Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 75 lat temu został stracony Stanisław Kasznica…
2023-05-12, 16:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/K.Koziełł

75 lat temu został stracony Stanisław Kasznica, ostatni komendant NSZ

Stanisław Kasznica – „Wąsowski”
Stanisław Kasznica – „Wąsowski”
75 lat temu - 12 maja 1948 roku - w więzieniu mokotowskim w Warszawie wykonano wyrok śmierci na podpułkowniku Stanisławie Kasznicy, ostatnim komendancie głównym Narodowych Sił Zbrojnych. Komunistyczny sąd uznał go winnym między innymi współdziałania z Gestapo, zamachów na władzę ludową, dążenia do obalenia ustroju przemocą, działania na szkodę państwa polskiego i posiadania broni. Stracony został także bliski współpracownik Stanisława Kasznicy - kapitan Lech Neyman, członek Komendy Głównej NSZ.
Stanisław Kasznica od 1939 roku działał w konspiracji, najpierw antyhitlerowskiej, potem antykomunistycznej. Na przełomie 1944 i 1945 roku objął funkcję dowódcy Okręgu Poznań poakowskiej organizacji "Nie", której celem była walka z Armią Czerwoną. W sierpniu 1945 został pełniącym obowiązki komendanta głównego NSZ. Funkcję tę pełnił do lutego 1947 roku. Był faktycznym zwierzchnikiem Narodowych Sił Zbrojnych. Podlegały mu struktury terenowe i oddziały zbrojne na obszarze od Białostocczyzny po Rzeszów.

Przez cały okres konspiracyjnej działalności poszukiwało go UB oraz NKWD. Ostatni komendant NSZ miał być przerzucony na Zachód, bo było oczywiste, że zostanie namierzony, rozpracowany i aresztowany. Nie zdążył uciec - zatrzymano go 15 lutego 1947 roku w Zakopanem, gdzie przebywał wraz z rodziną.

Lech Neyman współpracował ze Stanisławem Kasznicą od początku lat 40. Wspólnie tworzyli struktury partyzantki niepodległościowej, razem zostali aresztowani w Zakopanem.

Sfingowany przez komunistów proces Stanisława Kasznicy i Lecha Neymana odbywał się przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie. Trwał trzy tygodnie, zakończył się 2 marca 1948 roku. Stanisław Kasznica został skazany na czterokrotną karę śmierci, sąd orzekł także utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na zawsze oraz przepadek całego mienia na rzecz Skarbu Państwa. Na śmierć skazano także kapitana Lecha Neymana.

Wyroki wykonano 12 maja 1948 roku w więzieniu mokotowskim. Stanisław Kasznica i Lech Neyman zostali rozstrzelani. W 2012 i 2013 roku ich szczątki zostały odnalezione podczas prac prowadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie w Kwaterze „Na Łączce”. 27 września 2015 roku podpułkownik Stanisław Kasznica został uroczyście pochowany w Panteonie - Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych na Powązkach Wojskowych.

Wyrok z 1948 roku został uznany za nieważny. W 2009 roku Stanisław Kasznica został pośmiertnie odznaczony Orderem Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej.

Zobacz także

2023-05-15, godz. 14:00 Członek brytyjskiej rodziny królewskiej przekaże do zbiorów Biblioteki Narodowej XVI-wieczny starodruk Członek brytyjskiej rodziny królewskiej George Windsor Earl of St Andrews, następca księcia Kentu, przekaże dziś (15.05 ok. godz. 15:00) do zbiorów Biblioteki… » więcej 2023-05-15, godz. 12:00 W Muzeum Narodowym w Warszawie wystawa prac zakupionych przez instytucje w latach 2017-2022 Ponad 120 prac zakupionych przez Muzeum Narodowe w Warszawie w latach 2017-2022 trafiło na nową wystawę. To dzieła takich artystów jak: Chagall, Goya, Weiss… » więcej 2023-05-15, godz. 10:00 62 lata temu zmarła Matka Elżbieta Róża Czacka 62 lata temu, 15 maja 1961 roku, zmarła Matka Elżbieta Róża Czacka, założycielka Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi oraz Zakładu dla Niewidomych w Laskach… » więcej 2023-05-15, godz. 08:00 70 lat temu został stracony Stefan Pietrusiński "Rysiek” 70 lat temu w komunistycznym więzieniu na Mokotowie w Warszawie wykonano wyrok śmierci na Stefanie Pietrusińskim, pseudonim "Rysiek”, działaczu konspiracji… » więcej 2023-05-15, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 15 maja » więcej 2023-05-14, godz. 17:27 Upamiętniono Rotmistrza Pileckiego w Lublinie i Opolu. Ulicami Lublina przeszedł dziś (14.05) Marsz Rotmistrza Pileckiego. Mieszkańcy miasta chcieli upamiętnić żołnierza Armii Krajowej, więźnia i organizatora… » więcej 2023-05-14, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 14 maja » więcej 2023-05-13, godz. 08:15 Noc Muzeów 2023 - setki wydarzeń w całym kraju Muzea, galerie, teatry, instytucje publiczne, centra nauki a także miejsca na co dzień niedostępne otworzą się dla zwiedzających w tegoroczną Noc Muzeów… » więcej 2023-05-13, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 13 maja » więcej
202203204205206
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »