Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Dzień Polskiego Państwa Podziemnego, obchodzony…
2023-09-27, 10:00 Autor: /IAR/E.Porycka/K.Koziełł

Dzień Polskiego Państwa Podziemnego, obchodzony w rocznicę utworzenia Służby Zwycięstwu Polski

Michał Tokarzewski-Karaszewicz, jedyny Dowódca Główny Służby Zwycięstwu Polski. [fot. wikipedia/domena publiczna]
Michał Tokarzewski-Karaszewicz, jedyny Dowódca Główny Służby Zwycięstwu Polski. [fot. wikipedia/domena publiczna]
84 lata temu, 27 września 1939 roku, w oblężonej przez wojska niemieckie Warszawie została utworzona Służba Zwycięstwu Polski, pierwsza konspiracyjna organizacja niepodległościowa do walki z okupantem. Dała ona początek podziemnemu państwu działającemu w czasie II wojny światowej. Objęło ono zasięgiem ziemie Rzeczpospolitej, które znalazły się pod okupacją niemiecką i sowiecką.
W rocznicę powstania Służby Zwycięstwu Polski jest obchodzony Dzień Polskiego Państwa Podziemnego, ustanowiony przez Sejm Rzeczpospolitej w 1998 roku.

Służbę Zwycięstwu Polski powołał generał Michał Tokarzewski-Karaszewicz, z pełnomocnictwa naczelnego wodza. SZP powstała w porozumieniu ze wszystkimi ówczesnymi stronnictwami politycznymi oraz dowódcą Armii "Warszawa" generałem Juliuszem Rómmlem i prezydentem stolicy - Stefanem Starzyńskim. 13 listopada 1939 roku SZP została przekształcona w Związek Walki Zbrojnej - ZWZ, z którego w 1942 roku utworzono Armię Krajową.

Zadaniem podziemnego państwa było przygotowanie i przeprowadzenie zwycięskiego powstania, przygotowanie kraju na okres powojenny i objęcie władzy. Państwo podziemne miało siły zbrojne i struktury cywilne, a w swym działaniu oraz instytucjach uwzględniało niemal wszystkie dziedziny życia. Funkcjonowało dzięki wielkiej determinacji i solidarności narodu. Państwo to było fenomenem na skalę światową, jego tajne struktury nie miały odpowiednika w żadnym innym kraju.

Polskie Państwo Podziemne podlegało Rządowi Rzeczpospolitej na Uchodźstwie. Jego struktura organizacyjna dzieliła się na pion wojskowy, który tworzyła Armii Krajowa, oraz pion cywilny, gdzie działała Delegatura Rządu na Kraj. Tworząc PP, czerpano z tradycji Powstania Styczniowego, w czasie którego działało tajne państwo z Tymczasowym Rządem Narodowym.

W konspiracji Polacy zorganizowali państwo z własnym podziałem administracyjnym, szkolnictwem i sądownictwem. Działała Rada Pomocy Żydom "Żegota", jedyna w Europie instytucja państwowa ratująca Żydów od zagłady. Podczas okupacji wydawano książki, funkcjonowały tajne szkoły i uczelnie wyższe, a także pomoc społeczna.

Bardzo ważną rolę pełniła konspiracyjna prasa, jak: "Biuletyn Informacyjny" Polskiego Państwa Podziemnego, a nawet ulotki, dzięki którym Polacy pozbawieni informacji przez niemieckiego okupanta mogli poznać rzetelne wiadomości z kraju i świata. Ostatnim przesłaniem Polskiego Państwa Podziemnego była odezwa Rady Jedności Narodowej z 1 lipca 1945 roku, nazwana "Testamentem Polski Walczącej". W dokumencie czytamy, że "demokracja to uznanie i zabezpieczenie równych praw mniejszych i większych narodów, aby ukrócić raz na zawsze dążenie mocarstw do hegemonii nad innymi narodami i do podziału świata na strefy wpływów".

Koniec wojny dla Polaków nie oznaczał pełnej niepodległości, wielu członków Polskiego Państwa Podziemnego przeszło do walki w tzw. drugiej konspiracji, czyli w antykomunistycznym podziemiu.

Zobacz także

2023-10-26, godz. 15:00 W Mauzoleum Walk i Męczeństwa plan siedziby gestapo przy alei Szucha 25 wykonany przez konspiracyjnych działaczy Polskiego… W Mauzoleum Walk i Męczeństwa zaprezentowano plan siedziby gestapo przy alei Szucha 25 w Warszawie zrobiony przez konspiracyjną komórkę Polskiego Państwa… » więcej 2023-10-26, godz. 13:00 Dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau uhonorowany Orderem Imperium Brytyjskiego Dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau doktor Piotr Cywiński odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Imperium Brytyjskiego. To jedno z wysokich odznaczeń… » więcej 2023-10-26, godz. 11:00 W Muzeum na Rakowieckiej zainaugurowano siódmy projekt "Łączka i inne miejsca poszukiwań" 16 grup z klas siódmych i ósmych szkół podstawowych i ponadpodstawowych z Mazowsza wraz z opiekunami włącza się w projekt "Łączka i inne miejsca poszukiwań"… » więcej 2023-10-26, godz. 09:00 42 lata temu wybuchł strajk w radomskiej WSI 42 lata temu, 26 października 1981 roku, wybuchł strajk w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Radomiu, zorganizowany przez uczelnianą "Solidarność" i Niezależne… » więcej 2023-10-26, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 26 października » więcej 2023-10-25, godz. 13:00 200 lat temu w Krakowie zakończono sypanie Kopca Kościuszki 200 lat temu, 25 października 1823 roku, w Krakowie zakończono usypywanie Kopca Kościuszki. Dzieło, rozpoczęte w październiku 1820 roku, stało się demonstracją… » więcej 2023-10-25, godz. 11:00 80 lat temu oddział dywersji bojowej Armii Krajowej przeprowadził akcję "Frühwirth" 80 lat temu, 25 października 1943 roku, oddział dywersji bojowej "Agat" Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej przeprowadził akcję "Frühwirth". Jej celem… » więcej 2023-10-25, godz. 09:44 Zmarła Wanda Półtawska, więźniarka niemieckiego obozu koncentracyjnego Ravensbrück W Krakowie zmarła Wanda Półtawska - doktor psychiatrii i działaczka na rzecz obrony życia od poczęcia do naturalnej śmierci. 2 listopada skończyłaby 102… » więcej 2023-10-25, godz. 09:00 105 lat temu został powołany Sztab Generalny Wojska Polskiego 105 lat temu, 25 października 1918 roku, został powołany urząd Szefa Sztabu Wojsk Polskich. Dziesięć lat później - w 1928 roku - przemianowano go na Sztab… » więcej 2023-10-25, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 25 października » więcej
132133134135136
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »