Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 57 lat temu zmarł generał 'Bór' Komorowski
2023-08-24, 14:00 Autor: IAR/K.Koziełł/E.Leo

57 lat temu zmarł generał "Bór" Komorowski

Gen. Tadeusz Bor Komorowski [www.wikipedia.pl]
Gen. Tadeusz Bor Komorowski [www.wikipedia.pl]
57 lat temu, 24 sierpnia 1966 roku, zmarł generał Tadeusz "Bór" Komorowski, komendant główny Armii Krajowej, Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych i premier rządu RP na uchodźstwie. To on w 1944 roku wydał rozkaz rozpoczęcia Powstania Warszawskiego. Kawaler Orderu Orła Białego i Orderu Wojennego Virtuti Militari.
W czasie I wojny światowej służył na frontach rosyjskim i włoskim. Był uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku. Brał udział w kampanii wrześniowej w 1939. Po zakończeniu walk przedostał się do Krakowa, gdzie podjął działalność konspiracyjną. W lutym 1940 roku został mianowany na stopień generała brygady. W lecie 1941 objął funkcję zastępcy dowódcy ZWZ generała Stefana Roweckiego "Grota". 1 lipca 1943 roku, po aresztowaniu "Grota" (30 czerwca), przejął dowodzenie Armią Krajową.

1 sierpnia 1944 roku z jego rozkazu wybuchło Powstanie Warszawskie. Planowano samodzielnie wyzwolić stolicę spod okupacji niemieckiej przed wkroczeniem Armii Czerwonej, by powstrzymać realizowany przez Stalina proces sowietyzacji Polski. Po latach generał mówił w Radiu Wolna Europa, że: "Gdybyśmy się zachowali biernie, Warszawa nie uniknęłaby zniszczeń i strat. Musieliśmy się liczyć z tym, że jeśli stolica stanie się polem bitwy i walk ulicznych między Niemcami a Sowietami, może ją czekać los Stalingradu".

Przez cały okres powstania "Bór" Komorowski pozostawał w Warszawie. 30 września, po zdymisjonowaniu generała Kazimierza Sosnkowskiego, prezydent RP Władysław Raczkiewicz mianował go Naczelnym Wodzem. Swoje obowiązki miał wykonywać do momentu, kiedy będzie to możliwe. Ostatecznie wobec olbrzymiej przewagi wroga, wielkich strat w ludziach, wyczerpania amunicji i żywności, po 63 dniach krwawych walk, w nocy z 2 na 3 października, podpisano akt kapitulacji powstania. Generał trafił do niemieckich oflagów, gdzie był przetrzymywany do maja 1945 roku.

Po wojnie Tadeusz "Bór" Komorowski mieszkał w Londynie, gdzie dołączyła do niego żona z dwojgiem dzieci. Na emigracji Komorowscy żyli jeszcze ponad 20 lat, w skromnych warunkach. By się utrzymać Irena Komorowska założyła firmę szyjącą firanki, a jej mąż pracował jako tapicer. W latach 1947-49 był premierem rządu RP na obczyźnie. W kolejnych latach działał w Radzie Trzech, organie opozycyjnym w stosunku do rządu na uchodźstwie.

Zmarł 24 sierpnia 1966 roku. Pochowano go w Londynie na cmentarzu Gunnersbury. W 1994 roku jego prochy zostały sprowadzone do Polski i złożone na Powązkach Wojskowych w Warszawie.

W 1995 roku uhonorowano go najwyższym polskim odznaczeniem - Orderem Orła Białego. W sierpniu 2016 roku Senat uczcił 50. rocznicę śmierci generała "Bora" Komorowskiego specjalną uchwałą, w której oddano hołd dowódcy AK.

(więcej)

Tadeusz Komorowski urodził się 1 czerwca 1895 roku w Chorobrowie na Ukrainie w rodzinie ziemiańskiej. Kształcił się w Akademii Wojskowej w Wiedniu, którą ukończył jako podporucznik kawalerii. W trakcie I wojny światowej służył jako oficer kawalerii w austriackiej armii. Walczył na froncie wschodnim, a następnie - włoskim. W 1918 roku powrócił do Polski i wstąpił do wojska. Rok później został dowódcą 12. pułku Ułanów Podolskich. Dowodził tą jednostką między innymi w czasie słynnej bitwy pod Komarowem w wojnie polsko-bolszewickiej

W 1928 roku otrzymał awans na stopień podpułkownika, cztery lata później został pułkownikiem. Od 1938 roku dowodził Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu. W 1936 roku kierował polską ekipą jeździecką na igrzyskach olimpijskich w Berlinie, w czasie których zdobyła ona srebrny medal.

Walczył w kampanii wrześniowej 1939 roku. Był dowódcą Ośrodka Zapasowego Zgrupowania Kawalerii w Garwolinie i zastępcą dowódcy Brygady Kawalerii pułkownika Adama Zakrzewskiego w składzie Armii "Lublin". Po zakończeniu walk przedostał się do Krakowa, gdzie pod koniec roku założył konspiracyjną Organizację Wojskową.

W lipcu 1943 roku, po aresztowaniu generała Roweckiego przez gestapo, stanął na czele Armii Krajowej. Cztery miesiące później wydał rozkaz do Okręgów AK o rozpoczęciu operacji "Burza". W marcu 1944 został awansowany do stopnia generała dywizji.

30 września 1944 roku, kiedy było już wiadomo o zbliżającym się upadku Powstania Warszawskiego, prezydent RP Władysław Raczkiewicz mianował generała Tadeusza "Bora" Komorowskiego Naczelnym Wodzem Polskich Sił Zbrojnych w kraju i za granicą.

Po powstaniu przebywał w niemieckich oflagach - początkowo w Langwasser pod Norymbergą, a od lutego 1945 roku - w Colditz w Saksonii. Zwolniony z niewoli, w okolicach Innsbrucku został wyzwolony przez żołnierzy amerykańskiej 103. Dywizji Piechoty.

W maju tego samego roku przybył do Londynu, gdzie przejął od generała Władysława Andersa obowiązki Naczelnego Wodza. Funkcję tę pełnił do listopada 1946. W latach 1947-1949 był premierem rządu emigracyjnego. Od lipca 1956 roku należał do emigracyjnej Rady Trzech.

Został odznaczony między innymi trzykrotnie Krzyżem Walecznych i Krzyżem Komandorskim Orderu Wojennego Virtuti Militari. Pośmiertnie, w 1995 roku, uhonorowano go najwyższym polskim odznaczeniem - Orderem Orła Białego. W 2008 w Muzeum Powstania Warszawskiego odsłonięto tablicę ku czci generała Tadeusza "Bora" Komorowskiego.

Zobacz także

2023-08-24, godz. 17:15 IPN przejmie archiwa Związku byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej przejmie archiwa Związku byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych. Umowę w sprawie… » więcej 2023-08-24, godz. 10:00 Dzień Niepodległości i półtora roku od rosyjskiej inwazji W Ukrainie, ogarniętej wojną, jest dziś (24 sierpnia) obchodzony Dzień Niepodległości, upamiętniający proklamowanie niepodległości od Związku Radzieckiego… » więcej 2023-08-24, godz. 12:00 CMJW - Żołnierska „Praca dla pokoju” w miejscu pamięci W Łambinowicach trwa międzynarodowy projekt łączący wolontariat w miejscu pamięci z poznawaniem trudnej historii Europy w XX w. To inicjatywa Muzeum, ale… » więcej 2023-08-24, godz. 08:00 Prezes IPN otworzył wystawę poświęconą konsekwencjom paktu Ribbentrop-Mołotow W Przemyślu w 84. rocznicę podpisania paktu Ribbentrop-Mołotow prezes Instytutu Pamięci Narodowej Karol Nawrocki otworzył wystawę poświęconą konsekwencjom… » więcej 2023-08-24, godz. 07:30 Kalendarium historyczne na dziś 24 sierpnia » więcej 2023-08-23, godz. 16:00 Przed galerią Narodowego Centrum Kultury Kordegarda stanęła instalacja "Kopernik - Konstelacje”. Przed galerią Narodowego Centrum Kultury Kordegarda stanęła instalacja plenerowa "Kopernik - Konstelacje”. To zwycięska praca w międzynarodowym konkursie… » więcej 2023-08-23, godz. 14:00 100 lat temu urodziła się Zofia Posmysz 100 lat temu - 23 sierpnia 1923 roku - urodziła się Zofia Posmysz, pisarka, scenarzystka i autorka słuchowisk. Dama Orderu Orła Białego. Zmarła 8 sierpnia… » więcej 2023-08-23, godz. 12:45 Wiceprezes IPN Krzysztof Szwagrzyk o poszukiwaniach urn z prochami polskich więźniarek KL Ravensbrück Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN prowadzi na terenie cmentarza w Fürstenbergu w Niemczech poszukiwania miejsc, gdzie mogą być jeszcze prochy Polek, zamordowanych… » więcej 2023-08-23, godz. 10:00 Polacy w Manchesterze pożegnali gen. Kmicic-Skrzyńskiego Był członkiem Legionów, a dokładniej: słynnej "siódemki Beliny". Walczył w pierwszej i drugiej wojnie światowej. Polacy w Manchesterze pożegnali trumnę… » więcej
150151152153154
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »