Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-02-24, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
24 lutego
1397 - W Radzyniu Chełmińskim założony został Związek Jaszczurczy, polska organizacja rycerska działająca na terenach państwa Zakonu Krzyżackiego, a od 1410 roku w konspiracji.

1595 - W Sarbiewie pod Płońskiem urodził się Maciej Kazimierz Sarbiewski, poeta, teolog, teoretyk literatury.

1765 - W Wiszniewie koło Słonima urodził się Kazimierz Małachowski, uczestnik Insurekcji Kościuszkowskiej i rosyjskiej kampanii Napoleona, żołnierz Legionów Polskich i armii Księstwa Warszawskiego.

1768 – Został podpisany narzucony przez państwa ościenne traktat warszawski („Traktat wieczystej przyjaźni pomiędzy Rosją a Rzecząpospolitą”), który przywrócił dysydentom swobodę kultu publicznego i prawa obywatelskie.

1818 - Ośmioletni Fryderyk Chopin po raz pierwszy wystąpił publicznie. Koncert odbył się w Pałacu Radziwiłłowskim w Warszawie (dziś Pałac Prezydencki).

1820 - Urodził się Julian Goslar, działacz niepodległościowy, uczestnik powstania 1846 roku i Wiosny Ludów, stracony w 1853 roku.

1833 - W nowo otwartym Teatrze Wielkim w Warszawie, zbudowanym według projektu Antonia Corazziego, odbyło się pierwsze przedstawienie - "Cyrulik Sewilski" Gioacchina Rossiniego.

1846 - Powstanie krakowskie: dyktatorem powstania został członek Rządu Narodowego Jan Tyssowski.

1849 - W Wiedniu zmarł Wacław Zalewski, pisarz, poeta, polityk, gubernator Galicji (1848-49).

1863 - Powstanie Styczniowe: Pod Małogoszczą doszło do bitwy pomiędzy oddziałami gen. Mariana Langiewicza i wojskami rosyjskimi; w wyniku starcia gen. Langiewicz zmuszony był wycofać się w stronę granicy Galicji.

1885 - W Rzeszowie urodził się Juliusz Kaden-Bandrowski, żołnierz Legionów Polskich, pisarz, autor powieści "Generał Barcz", "Czarne skrzydła" i "Mateusz Bigda".

1885 - W Warszawie urodził się Stanisław Ignacy Witkiewicz "Witkacy" - malarz, pisarz, dramaturg, filozof, fotograf - autor m.in. "Nienasycenia" i "Szewców", twórca słynnych portretów, główny teoretyk awangardowej grupy malarzy formistów. Założył w Zakopanem Teatr Niezależny, w którym objął kierownictwo artystyczne. Był jednym z najoryginalniejszych twórców kultury polskiej. 18 września 1939 r. popełnił samobójstwo w Jeziorach - kresowej wiosce.

1911 - W Krakowie urodził się Włodzimierz Reczek, działacz sportowy, polityk, w latach 1952-74 prezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego, prezes Polskiego Związku Piłki Nożnej (1981-84), członek Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (1961-96), działacz PPS i PZPR, poseł na sejm PRL.

1912 - W Warszawie urodziła się Zofia Chądzyńska, tłumaczka, pisarka, popularyzatorka literatury iberoamerykańskiej.

1928 - Rozporządzenie prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego o utworzeniu Biblioteki Narodowej w Warszawie - centralnej biblioteki państwa polskiego, nawiązującej do tradycji Biblioteki Załuskich z XVIII w.

1929 - W Sanoku urodził się Zdzisław Beksiński malarz, fotograf, rzeźbiarz; jego obrazy pokazywane były w prestiżowych galeriach na całym świecie, m.in. we Włoszech, Niemczech, Francji, Belgii. Jako jedyny Europejczyk ma stałą ekspozycję w muzeum sztuki w japońskiej Osace.

1931 - S/s "Niemen" jako pierwszy polski statek handlowy przekroczył równik. Wcześniej uczynił to jedyne okręt żaglowy Szkoły Morskiej "Lwów".

1933 - Premiera filmu "Każdemu wolno kochać" w reżyserii Mieczysława Krawicza i Janusza Warneckiego.

1934 - Premiera filmu "Pieśniarz Warszawy" w reżyserii Michała Waszyńskiego.

1936 - W Żurawcach koło Tomaszowa Lubelskiego urodził się Władysław Kowalski, aktor, pedagog, związany z warszawskimi teatrami: Ateneum, Powszechnym i Dramatycznym; wystąpił m.in. w filmach "Złoto", "Trzeba zabić tę miłość", "Medium", "Cynga", "Katyń", a także w serialu "Kolumbowie".

1939 - W Poznaniu zmarł Władysław Seyda, prawnik, polityk ruchu narodowego, członek Ligi Narodowej i Naczelnego Komitetu Narodowego w Powstaniu Wielkopolskim, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego (1924-29).

1941 - W Sosnowcu zmarł Emil Zegadłowicz, poeta, prozaik, tłumacz, autor m.in. "Zmór", "Motorów".

1942 - W Olszance koło Żyrardowa zmarł Czesław Tański, konstruktor lotniczy, popularyzator lotnictwa; malarz.

1943 - W Berlinie na stacji Friedrichstrasse żołnierze oddziału wydzielonego "Osa" (Organizacja Specjalnych Akcji Bojowych), podporządkowanego bezpośrednio Komendantowi Armii Krajowej, przeprowadzili zamach bombowy, w wyniku którego zginęło 36 osób, a 78 zostało rannych; ofiarami w większości byli żołnierze Wehrmachtu i funkcjonariusze niemieckiej policji.

1953 - W Warszawie w więzieniu na Mokotowie władze komunistyczne wykonały wyrok śmierci na gen. Auguście Emilu Fieldorfie "Nilu"; gen. Fieldorf był organizatorem i dowódcą Kedywu Komendy Głównej AK, jednym z najbardziej zasłużonych żołnierzy Rzeczypospolitej, Armii Krajowej i polskiego podziemia niepodległościowego.

1955 - W Krakowie urodziła się Martyna Jakubowicz, wokalistka folkowo-bluesowa, kompozytorka, autorka przebojów "W domach z betonu", "Wielka fala", kiedy będę starą kobietą", "Kołysanka dla Misiaków".

1960 - Ze służby wycofany został niszczyciel ORP "Burza".

1967 - Premiera filmu Henryka Kluby "Chudy i inni".

1969 - Do Gdyni powrócił z ostatniego rejsu m/s "Batory".

1970 - W Warszawie zakończył się proces "taterników", oskarżonych o przekazywanie do paryskiej "Kultury" dokumentów dotyczących Marca'68 oraz przemycanie przez Tatry do Polski wydawnictw emigracyjnych.

1973 - W Warszawie urodził się Jan Klata, dramaturg, reżyser teatralny, w latach 2013-2017 dyrektor Narodowego Starego Teatru w Krakowie.

1984 - W Gdańsku zmarł Lech Bądkowski, pisarz, dziennikarz, tłumacz, działacz niepodległościowy, żołnierz kampanii wrześniowej, uczestnik bitwy o Narvik, członek prezydium i rzecznik prasowy Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 roku.

1985 - W Warszawie zmarł Jerzy Kreczmar, reżyser, eseista, teatrolog, tłumacz.

1985 - W Zakopanem odbyło się inauguracyjne przedstawienie Teatru im. Stanisława Ignacego Witkiewicza.

1989 - W Krakowie doszło do starć pomiędzy zmierzającymi w stronę siedziby władz miejskich studentami i milicją; rannych zostało 74 milicjantów, liczba manifestantów, którzy odnieśli obrażenia nie została ustalona.

1995 - Po 37 latach bezawaryjnej pracy w Instytucie Badań Jądrowych wyłączono pierwszy polski badawczy reaktor jądrowy EWA.

2000 - W Warszawie zmarł Franciszek Kamiński, komendant główny Batalionów Chłopskich, działacz ruchu ludowego.

2009 - W Warszawie zmarł Tadeusz Sumiński, ps. Leszczyc, fotografik, żołnierz batalionu "Zośka", powstaniec warszawski.

2016 - W Lublinie zmarł Ryszard Bender - historyk, wieloletni wykładowca KUL, działacz katolicki, polityk.

2017 - W Warszawie zmarł Gustaw Lutkiewicz, aktor znany między innymi z filmów "Ogniem i mieczem", seriali "Złotopolscy" i "Alternatywy 4" oraz licznych ról teatralnych.

2022 - Nad ranem siły zbrojne Federacji Rosyjskiej rozpoczęły pełnoskalowy atak na Ukrainę. Wieczorem prezydent RP Andrzej Duda wyraził poparcie Polski dla walki Ukraińców z najazdem Rosji.

Zobacz także

2024-07-20, godz. 09:00 55 lat temu Amerykanie wylądowali na Księżycu 55 lat temu, 20 lipca 1969 roku, Amerykanie wylądowali na Księżycu, otwierając nową erę w dziejach. "Mały krok człowieka - olbrzymi skok ludzkości" -… » więcej 2024-07-20, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 20 lipca » więcej 2024-07-19, godz. 16:00 Powstanie Warszawskie w 100 przedmiotach Właz do kanału i torba powstańczej łączniczki, Goliat, samolot Douglas C-47 czy urna z prochami książek z Biblioteki Krasińskich - to niektóre z obiektów… » więcej 2024-07-19, godz. 14:30 Uczczono rocznicę likwidacji więzienia na Zamku Lubelskim W Lublinie uczczono pamięć zamordowanych przez Niemców w 80. rocznicę likwidacji więzienia na tamtejszym zamku. 22 lipca 1944 roku, w ciągu dwóch godzin… » więcej 2024-07-19, godz. 13:16 71. urodziny Starówki Koncerty, spacery, warsztaty, potańcówka, oprowadzania oraz zwiedzanie pracowni artystycznych. Na trzy dni warszawskie Stare Miasto zmieni się w kulturalne… » więcej 2024-07-19, godz. 09:00 50 lat temu uruchomiono zegar na wieży odbudowywanego Zamku Królewskiego w Warszawie 50 lat temu - 19 lipca 1974 roku - uruchomiono zrekonstruowany zegar na Wieży Zygmuntowskiej odbudowywanego Zamku Królewskiego w Warszawie. Mechanizm zatrzymał… » więcej 2024-07-19, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 19 lipca » więcej 2024-07-18, godz. 21:45 Nagroda IPN „Semper Fidelis”. Zgłoszenia do 31 lipca 2024 r. Nagroda „Semper Fidelis” została ustanowiona w 2019 roku. Wyróżnienie to corocznie otrzymują osoby, instytucje i organizacje społeczne za szczególnie… » więcej 2024-07-18, godz. 21:39 Włochy: zakończono obchody 80. Rocznicy wyzwolenia Ankony We Włoszech w Ankonie zakończyły się dwudniowe obchody przypadającej dziś 80. rocznicy wyzwolenia miasta przez II Korpus Polski generała Władysława Andersa… » więcej 2024-07-18, godz. 11:00 80 lat temu żołnierze 2. Korpusu Polskiego wyzwolili Ankonę 80 lat temu, 18 lipca 1944 roku, żołnierze 2. Korpusu Polskiego pod dowództwem generała Władysława Andersa wyzwolili Ankonę w środkowych Włoszech. Zdobycie… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »