseł i przewodniczący klubu parlamentarnego SLD (1991-1995), przewodniczący komisji konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego (1993-1995); prezydent RP w latach 1995-2005.

1956 - Początek wizyty I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułki w Moskwie, w czasie, której ustalono m.in. status wojsk sowieckich stacjonujących w Polsce oraz zasady repatriacji Polaków z ZSRS.

1957 - W Krakowie zmarł Andrzej Bursa, poeta, prozaik, dramaturg i dziennikarz.

1967 - W Warszawie urodził się Grzegorz Damięcki, aktor Teatru Ateneum; wystąpił m.in. w filmach "Jasminum", "Pornografia".

1972 - W Berlinie Zachodnim zmarł Arnold Słucki, poeta.

1973 - W Warszawie urodził się Robert Sycz, wioślarz, mistrz olimpijski z Sydney (2000) i Aten (2004); dwukrotny mistrz świata.

1976 - Zmarł Tadeusz Kaźmierski, aktor, spiker radiowy, lektor "Fali 56" oraz audycji "Z kraju i ze świata", brał udział w słuchowiskach, przez wiele lat kierownik i dyrektor Teatru Powszechnego w Warszawie.

1980 - W Krakowie odbyła się prapremiera spektaklu Tadeusza Kantora "Wielopole, Wielopole".

1982 - Zmarł Franciszek Fenikowski, poeta, reportażysta.

1985 - Milicja Obywatelska rozpoczęła akcję "Hiacynt", polegającą na zbieraniu informacji na temat osób o orientacji homoseksualnej; uzyskane materiały miały służyć do szantażowania homoseksualistów i zmuszania ich do współpracy z SB.

1986 - W Paryżu zmarł Aleksander Tansman, polski kompozytor i pianista pochodzenia żydowskiego, współtwórca neoklasycyzmu w światowej muzyce; urodzony w 1897 r. w Łodzi, w 1920 r. przeniósł się na stałe do Paryża.

1989 - Lech Wałęsa wygłosił przemówienie w Kongresie USA.

1991 - Zmarła Marta Mirska, piosenkarka. Największą popularnością cieszyła się w latach 40. i 50. XX wieku, przez wiele lat współpracowała z Polskim Radiem.

2002 - Zmarł Roman Waschko, publicysta i krytyk muzyczny, autor książek i artykułów, prezenter radiowy, konferansjer.

2008 - Zmarł Janusz Christa, rysownik, twórca komiksów „Kajko i Kokosz”.

2010 - W Polsce weszła w życie nowelizacja ustawy antynikotynowej, dotycząca całkowitego zakazu palenia tytoniu m.in. w zakładach opieki zdrowotnej, szkołach, na dworcach, w publicznych obiektach kultury, w ogólnodostępnych miejscach przeznaczonych do wypoczynku i zabawy dzieci, na przystankach komunikacji miejskiej oraz w środkach publicznego transportu oraz obiektach sportowych.

2014 - W Kielcach zmarł Henryk Jachimowski, dramaturg, prozaik, poeta.

2019 – Został zaprzysiężony drugi rząd premiera Mateusza Morawieckiego, który został wyłoniony po wyborach parlamentarnych w październiku 2019 r.

2022 – Rakieta przeciwlotnicza S-300, wystrzelona przez Ukrainę w czasie zmasowanego ataku Rosji na obiekty cywilne w Ukrainie wskutek awarii uderzyła w suszarnię zboża we wsi Przewodów na Podkarpaciu, w wyniku czego śmierć poniosły dwie osoby.

Zobacz także

2024-07-03, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 3 lipca » więcej 2024-07-02, godz. 13:13 Szefowie MSZ Polski i Niemiec rozmawiali m.in. o zadośćuczynieniu wobec Polski za straty wojenne Gest zadośćuczynienia wobec Polski za szkody i straty wywołane niemiecką agresją i okupacją, potrzeba dalszego wspierania Ukrainy oraz szczyt NATO - to główne… » więcej 2024-07-02, godz. 10:35 Wrocław/ Muzealnicy otworzyli kapsułę czasu sprzed ponad 150 lat; to pamiątka po remoncie wodociągów Zawartość kapsuły czasu z 1865 roku została zaprezentowana w Muzeum Archeologicznym we Wrocławiu. To list podpisany przez trzech sąsiadów z ul. Nożowniczej… » więcej 2024-07-02, godz. 09:56 Wojenny „Blitz” Steve’a McQueena otworzy 68. Londyński Festiwal Filmowy 9 października w Londynie rozpocznie się 68. edycja miejscowego festiwalu filmowego. Filmem, który otworzy to wydarzenie podczas specjalnej gali będzie „Blitz”… » więcej 2024-07-02, godz. 08:46 MKiDN: wyniki konkursu "Zabytek Zadbany 2024" Willa Maxa Erfurta w Jeleniej Górze, kasyno oficerskie w Twierdzy Modlin, Kościół w Lubiechni Małej oraz Muzeum "Dom Szewca" w Pszczewie - to niektórzy laureaci… » więcej 2024-07-02, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 2 lipca » więcej 2024-07-01, godz. 14:15 Instytut Polonika po raz drugi ogłasza konkurs "Dziedzictwo bez granic". Polska w poniedziałek obejmuje po raz siódmy roczne przewodnictwo w Grupie Wyszehradzkiej; motto przewodnie to: "V4: powrót do korzeni" - przypomniało MSZ… » więcej 2024-07-01, godz. 11:43 U neandertalczyków też występował zespół Downa Neandertalczycy opiekowali się dziećmi z zespołem Downa. Pierwszy udokumentowany przypadek zespołu Downa wśród naszych wymarłych krewniaków – opisują… » więcej 2024-07-01, godz. 10:33 Muzeum Auschwitz przygotowuje się do remontu dwóch bloków wystawy głównej Przetarg na wykonanie projektów remontu i konserwacji poobozowych bloków o numerach 6 i 7 oraz elementów przestrzeni części nowej wystawy głównej, która… » więcej 2024-07-01, godz. 08:24 30 lat temu zmarła Helena Grossówna - gwiazda przedwojennego kina polskiego. To z nią Bodo umawiał się na dziewiątą, i jej - wspólnie z Dymszą - śpiewał „Ach, śpij kochanie”; a Żabczyński zapewniał ją „już nie zapomnisz… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »