Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 43 lata temu zostało podpisane Porozumienie Kat…
2023-09-11, 10:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/E.Leo/K.Koziełł

43 lata temu zostało podpisane Porozumienie Katowickie

43. rocznica podpisania Porozumienia Katowickiego – Dąbrowa Górnicza, 11 września 2023 [fot. katowice.ipn.gov.pl/]
43. rocznica podpisania Porozumienia Katowickiego – Dąbrowa Górnicza, 11 września 2023 [fot. katowice.ipn.gov.pl/]
43 lata temu, 11 września 1980 roku, w Dąbrowie Górniczej zostało podpisane Porozumienie Katowickie, które było dopełnieniem porozumień sierpniowych ze Szczecina, Gdańska i Jastrzębia Zdroju. Dokument wziął nazwę od Huty Katowice w Dąbrowie Górniczej, gdzie 11 września 1980 roku podpisano najważniejsze jego punkty.
Jednym z nich była gwarancja, że Porozumienie Gdańskie, dające możliwość tworzenia wolnych związków zawodowych, ma moc obowiązującą na terenie całej Polski. Stworzyło to warunki formalno-prawne do powstania ogólnopolskiego ruchu związkowego. Umożliwiło powstanie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność". Spora część przyjętych postulatów dotyczyła spraw socjalnych górników, ale miały one także później znaczenie dla pracowników w całej Polsce, jak na przykład wprowadzenie wolnych sobót.

Porozumienie Katowickie gwarantowało osobom pełniącym funkcje w związkach zawodowych, że na czas pełnienia tych funkcji będą zwolnione od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Zakładało również, że zakłady pracy zapewnią lokale niezbędne do prowadzenia działalności przez struktury związkowe. Ponadto w dokumencie znalazł się punkt mówiący, że informacje o działalności związków będą publikowane w mediach. Jeden z zapisów dotyczył zapewnienia związkom zawodowym udziału w pracach nad nowymi ustawami, w tym o związkach zawodowych i nowelizacji kodeksu pracy.

(więcej)

Pierwsze porozumienie sierpniowe między stroną rządową i strajkującymi zostało podpisane 30 sierpnia 1980 roku w Szczecinie. Strajki obejmowały już wówczas około 700 zakładów w całym kraju. Brało w nich udział około 750 tysięcy osób. Tego samego dnia V Plenum KC PZPR przyjęło do wiadomości podpisanie porozumienia szczecińskiego i zaakceptowało projekt porozumienia gdańskiego, które zostało podpisane dzień później - 31 sierpnia. Trzecie z porozumień zawarto 3 września w Jastrzębiu-Zdroju, a 11 września - w Hucie Katowice.

Strajki zaczęły wybuchać spontanicznie od 1 lipca 1980 roku, jako bezpośrednia reakcja na podwyżki cen mięsa i wędlin, wprowadzone przez ekipę rządzącą Edwarda Gierka. Stopniowo ogarnęły cały kraj. Do protestów przyczyniły się pogarszające sie od dłuższego czasu warunki życia robotników, zwolnienia ludzi z pracy, a także przekonanie stoczniowców, że istniejące związki zawodowe zależne od władz, w rzeczywistości nie dbają o ich interesy.

Podpisanie porozumień sierpniowych zakończyło dwumiesięczną falę strajków w całej Polsce. Zapoczątkowało także proces upadku komunizmu w naszym kraju i pośrednio zmiany ustrojowe w innych europejskich państwach bloku komunistycznego.

Pod wpływem strajków komunistyczne władze zgodziły się między innymi na: utworzenie niezależnych i samorządnych związków zawodowych, prawo do strajku, budowę pomnika ofiar grudnia 1970 roku, transmisje niedzielnych mszy św. w Polskim Radiu i ograniczenie cenzury.

Wielkim osiągnięciem strajkujących była zgoda rządu na utworzenie "Solidarności". Związek został zarejestrowany 10 listopada 1980 roku. Wkrótce liczył niemal 10 milionów członków. Organizacje związkowe powstały we wszystkich przedsiębiorstwach i instytucjach - władze nie dopuściły tylko do ich utworzenia w Wojsku Polskim i Milicji Obywatelskiej.

Gdy 13 grudnia 1981 roku generał Wojciech Jaruzelski zdecydował o wprowadzeniu stanu wojennego, "Solidarność" została zawieszona, a w październiku 1982 roku - zdelegalizowana. Był to okres prześladowań opozycji, która zeszła do podziemia. Związek został ponownie zarejestrowany w wyniku ustaleń Okrągłego Stołu, w kwietniu 1989 roku.

Zobacz także

2023-09-11, godz. 16:00 Błogosławieni Ulmowie Samarytanie z Markowej zostali wczoraj przyjęci w poczet błogosławionych, To pierwsza beatyfikacja w Polsce, która dotyczy całej rodziny. » więcej 2023-09-11, godz. 14:00 Wojciech Korfanty zapamiętany W 150 rocznicę urodzin Muzeum Czynu Powstańczego w Górze Św.Anny zaprasza na otwarcie wystawy poświęconej wybitnemu politykowi okresu międzywojnia Wojciechowi… » więcej 2023-09-11, godz. 12:00 Z dziejów biskupstwa w Nysie W czwartek, 14 września 2023 rozpoczynamy cykl wykładów "Czwartki z biskupami". » więcej 2023-09-11, godz. 09:00 91 lat temu w katastrofie lotniczej zginęli Żwirko i Wigura 91 lat temu, 11 września 1932 roku, w katastrofie lotniczej zginęli Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura, piloci, słynni pasjonaci lotnictwa, zwycięzcy międzynarodowych… » więcej 2023-09-11, godz. 08:00 Medal 75-lecia Misji Jana Karskiego dla Andrzeja Poczobuta Medal 75-lecia Misji Jana Karskiego otrzymał (10.09) Andrzej Poczobut - dziennikarz i działacz mniejszości polskiej na Białorusi. Wyróżnienie w Lublinie… » więcej 2023-09-11, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 11 września » więcej 2023-09-10, godz. 08:00 Rodzina Ulmów z Markowej na Podkarpaciu. Dzisiaj beatyfikacja. Józef i Wiktoria Ulmowie z Markowej na Podkarpaciu, którzy zostaną beatyfikowani dzisiaj w rodzinnej wsi Markowa, zostali zamordowani wraz z siedmiorgiem swych… » więcej 2023-09-10, godz. 07:00 Europejskie Dni Dziedzictwa - wydarzenia w niedziele w regionie Królowa Karola w rekonstrukcji stroju historycznego zaprasza do zwiedzania Muzeum Regionalnego w Dobrodzieniu. Poczatek o 10:00 » więcej 2023-09-10, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 10 września » więcej
154155156157158
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »