Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 81 lat Niemcy rozpoczęli ostateczną likwidację…
2024-03-13, 11:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

81 lat Niemcy rozpoczęli ostateczną likwidację krakowskiego getta

Brama I getta, rok 1941. Wejście z Rynku Podgórskiego na ul. Limanowskiego [fot. źródło: pl.wikipedia.org/wiki/Getto_krakowskie]
Brama I getta, rok 1941. Wejście z Rynku Podgórskiego na ul. Limanowskiego [fot. źródło: pl.wikipedia.org/wiki/Getto_krakowskie]
81 lat temu - 13 marca 1943 roku - Niemcy rozpoczęli ostateczną likwidację krakowskiego getta. W ciągu dwóch dni na ulicach dzielnicy żydowskiej zginęło prawie dwa tysiące osób. Wszystkich zdolnych do pracy - około ośmiu tysięcy osób - Niemcy przepędzili do obozu pracy w Płaszowie, później przekształconego w obóz koncentracyjny. Wcześniej, w 1942, Niemcy przeprowadzili w krakowskim getcie dwie akcje deportacyjne.
Decyzję o zorganizowaniu getta dla ludności żydowskiej w Krakowie podjął 3 marca 1941 roku gubernator dystryktu krakowskiego Generalnego Gubernatorstwa Otto Wächter. W dzielnicy Podgórze Niemcy zamknęli początkowo około 15 tysięcy Żydów. Później, wskutek transportów z okolicznych miejscowości, liczba ta wzrosła do 20 tysięcy. Krakowskie getto było jednym z pięciu największych utworzonych przez okupacyjne władze w Generalnym Gubernatorstwie w czasie II wojny światowej. Nazistowska propaganda tłumaczyła, że jest to konieczne, by zapobiegać rozprzestrzenianiu się epidemii, szerzących się wśród Żydów. Wcześniej, w maju 1940 roku, hitlerowcy wydali rozkaz o wysiedleniu Żydów z Krakowa. Miasto opuściły 32 tysiące osób.

W październiku 1941 roku getto stało się oficjalnie dzielnicą zamkniętą. Za przekroczenie jej granic bez specjalnej przepustki groziła kara śmierci. Na wydzielonym terenie o powierzchni 20 hektarów znajdowało się kilkanaście ulic, przy których stało 320 domów. Na jedną osobę przypadały zaledwie dwa metry kwadratowe powierzchni mieszkalnej. Dzielnicę otoczono ogrodzeniem z drutu kolczastego, a w niektórych miejscach murem.

Pierwsze wysiedlenia z getta nastąpiły pod koniec maja 1942 roku. W nocy z 31 maja na 1 czerwca Żydów spędzono na centralny plac Zgody, a następnie kilka tysięcy osób wywieziono do obozu zagłady w Bełżcu. Potem Niemcy zmniejszyli obszar getta. 28 października 1942 przeprowadzili drugą akcję deportacyjną, w wyniku której wywieziono około siedmiu tysięcy osób, a wiele zamordowano na miejscu.

13 i 14 marca 1943 roku Niemcy przeprowadzili ostateczną likwidację krakowskiego getta. Po żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej zachowało się bardzo niewiele śladów, między innymi fragmenty jego murów przy ulicy Lwowskiej.

(więcej)

Przed wybuchem II wojny światowej ludność żydowska Krakowa liczyła blisko 70 tysięcy osób. Okupację przeżyło niespełna tysiąc z nich.

Prześladowania Żydów w tym mieście rozpoczęły się wkrótce po rozpoczęciu okupacji we wrześniu 1939 roku. Nałożono na nich obowiązek uczestniczenia w pracach przymusowych, noszenia opasek identyfikacyjnych. Niemcy zamknęli synagogi, rekwirowali prywatne majątki żydowskie. W maju 1940 roku wydali rozkaz o wysiedleniu Żydów z Krakowa. Szacuje się, że do wiosny 1941 roku z miasta przymusowo wywieziono około 50 tysięcy osób. Trafili oni do różnych miejscowości głównie w dystrykcie krakowskim, ale też lubelskim i radomskim.

Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny w Płaszowie był miejscem eksterminacji ludności żydowskiej z Krakowa, a także spoza granic Polski. Ogółem więziono tam 150 tysięcy Żydów i Romów. W obozie zginęło około 80 tysięcy osób, w tym kilkanaście tysięcy Żydów krakowskich. Z getta w Krakowie Niemcy wywozili Żydów także do obozu w Bełżcu i do Auschwitz.

Komendant obozu w Płaszowie Amon Göth był jednym z najokrutniejszych hitlerowskich zbrodniarzy. To właśnie on kierował likwidacją krakowskiego getta. Wśród więźniów jego skrajnie sadystyczne zachowania budziły przerażenie. Szacuje się, że sam zamordował łącznie około 500 osób. Po wojnie został postawiony przed polskim trybunałem. W procesie, który odbył się na przełomie sierpnia i września 1946 roku, skazano go na karę śmierci przez powieszenie. Wyrok wykonano 13 września tego samego roku w Krakowie.

Zobacz także

2024-03-13, godz. 13:00 Wykład Ryszarda de Latoura o husarii w Brzegu Istniała blisko trzysta lat, od początku XVI wieku, jeszcze jako lekka jazda kopijnicza, poprzez lata największej świetności, jako jazda ciężka, po schyłek… » więcej 2024-03-13, godz. 09:00 X edycja ogólnopolskiego konkursu recytatorskiego "W kręgu poezji i prozy lagrowej więźniarek KL Ravensbrück" Jeszcze tylko do piątku przyjmowane są zgłoszenia do ogólnopolskiego konkursu recytatorskiego "W kręgu poezji i prozy lagrowej więźniarek KL Ravensbrück"… » więcej 2024-03-13, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 13 marca » więcej 2024-03-12, godz. 15:00 W poniedziałek (18.03) uroczystości 79. rocznicy wyzwolenia Stalagu 344 Lamsdorf Zbliża się rocznica wyzwolenia Stalagu 344 Lamsdorf. CMJW organizuje wydarzenie rocznicowe w poniedziałek 18 marca. Odbędą się przed Pomnikiem Martyrologii… » więcej 2024-03-12, godz. 13:00 80 lat temu ukraińscy nacjonaliści zamordowali w Palikrowach ponad 360 Polaków 80 lat temu, 12 marca 1944 roku, Ukraińcy z 4. Pułku Policji SS i współpracujący z nimi nacjonaliści z Ukraińskiej Powstańczej Armii zamordowali 365 Polaków… » więcej 2024-03-12, godz. 11:00 Uroczystości MON z okazji 25-lecia obecności w NATO Kierownictwo resortu obrony świętuje 25 lat obecności Polski w NATO. Z okazji jubileuszu na terenie Cytadeli warszawskiej, na placu przed nową siedziba Muzeum… » więcej 2024-03-12, godz. 09:00 25 lat Polski w NATO 25 lat temu, 12 marca 1999 roku, Polska została przyjęta do NATO. Tego dnia w Independence w Stanach Zjednoczonych minister spraw zagranicznych Bronisław Geremek… » więcej 2024-03-12, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 12 marca » więcej 2024-03-11, godz. 15:00 Konkurs „Żołnierze Niezłomni – nigdy się nie poddamy” Z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych Biuro Przystanków Historia Instytutu Pamięci Narodowej ogłasza nowy konkurs, który ma na celu upamiętnienie… » więcej
5152535455
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »