Na pamiątkę tego wydarzenia, 11 listopada obchodzimy Narodowe Święto Niepodległości. 11 listopada 1918 roku Rada Regencyjna, utworzona przez dwóch byłych zaborców - Austrię i Niemcy - przekazała naczelne dowództwo wojsk polskich Józefowi Piłsudskiemu, który dzień wcześniej przyjechał do Warszawy z Magdeburga, gdzie był więziony. Niemcy liczyli na to, że ze swym autorytetem zapanuje nad chaosem i zapewni spokojny przejazd wojsk niemieckich wracających z Rosji do domu. Przyjazd Piłsudskiego, który w oczach większości Polaków uchodził za symbol walki z zaborcami i za jedynego polityka godnego stanąć na czele odradzającej się Polski, stał się wezwaniem do rozbrajania Niemców i organizowania polskiej administracji. 14 listopada Rada Regencyjna powierzyła Piłsudskiemu także władzę cywilną. 16 listopada Naczelnik Państwa wysłał telegram do państw zachodnich, w którym zawiadamiał o powstaniu niepodległej Polski, obejmującej wszystkie wyzwolone ziemie.

Na pamiątkę wydarzeń z 1918 roku, 11 listopada jest obchodzone Narodowe Święto Niepodległości. Jednak 11 listopada jako dzień odzyskania niepodległości jest datą umowną. W pierwszych dniach listopada 1918 roku w poszczególnych częściach Polski istniały różne ośrodki władzy. W Cieszynie od 19 października 1918 roku działała Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego, w Krakowie 28 października powołano Polską Komisję Likwidacyjną, w nocy z 6 na 7 listopada w zajętym kilka dni wcześniej Lublinie powołano Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej, którego premierem został Ignacy Daszyński.

Istniejące w pierwszych dniach niepodległości Polski ośrodki władzy podporządkowały się Józefowi Piłsudskiemu, który stał się rzeczywistym przywódcą tworzącego się państwa polskiego.

Nadzieje Polaków na własny byt państwowy pojawiły się już dwa lata wcześniej, gdy 5 listopada 1916 roku, władze niemieckie i austro-węgierskie wydały proklamację - Akt 5 listopada - zawierającą obietnicę utworzenia z ziem byłego Królestwa Polskiego "państwa samodzielnego z dziedziczną monarchią i konstytucyjnym ustrojem", związanego z państwami centralnymi. Choć w odezwie nie było mowy o niepodległym przyszłym państwie i nie określono jego granic, to była ona wstępem do starań o uznanie prawa Polaków do niepodległości.

Przez dwa kolejne lata od podpisania Aktu 5 listopada polscy politycy wykorzystywali każdą nadarzającą się sposobność, aby przybliżać nasz kraj do niepodległości. W tym czasie powstawały zawiązki instytucji przyszłego państwa, jak Rada Regencyjna. Powstał rząd z polskim premierem i ministerstwami, które choć nie były odpowiednikami resortów funkcjonujących w normalnym państwie, to jednak, gdy w 1918 roku trzeba było zacząć budowę państwa polskiego, dawały podstawy państwowości. Przejęcie przez Radę Regencyjną części władzy i utrzymanie jej do końca I wojny światowej, znacznie ułatwiło potem Józefowi Piłsudskiemu sprawne podjęcie budowy niepodległego państwa polskiego.

W dniu odzyskania wolności w 1918 roku, nasz kraj nie był w pełni zjednoczony, nie miał też ustalonych granic. Dopiero rozpoczynał się proces scalania ziem mających tworzyć II Rzeczpospolitą. Polska stanęła przed wielkimi trudnościami. Była zniszczona i rozgrabiona, a dodatkowy problem stanowił wyjątkowo niebezpieczny rewizjonizm niemiecki oraz groźba ataku bolszewików. Zaczynały się walki o Wielkopolskę i Śląsk, pytania budziła też kwestia odzyskania dostępu do morza i statusu Gdańska. Trudności i zagrożenia nie były jednak w stanie zburzyć ogromnej radości i entuzjazmu społeczeństwa z tak długo wyczekiwanej wolności. A udało się ją odzyskać, mimo trwającej ponad sto lat niewoli, krwawo stłumionych powstań narodowych, represji politycznych, zsyłek na Syberię, a także nasilonej polityki rusyfikacji i germanizacji na przełomie XIX i XX wieku. Po 21 latach, 1 września 1939 roku, budowę państwa polskiego przerwał wybuch II wojny światowej, która po raz kolejny zmieniła Europę i świat.

(więcej)

Polska utraciła niepodległość w wyniku trzech zaborów - w 1772, 1793 i 1795 roku. Walka o przywrócenie wolności trwała ponad sto lat i była naznaczona ofiarą krwi przelaną w wojnach napoleońskich, w wielu zrywach niepodległościowych, w Powstaniu Listopadowym i Styczniowym, a także na polach bitewnych I wojny światowej. I to właśnie światowy konflikt, w którym przegrały mocarstwa zaborcze - Prusy, Austria i Rosja - stał się naszą szansą na niepodległość.

11 listopada 1918 roku Niemcy podpisały rozejm z aliantami w Compiegne pod Paryżem, co zakończyło I wojnę światową. Zaistniała sytuacja międzynarodowa stała się dla nas wyjątkowo korzystna.

Dzień wcześniej, 10 listopada rano, specjalnym pociągiem przybył do Warszawy Józef Piłsudski, zwolniony z twierdzy magdeburskiej, gdzie przez 16 miesięcy był więziony przez Niemców.

11 listopada Rada Regencyjna Królestwa Polskiego przekazała Piłsudskiemu władzę nad podległym jej wojskiem. Powodem takiej decyzji było grożące krajowi niebezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne. W tym czasie powstały bowiem lokalne ośrodki władzy, reprezentujące rozmaite ugrupowania polityczne, które chciały rozszerzyć zasięg swoich wpływów.

Po rozmowach Piłsudskiego z niemiecką Centralną Radą Żołnierską, przeprowadzonych 10 listopada, armia niemiecka zaczęła wycofywać się z Królestwa Polskiego. W nocy rozbrojono również niemiecki garnizon stacjonujący w Warszawie.

14 listopada Józef Piłsudski przejął całkowitą władzę w kraju z rąk Rady Regencyjnej, która jednocześnie rozwiązała się, oświadczając, iż "od tej chwili obowiązki nasze i odpowiedzialność względem narodu polskiego w Twoje ręce, Panie Naczelny Dowódco, składamy do przekazania Rządowi Narodowemu".

16 listopada Józef Piłsudski poinformował świat o odrodzeniu się Polski. W telegramie notyfikującym powstanie państwa polskiego napisał: "Sytuacja polityczna w Polsce i jarzmo okupacji nie pozwoliły dotychczas narodowi polskiemu wypowiedzieć się swobodnie o swym losie. Dzięki zmianom, które nastąpiły wskutek świetnych zwycięstw armii sprzymierzonych - wznowienie niepodległości i suwerenności Polski staje się odtąd faktem dokonanym".

Telegram został wysłany do przywódców: Stanów Zjednoczonych, Anglii, Francji, Włoch, Japonii, Niemiec oraz "rządów wszystkich Państw wojujących i neutralnych". Większość krajów europejskich nawiązała stosunki dyplomatyczne z Polską kilka miesięcy później, w 1919 roku.
17 listopada Piłsudski powołał rząd. Premierem został socjalista Jędrzej Moraczewski. Jego gabinet nie wzbudzał tak wielkich obaw prawicy, jak powołany wcześniej, w nocy z 6 na 7 listopada, tymczasowy rząd Ignacego Daszyńskiego.

Kilka dni później, 22 listopada 1918 roku, Józef Piłsudski został Tymczasowym Naczelnikiem Państwa, aby sprawować "Najwyższą Władzę Republiki Polskiej" do czasu zebrania się Sejmu Ustawodawczego.
Listopad 1918 roku był dopiero początkiem budowy niepodległej Polski oraz walki o jej granice, które kształtowały się w kolejnych latach między innymi w czasie powstania wielkopolskiego, trzech powstań śląskich i wojny polsko-bolszewickiej.

(więcej)

11 listopada nie od razu stał się świętem państwowym. Spory o datę odrodzenia państwa polskiego toczyły się przez całe dwudziestolecie międzywojenne. Dzień 11 listopada ustanowiono świętem narodowym dopiero ustawą z kwietnia 1937 roku, czyli prawie 20 lat po odzyskaniu niepodległości. Przed II wojną światową święto obchodzono tylko dwa razy - w roku 1937 i 1938.

W 1945 roku listopadowa uroczystość została zniesiona, a w jej miejsce komunistyczne władze wprowadziły święto 22 lipca. Jakiekolwiek próby obchodzenia Święta Niepodległości 11 listopada groziły represjami ze strony władz. Mimo to w latach 70. przed Grobem Nieznanego Żołnierza odbywały się patriotyczne manifestacje. Były one uznawane za nielegalne zgromadzenia.

Wraz z narastaniem demokratycznej opozycji, 11 listopada stawał się coraz częściej okazją do demonstrowania społecznego oporu. W latach 80. obchody Święta Niepodległości organizowały już nawet władze państwowe, składając kwiaty przed Grobem Nieznanego Żołnierza i w innych miejscach pamięci w całym kraju.

W 1989 roku 11 listopada został przywrócony jako święto państwowe, obchodzone co roku pod nazwą Narodowe Święto Niepodległości. Jest dniem wolnym od pracy, uroczyście świętowanym w całym kraju. Centralne obchody, w których uczestniczą przedstawiciele najwyższych władz państwowych, są organizowane przed Grobem Nieznanego Żołnierza na placu marsz. Józefa Piłsudskiego w Warszawie. 11 listopada oddajemy hołd wszystkim, którym zawdzięczamy własne państwo, zarówno tym którzy walczyli z bronią w ręku, ale także tym, którzy potem podnieśli kraj z ogromnych zniszczeń I wojny światowej i umożliwili jego rozwój ekonomiczny, gospodarczy i cywilizacyjny.