Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Żołnierze wyklęci - 'Inka' i 'Zagończyk'
2024-03-01, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/K.Koziełł/dok.

Żołnierze wyklęci - "Inka" i "Zagończyk"

Danuta Siedzikówna "Inka" [https://muzeum-ak.pl/kalendarium/skazanie-na-smierc-danuty-siedzikowny-ps-inka/]
Danuta Siedzikówna "Inka" [https://muzeum-ak.pl/kalendarium/skazanie-na-smierc-danuty-siedzikowny-ps-inka/]
Feliks Selmanowicz – „Zagończyk”
Feliks Selmanowicz – „Zagończyk”
1 marca to Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Został ustanowiony przez Sejm w 2011 roku, aby upamiętnić tych, którzy po II wojnie światowej z bronią w ręku przeciwstawili się narzuconej siłą władzy komunistycznej.
Wśród nich znajdują się Danuta Siedzikówna "Inka" oraz Feliks Selmanowicz "Zagończyk", na których 28 sierpnia 1946 roku wykonano wyrok śmierci w więzieniu przy ulicy Kurkowej w Gdańsku. Danuta Siedzikówna była sanitariuszką 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, odtworzonej i dowodzonej przez Zygmunta Szendzielarza "Łupaszkę", także zamordowanego potem przez komunistów. Podporucznik Feliks Selmanowicz walczył w 3., 4. oraz 5. Wileńskiej Brygadzie AK. W chwili egzekucji "Inka" miała niespełna 18 lat, "Zagończyk" - 42 lata. Do "Inki" strzelało kilku katów z odległości trzech kroków. Żaden nie trafił. Danutę Siedzikównę dobił, strzałem w głowę, dowódca plutonu egzekucyjnego z Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Według relacji obecnego w czasie egzekucji księdza Mariana Prusaka "Inka" i "Zagończyk" przed śmiercią krzyknęli jeszcze "Niech żyje Polska". W grypsie przesłanym z więzienia Danuta Siedzikówna napisała: "Powiedzcie mojej babci, że zachowałam się jak trzeba".

Historyk Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego profesor Wiesław Jan Wysocki mówił w Polskim Radiu (2016), że zarówno "Inka", jak i "Zagończyk", mimo że reprezentowali różne pokolenia, od najmłodszych lat zaangażowali się dla Polski. Selmanowicz był weteranem wojny polsko-bolszewickiej, kampanii wrześniowej i wieloletnim działaczem niepodległościowego podziemia. "Zagończyk" walkę miał w sercu - mówił profesor Wysocki:

Mogiła "Inki" i "Zagończyka" przez lata pozostawała nieznana. Dopiero we wrześniu 2014 roku badacze Instytutu Pamięci Narodowej odkryli na gdańskim Cmentarzu Garnizonowym ich szczątki, co potwierdziły badania genetyczne. Uroczysty, państwowy pogrzeb "Inki" i "Zagończyka" odbył się w 2016 roku. Feliks Selmanowicz został pośmiertnie awansowany na stopień podpułkownika, a Danuta Siedzikówna - na stopień podporucznika.

W 2007 roku Danuta Siedzikówna została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2016 Feliksa Selmanowicza uhonorowano Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. "Inkę" i "Zagończyka" bezpiece wydała Regina Mordas-Żylińska, łączniczka w oddziale Antoniego Burzyńskiego „Kmicica”, następnie w 5. Wileńskiej Brygadzie AK, dowodzonej przez Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę”. W 1944 roku odznaczona Krzyżem Walecznych, dwa lata później, z niewiadomych przyczyn, zdecydowała się na współpracę z UB. „Regina”, bo taki nadano jej pseudonim, sprowadziła represje na kilkudziesięciu towarzyszy broni. W raporcie SB z 1957 roku napisano, że bilans jej agenturalnej działalności do 1950 roku to rozbicie 120 punktów konspiracyjnych, dostarczenie 121 nazwisk i danych osób zaangażowanych w konspirację wileńską, aresztowanie dowódców tej konspiracji, a także wielu żołnierzy AK/WiN z ówczesnych województw: szczecińskiego, gdańskiego, olsztyńskiego, białostockiego i pomorskiego.

Zobacz także

2024-03-24, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 24 marca » więcej 2024-03-23, godz. 13:00 15 lat temu zmarł historyk, sowietolog Paweł Wieczorkiewicz 15 lat temu - 23 marca 2009 roku - zmarł Paweł Wieczorkiewicz, historyk, sowietolog i marynista, pracownik naukowy Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego… » więcej 2024-03-23, godz. 11:00 81. rocznica aresztowania Jana Bytnara "Rudego" 81 lat temu, 23 marca 1943 roku, Niemcy aresztowali Jana Bytnara "Rudego", komendanta hufca "Południe" Grup Szturmowych Szarych Szeregów. Razem z nim w mieszkaniu… » więcej 2024-03-23, godz. 09:00 200 lat temu urodził się Zygmunt Miłkowski - literat, działacz niepodległościowy 200 lat temu, 23 marca 1824 roku, urodził się Zygmunt Miłkowski - literat i działacz niepodległościowy, pułkownik w powstaniu styczniowym, jedna z czołowych… » więcej 2024-03-23, godz. 08:30 Instytut Pileckiego odda hołd rodzinie Wolskich ratującej Żydów w czasie II wojny światowej Przedstawiciele Instytutu Pileckiego oddadzą hołd rodzinie Wolskich ratującej Żydów w czasie II wojny światowej. Uroczystość złożenia kwiatów na Skwerze… » więcej 2024-03-23, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 23 marca » więcej 2024-03-22, godz. 23:43 W Zamku Królewskim w Warszawie pokaz obrazu "Forum Nerwy w Rzymie" Obraz "Forum Nerwy w Rzymie" Bernarda Bellotta zwanego Canalettem wzbogacił zbiory Zamku Królewskiego w Warszawie. Dzieło udało się zakupić w ubiegłym roku… » więcej 2024-03-22, godz. 23:51 Odsłonięto pierwszy w litewskiej stolicy pomnik powstańców styczniowych Pomnik upamiętniający powstańców styczniowych został odsłonięty w Wilnie. W litewskiej stolicy jest to pierwszy monument, który upamiętnia bohaterów… » więcej 2024-03-22, godz. 23:29 Lublin - wystawa poświęcona błogosławionej Rodzinie Ulmów Wystawa poświęcona błogosławionej Rodzinie Ulmów z Markowej, zamordowanej za udzielanie pomocy Żydom podczas II wojny światowej, prezentowana jest na placu… » więcej 2024-03-22, godz. 10:15 91 lat temu Niemcy utworzyli KL Dachau, pierwszy nazistowski obóz koncentracyjny 91 lat temu, 22 marca 1933 roku, dwa miesiące po dojściu Adolfa Hitlera do władzy, w Dachau pod Monachium został utworzony pierwszy niemiecki obóz koncentracyjny… » więcej
5657585960
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »