Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 75 lat temu został stracony Stanisław Kasznica…
2023-05-12, 16:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/K.Koziełł

75 lat temu został stracony Stanisław Kasznica, ostatni komendant NSZ

Stanisław Kasznica – „Wąsowski”
Stanisław Kasznica – „Wąsowski”
75 lat temu - 12 maja 1948 roku - w więzieniu mokotowskim w Warszawie wykonano wyrok śmierci na podpułkowniku Stanisławie Kasznicy, ostatnim komendancie głównym Narodowych Sił Zbrojnych. Komunistyczny sąd uznał go winnym między innymi współdziałania z Gestapo, zamachów na władzę ludową, dążenia do obalenia ustroju przemocą, działania na szkodę państwa polskiego i posiadania broni. Stracony został także bliski współpracownik Stanisława Kasznicy - kapitan Lech Neyman, członek Komendy Głównej NSZ.
Stanisław Kasznica od 1939 roku działał w konspiracji, najpierw antyhitlerowskiej, potem antykomunistycznej. Na przełomie 1944 i 1945 roku objął funkcję dowódcy Okręgu Poznań poakowskiej organizacji "Nie", której celem była walka z Armią Czerwoną. W sierpniu 1945 został pełniącym obowiązki komendanta głównego NSZ. Funkcję tę pełnił do lutego 1947 roku. Był faktycznym zwierzchnikiem Narodowych Sił Zbrojnych. Podlegały mu struktury terenowe i oddziały zbrojne na obszarze od Białostocczyzny po Rzeszów.

Przez cały okres konspiracyjnej działalności poszukiwało go UB oraz NKWD. Ostatni komendant NSZ miał być przerzucony na Zachód, bo było oczywiste, że zostanie namierzony, rozpracowany i aresztowany. Nie zdążył uciec - zatrzymano go 15 lutego 1947 roku w Zakopanem, gdzie przebywał wraz z rodziną.

Lech Neyman współpracował ze Stanisławem Kasznicą od początku lat 40. Wspólnie tworzyli struktury partyzantki niepodległościowej, razem zostali aresztowani w Zakopanem.

Sfingowany przez komunistów proces Stanisława Kasznicy i Lecha Neymana odbywał się przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie. Trwał trzy tygodnie, zakończył się 2 marca 1948 roku. Stanisław Kasznica został skazany na czterokrotną karę śmierci, sąd orzekł także utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na zawsze oraz przepadek całego mienia na rzecz Skarbu Państwa. Na śmierć skazano także kapitana Lecha Neymana.

Wyroki wykonano 12 maja 1948 roku w więzieniu mokotowskim. Stanisław Kasznica i Lech Neyman zostali rozstrzelani. W 2012 i 2013 roku ich szczątki zostały odnalezione podczas prac prowadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie w Kwaterze „Na Łączce”. 27 września 2015 roku podpułkownik Stanisław Kasznica został uroczyście pochowany w Panteonie - Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych na Powązkach Wojskowych.

Wyrok z 1948 roku został uznany za nieważny. W 2009 roku Stanisław Kasznica został pośmiertnie odznaczony Orderem Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej.

Zobacz także

2023-05-12, godz. 14:00 79. rocznica rozpoczęcia zwycięskiej fazy walk o Monte Cassino Mija 79 lat od rozpoczęcia zwycięskiej fazy bitwy o Monte Cassino we Włoszech. W nocy z 11 na 12 maja 1944 roku wojska alianckie przystąpiły do decydującego… » więcej 2023-05-12, godz. 12:00 81. rocznica egzekucji młodzieży polskiej w Ponarach pod Wilnem 81 lat temu - 12 maja 1942 roku - doszło do największej egzekucji polskiej młodzieży w Ponarach pod Wilnem. Niemieckie formacje policji i SS oraz współpracujące… » więcej 2023-05-12, godz. 08:00 88 lat temu zmarł Józef Piłsudski, marszałek Polski 88 lat temu, 12 maja 1935 roku, zmarł Józef Piłsudski, marszałek Polski, Naczelnik Państwa i Wódz Naczelny Wojska Polskiego. Mąż stanu, polityk, twórca… » więcej 2023-05-12, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 12 maja » więcej 2023-05-11, godz. 20:00 Artyści Andersa Już pojutrze 15 Noc Muzeów. W czasie Nocy Muzeów w Centralnym Muzeum Jeńców Wojennych w Opolu wiele atrakcji, podobnie zresztą jak i w innych placówkach… » więcej 2023-05-11, godz. 18:00 Korfanty jeden z twórców Niepodległej Wśród patronów tego roku ustanowionych przez Sejm Rzeczypospolitej jest także Wojciech Korfanty, który stanął na czele III Powstania Śląskiego. 102 lata… » więcej 2023-05-11, godz. 16:00 Rok temu zmarła dziennikarka, pisarka i działaczka opozycji Maryna Miklaszewska Rok temu - 11 maja 2022 roku - zmarła Maryna Miklaszewska, dziennikarka Polskiego Radia, pisarka i działaczka opozycji demokratycznej, współautorka popularnego… » więcej 2023-05-11, godz. 15:00 Powstali w Getcie 80 lat temu w Getcie Warszawskim trwało powstanie. Żydzi chociaż nie mieli żadnych szans na zwycięstwo z niemiecką armią to jednak nie chcieli się poddać… » więcej 2023-05-11, godz. 14:00 80 lat temu Niemcy spacyfikowali wieś Skałka Polska na Kielecczyźnie 80 lat temu - 11 maja 1943 roku - Niemcy spacyfikowali wieś Skałka Polska w gminie Łopuszno, w powiecie kieleckim, mordując ponad 90 osób, w tym kobiety i… » więcej
203204205206207
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »