Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Mija 80 lat od akcji AK pod Celestynowem
2023-05-20, 11:00 Autor: IAR/K.Koziełł/O.Kłosińska

Mija 80 lat od akcji AK pod Celestynowem

Mieczysław Kurkowski "Mietek". [fot. wikipedia/domena publiczna]
Mieczysław Kurkowski "Mietek". [fot. wikipedia/domena publiczna]
80 lat temu, w nocy z 19 na 20 maja 1943 roku, na stacji kolejowej w Celestynowie nieopodal Warszawy Grupy Szturmowe Szarych Szeregów przeprowadziły brawurową akcję odbicia 49 więźniów przewożonych pociągiem z więzienia na Zamku w Lublinie do KL Auschwitz-Birkenau. Ponad 30 z uwolnionych więźniów przeżyło wojnę.
Przeprowadzenie akcji powierzono oddziałowi dyspozycyjnemu Kedywu Komendy Głównej AK „Motor 30”. Według informacji uzyskanych przez polską konspirację 19 maja więźniarka miała zostać dołączona do pociągu numer 401. O godzinie 22.00 skład miał zatrzymać się na stacji w Celestynowie na trzyminutowy postój.

Polacy dojechali na miejsce po zmierzchu. Przygotowując się do akcji, zajęli pozycje wzdłuż torów, a kilku z nich pojawiło się na peronie, udając podróżnych. Kiedy po północy na stację wjechał pociąg, okazało się, że przewozi na front wschodni kilka kompanii żołnierzy Wehrmachtu. Właściwy skład pojawił się godzinę później.

Żołnierze AK opanowali stację kolejową, odcięli łączność telefoniczną i sterroryzowali załogę parowozu. Jeden z Polaków zastrzelił gestapowca, który nagle wyskoczył z pociągu. Zaalarmowało to załogę konwojującą więźniarkę. Niemcy zaryglowali drzwi wagonu i rozpoczęli ostrzał. Krótko potem AK-owcy wrzucili do przedziału konwojentów granaty, przerywając wymianę ognia, po czym wyważyli drzwi i uwolnili więźniów.

Cała akcja trwała około 40 minut. Po jej zakończeniu żołnierze AK wraz z uwolnionymi więźniami przedostali się do Warszawy. Zginęło dwóch Polaków - porucznik Stanisław Kotorowicz "Kron" oraz porucznik Włodzimierz Stysło "Jan II".

Akcją unieszkodliwienia konwojentów oraz uwolnienia więźniów dowodził Tadeusz Zawadzki "Zośka" w obecności kapitana Mieczysława Kurkowskiego „Mietka”, ówczesnego bezpośredniego zwierzchnika Oddziału Specjalnego „Jerzy” w Kedywie Komendy Głównej AK. "Mietek" czuwał nad przebiegiem akcji, stanowiącej dla „Zośki” egzamin oficerski. Operacja została wysoko oceniona przez Komendę Główną, a "Zośkę" odznaczono Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Tadeusz Zawadzki zginął trzy miesiące później podczas ataku na niemiecką strażnicę w Sieczychach koło Wyszkowa, na granicy między Generalnym Gubernatorstwem a polskimi ziemiami włączonymi do Rzeszy.

Zobacz także

2023-05-21, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 21 maja » więcej 2023-05-20, godz. 09:00 142 lata temu urodził się generał Władysław Sikorski 142 lata temu - 20 maja 1881 roku - urodził się Władysław Sikorski, generał i polityk, w okresie II wojny światowej premier Rządu RP na uchodźstwie oraz… » więcej 2023-05-20, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 20 maja » więcej 2023-05-19, godz. 16:00 73. rocznica urodzin księdza Sylwestra Zycha, kapelana Solidarności w Hucie Warszawa 73 lata temu, 19 maja 1950 roku, urodził się ksiądz Sylwester Zych, kapłan archidiecezji warszawskiej, kapelan Solidarności w Hucie Warszawa. Zaangażowany… » więcej 2023-05-19, godz. 14:00 95. urodziny kapitana Juliusza Kuleszy, uczestnika Powstania Warszawskiego 95 lat temu, 19 maja 1928 roku, urodził się w Warszawie Juliusz Kulesza, kapitan Wojska Polskiego, żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego… » więcej 2023-05-19, godz. 11:00 Włoska miejscowość Acquafondata odda hołd żołnierzom 2. Korpusu Polskiego Włoska miejscowość Acquafondata odda dziś (19.05) hołd żołnierzom 2. Korpusu Polskiego. Odbędą się tam uroczystości przed pomnikiem upamiętniającym… » więcej 2023-05-19, godz. 10:00 Prezentacja wydawnictwa "Siatka Witolda" - o siatce wywiadowczej organizowanej przez rotmistrza Pileckiego W Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL zaprezentowano dokumentację rozpracowań, śledztwa i procesu grupy rotmistrza Witolda Pileckiego… » więcej 2023-05-19, godz. 08:00 Ujazd świętuje 800-lecie Ujazd świętuje w tym roku wielki jubileusz 800-lecie lokacji. To najmniejsze miasto województwa opolskiego, a równocześnie jedno z najstarszych miast w Polsce… » więcej 2023-05-19, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 19 maja » więcej
199200201202203
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »