Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Wielkanoc - uroczystość Zmartwychwstania Pańs…
2024-03-31, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

Wielkanoc - uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego

Rezurekcja w Głuchołazach [fot. Parafia Głuchołazy]
Rezurekcja w Głuchołazach [fot. Parafia Głuchołazy]
Wielkanoc jest świętem ruchomym. Podczas soboru nicejskiego w 325 roku ustalono, że będzie się ją obchodzić w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca. Oznacza to, że Wielkanoc może wypaść najwcześniej 22 marca, a najpóźniej 25 kwietnia.
Z Wielkanocą powiązany jest termin większości ruchomych świąt chrześcijańskich, między innymi Środy Popielcowej, Wielkiego Postu, Wniebowstąpienia Pańskiego i Zesłania Ducha Świętego.

Obchodom Świąt Wielkanocnych i poprzedzającego je Wielkiego Tygodnia towarzyszą liczne zwyczaje ludowe, jak robienie palm, malowanie i ozdabianie jajek. Drugi dzień świąt - Poniedziałek Wielkanocny - jest często nazywany "Lanym poniedziałkiem" lub "Śmigusem-dyngusem", ze względu na zwyczaj polewania wodą osób zaprzyjaźnionych, a nawet nieznajomych.

Tradycję sięgającą średniowiecza ma tzw. procesja Emaus, często połączona z odpustem, odbywająca się w Poniedziałek Wielkanocny. Nawiązuje ona do wydarzenia opisanego w ewangelii, kiedy po zmartwychwstaniu Jezusa dwaj jego uczniowie, rozgoryczeni śmiercią mistrza, udali się z Jerozolimy do wioski Emaus. W drodze spotkali Zmartwychwstałego, który tłumaczył im proroctwa odnoszące się do Mesjasza, a na koniec dał im się poznać w znaku łamania chleba. Spowodowało to zmianę ich postawy i powrót do Jerozolimy, mimo groźby prześladowań. Niespełna 50 dni później uczestniczyli w Zesłaniu Ducha Świętego. Tradycja Emaus jest obecnie kultywowana przy klasztorze sióstr norbertanek na krakowskim Zwierzyńcu oraz w Wielkopolsce, a także w Sukowie w diecezji kieleckiej. Za granicą Emaus jest znany w Czechach i na Słowacji.

(więcej)

Wielkanoc, czyli uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego jest to najważniejsze i najstarsze święto wszystkich chrześcijan, obchodzone od czasów apostolskich.

Korzenie Wielkanocy sięgają żydowskiej Paschy, obchodzonej na pamiątkę wyjścia ludu Izraela z niewoli egipskiej i przejścia przez Morze Czerwone. Nazwa "Pascha" - "pesach" wywodzi się z języka hebrajskiego i oznacza "wyjście", "przejście". Chrześcijanie obchodzą nową Paschę, świętując Zmartwychwstanie Jezusa, czyli jego przejście ze śmierci do życia oraz zwycięstwo nad grzechem i śmiercią.

W Watykanie papież Franciszek będzie przewodniczył o godzinie 10.00 uroczystej mszy świętej na placu św. Piotra. Następnie o godzinie 12-tej z głównej loggii bazyliki wygłosi wielkanocne orędzie i udzieli błogosławieństwa "Urbi et Orbi" - "Miastu i Światu".

W Polsce istnieje zwyczaj odprawiania o świcie mszy rezurekcyjnej (od łacińskiego "resurrectio" - "zmartwychwstanie") z procesją z Najświętszym Sakramentem, wyniesionym z Grobu Pańskiego. Towarzyszy temu uroczysty śpiew i bicie dzwonów. Tradycja ta przetrwała od czasu zaborów, kiedy obowiązywała godzina policyjna i zakazywano zgromadzeń w nocy. W Kościele powszechnym procesja rezurekcyjna kończy liturgię Wigilii Paschalnej, odbywającą się w Noc Zmartwychwstania. Mszał obowiązujący w Kościele w Polsce od 1986 roku daje do wyboru organizowanie procesji rano albo w nocy.

Niedziela Wielkanocna rozpoczyna ośmiodniowy okres świąteczny, zwany "oktawą wielkanocną". Kończy się on w II Niedzielę Wielkanocną, to jest Niedzielę Miłosierdzia Bożego, w tym roku - 7 kwietnia. Święto to ustanowił w Kościele katolickim w 2000 roku papież Jan Paweł II, podczas kanonizacji św. Faustyny Kowalskiej, orędowniczki Bożego Miłosierdzia. Dawniej II Niedzielę Wielkanocną nazywano też "Białą Niedzielą". Było to odniesienie do tradycji chrześcijan pierwszych wieków Kościoła. W ten dzień neofici ochrzczeni w Rzymie podczas Wigilii Paschalnej, ubrani w białe szaty, szli procesyjnie do kościoła św. Pankracego, by tam uczestniczyć w mszy świętej.

W wielu okolicach Polski w okresie wielkanocnym pozdrawiano się słowami: "Chrystus zmartwychwstał", na co odpowiadano: "Zmartwychwstał prawdziwie". W Kościele prawosławnym zwyczaj ten istnieje do dziś.

Okres wielkanocny trwa od Wigilii Paschalnej do niedzieli Zesłania Ducha Świętego (w tym roku - 19 maja), czyli 50 dni. Stąd nazywana jest też "Pięćdziesiątnicą".

Zobacz także

2024-04-01, godz. 11:00 84 lata temu Sowieci rozpoczęli formowanie transportów śmierci z polskimi jeńcami 84 lata temu, 1 kwietnia 1940 roku, Sowieci rozpoczęli formowanie transportów śmierci z polskimi oficerami, jeńcami obozów w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku… » więcej 2024-04-01, godz. 09:00 Prima Aprilis 1 kwietnia w wielu krajach jest obchodzony Prima Aprilis - dzień żartów i psikusów. Tego dnia można celowo wprowadzać w błąd i przekonywać innych, by… » więcej 2024-04-01, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 1 kwietnia » więcej 2024-03-31, godz. 13:00 135. rocznica zakończenia budowy wieży Eiffla 135 lat temu - 31 marca 1889 roku - w Paryżu ukończono budowę wieży Eiffla, przygotowywanej na otwarcie Wystawy Światowej. Choć powstała, aby zadziwić… » więcej 2024-03-31, godz. 11:00 132 lata temu urodził się gen. Stanisław Maczek, dowódca 1. Dywizji Pancernej 132 lata temu, 31 marca 1892 roku, urodził się generał Stanisław Maczek, jeden z najwybitniejszych polskich dowódców II wojny światowej, który nie przegrał… » więcej 2024-03-31, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 31 marca » więcej 2024-03-30, godz. 07:30 100 lat temu urodził się Józef Uznański, narciarz, ratownik tatrzański, kurier Armii Krajowej 100 lat temu, 30 marca 1924 roku, urodził się Józef Uznański, "Ujek", narciarz, ratownik tatrzański, w czasie II wojny światowej łącznik i kurier Armii… » więcej 2024-03-30, godz. 07:30 81. rocznica śmierci Jana Bytnara "Rudego" i Aleksego Dawidowskiego "Alka" 81 lat temu, 30 marca 1943 roku, zmarli więziony i torturowany przez Niemców Jan Bytnar "Rudy" oraz Aleksy Dawidowski "Alek", który cztery dni wcześniej brał… » więcej 2024-03-30, godz. 08:30 Wielka Sobota Zwyczaj urządzania Grobu Pańskiego wprowadził w XII wieku zakon bożogrobców - Kanoników Regularnych Stróżów Świętego Grobu Jerozolimskiego. W Polsce… » więcej
4445464748
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »