Radio Opole » Z historycznego punktu widzenia » Felietony » Polska naukowa ekstraklasa
2021-04-05, 08:25 Autor: Bolesław Bezeg

Polska naukowa ekstraklasa

Aparat Wróblewskiego i Olszewskiego w Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Fot. B.Bezeg
Aparat Wróblewskiego i Olszewskiego w Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Fot. B.Bezeg
140 lat temu po raz pierwszy na świecie dokonano skroplenia azotu. Dokonało tego w początkach kwietnia 1883 roku dwóch profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego Karol Olszewski i Zygmunt Wróblewski.
Z Historycznego Punktu Widzenia 5 kwietnia 2021
Mogłoby się wydawać, że dokonanie dwóch polskich profesorów sprzed 140 lat to nic spektakularnego, wydarzenie historyczne na miarę małego akademickiego laboratorium w prowincjonalnym mieście, gdzieś na północnych rubieżach austriackiego imperium. Nic bardziej błędnego.

Faktem jest, że Uniwersytet Jagielloński w tamtym okresie geograficznie znajdował się gdzieś na dalekich rubieżach cesarstwa Habsburgów, ale pod względem naukowym jego profesorowie znajdowali się w ścisłej światowej czołówce.

Druga połowa XIX wieku to czas, gdy choć Polska formalnie nie istniała na mapach, t ojej naukowcy odnosili największe sukcesy i po wielokroć udowodnili, że w naszym kraju rodzą się nie tylko żołnierze i powstańcy, ale także świetni wynalazcy i naukowcy.

Udany proces skroplenia azotu przez Karola Olszewskiego i Zygmunta Wróblewskiego był wydarzeniem przełomowym dla światowej chemii. Bez skroplenia azotu trudno dziś sobie wyobrazić syntezę amoniaku, niezbędnego w wielu gałęziach chemicznej produkcji począwszy od nawozów sztucznych, a skończywszy na materiałach wybuchowych. Ale bez tamtego przełomowego odkrycia nie byłoby także lodówek i klimatyzatorów, a więc nowoczesnego przemysłu spożywczego, ale i transplantologii, której dziś nadal nie potrafimy sobie wyobrazić bez ciekłego azotu.

Postacie takie jak Karol Olszewski i Zygmunt Wróblewski, ale także Maria Skłodowska-Curie, czy wynalazca metody rafinacji ropy naftowej a potem lampy naftowej Ignacy Łukasiewicz i wielu, wielu innych polskich naukowców i wynalazców, napełniają nas przekonaniem, że polska myśl naukowo-techniczna ma piękne i szczytne tradycje.

Z historycznego punktu widzenia polska nauka ma w światowym dziedzictwie zaszczytne i ugruntowane miejsce. Często o tym zapominamy, a przecież także dzisiaj jesteśmy jednym z największych eksporterów jeśli nie myśli technologicznej to na pewno ludzi wykształconych i pełnych naukowej inwencji, którzy w instytutach i uczelniach całego świata dają dowody wielkości polskiej nauki. Czas zacząć myśleć pozytywnie.

Zobacz także

2021-05-30, godz. 08:19 Szlachta ginęła za przywileje Pojutrze czeka nas 525 rocznica wydania przez króla Jana Olbrachta tzw. statutów piotrkowskich, co miało miejsce 1 czerwca 1496 roku. Statuty te był to szereg… » więcej 2021-05-29, godz. 07:21 Szukał piękna i dobra Pojutrze przypada 89 rocznica urodzin zmarłego przed dwu laty opolskiego biskupa pomocniczego Jana Bagińskiego. » więcej 2021-05-23, godz. 08:30 Ochotnik do piekla Pojutrze przypada 73 rocznica śmierci bohaterskiego ochotnika do Auschwitz rotmistrza Witolda Pileckiego. » więcej 2021-05-22, godz. 07:21 Dajcie spokój Persji Wiele się w ostatnich latach mówi w naszych mediach o Iranie czy jak byśmy to historycznie rzecz ujmując powiedzieli o Persji. Szczerze mówiąc to słuchając… » więcej 2021-05-16, godz. 08:31 Wolność krzyżami się mierzy? Dokładnie 77 lat temu trwała krwawa bitwa o Monte Cassino. 12 maja 1944 roku żołnierze II Korpusu Polskiego ruszyli do ataku na kompleks wzgórz górujących… » więcej 2021-05-15, godz. 07:30 Zamach majowy W ostatnią środę minęła 95 rocznica zamachu majowego, który miał miejsce 12 maja 1926 roku, a w efekcie którego władzę w Polsce objęła tzw. sanacja… » więcej 2021-05-09, godz. 08:44 Wybitna Królowa Ludwika Jutro przypada 354 rocznica śmierci polskiej królowej Marii Gonzagi – osoby zapomnianej, która jednak w swoich czasach odgrywała istotną rolę w naszym… » więcej 2021-05-08, godz. 07:43 Kontrowersyjny Opolanin 630 lat temu 7 maja 1391 roku Książę opolski Władysław Opolczyk, bez zgody polskiego króla oddał w zastaw krzyżakom zamek w Złotorii nad Drwęcą. Fakt… » więcej 2021-05-03, godz. 07:30 Vivat Konstytucja! 230 lat temu, 3 maja 1791 roku uchwalono pierwszą polską konstytucję, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 Maja. Była to pierwsza w Europie i druga… » więcej 2021-05-02, godz. 08:28 Brzeg wzięty 280 lat temu 2 maja 1741 austriacka twierdza Brzeg skapitulowała przed armią pruską, która kilka dni wcześniej rozbiła armię austriacką w bitwie pod pobliskimi… » więcej
1617181920
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »