Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 110 lat temu urodził się Józef Batory, żołnierz…
2024-02-20, 13:00 Autor: IAR/J.Leszczyńska/K.Koziełł/dok.

110 lat temu urodził się Józef Batory, żołnierz niezłomny, członek IV Zarządu WiN

Józef Batory [fot. wikipedia/domena publiczna/IPN]
Józef Batory [fot. wikipedia/domena publiczna/IPN]
110 lat temu, 20 lutego 1914 roku, urodził się Józef Batory, pseudonim „Argus”, „Wojtek”, członek podziemia niepodległościowego podczas II wojny światowej, żołnierz Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej. Po wojnie walczył w drugiej konspiracji. Był członkiem IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Zginął w wyniku komunistycznej zbrodni sądowej w 1951 roku, zamordowany strzałem w tył głowy w więzieniu przy ulicy Rakowieckiej w Warszawie.
W Armii Krajowej Józef Batory był oficerem łączności, pełnił też funkcję adiutanta komendanta Obwodu AK Kolbuszowa, a następnie Rzeszowskiego Obwodu AK. Po rozwiązaniu Armii Krajowej w styczniu 1945, przystąpił do organizacji „Nie”, a następnie działał w Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj. Wkrótce wyjechał do Krakowa, gdzie włączył się w działalność Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”.

Od jesieni 1945 roku do końca 1947 roku był stałym łącznikiem WiN z sekretarzem prymasa Augusta Hlonda, któremu dostarczał miesięczne sprawozdania Zrzeszenia.

Jako szef kancelarii i archiwum Obszaru Południowego WiN od kwietnia 1946 roku gromadził miesięczne raporty wywiadowcze z całej Polski, które dotyczyły między innymi produkcji przemysłowej, obrotu towarowego w portach, a także rozmieszczenia i stanu uzbrojenia jednostek Wojska Polskiego.

W IV Zarządzie Głównym Zrzeszenia WiN, w 1947 roku, Józef Batory utrzymywał stałe kontakty z pracownikami ambasady amerykańskiej w Warszawie, doręczał materiały dla poselstwa belgijskiego w Polsce, współpracował z delegaturą WiN w Anglii.

Został aresztowany w grudniu 1947 roku. Zginął po blisko trzyletnim, naznaczonym torturami śledztwie i pokazowym procesie sądowym. 1 marca 1951 roku wraz z Łukaszem Cieplińskim i pięcioma innymi jego najbliższymi współpracownikami został zamordowany w więzieniu na warszawskim Mokotowie. Miejsce jego pochówku do dziś jest nieznane. Za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej prezydent Lech Kaczyński uhonorował Józefa Batorego w 2010 roku Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.
W 2013 roku został on awansowany pośmiertnie do stopnia majora.

(więcej)

Józef Batory urodził się w Weryni na Podkarpaciu w przesiąkniętej patriotyzmem rodzinie rolniczej. Jego ojciec - Jan - był synem powstańca styczniowego, współpracownikiem i przyjacielem Wincentego Witosa. Działał w Polskim Stronnictwie Ludowym „Piast” w Kolbuszowej.

Józef w 1937 roku rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przerwał je wybuch wojny.

Jako wojskowy, odbywał zasadniczą służbę w 2. Pułku Strzelców Podhalańskich. Ukończył Kurs Podchorążych Rezerwy Piechoty w 22. Dywizji Piechoty Górskiej. Walczył w kampanii wrześniowej. Był dowódcą plutonu karabinów maszynowych.

W czasie okupacji działał w ZWZ-AK. Był oficerem łącznikowym, a potem adiutantem komendanta okręgu. Do jego zadań należało między innymi prowadzenie nasłuchu radiowego i tworzenie nowych placówek. Brał też udział w akcjach specjalnych, takich jak w czerwcu 1944 roku w okolicach Poręb Kupieńskich - odbiór samolotowego zrzutu broni, amunicji i materiałów wybuchowych, które później zostały wykorzystane w Akcji „Burza”.

Po wkroczeniu Sowietów na Ziemię Kolbuszowską w lipcu 1944 roku wyjechał do Rzeszowa. Tam kontynuował działalność w AK, a po jej rozwiązaniu w organizacji „Nie” („Niepodległość”), którą kierował generał Leopold Okulicki, a następnie - po jej dekonspiracji - w Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj.

We wrześniu 1945 roku trafił do Krakowa, planując kontynuować studia. Włączył się w działalność Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Posługiwał się dowodem tożsamości i legitymacją członkowską PPS na nazwisko „Józef Borzęcki” i „Jan Dul”. Został aresztowany w grudniu 1947 roku. W prawie trzyletnim śledztwie prowadzonym pod bezpośrednim nadzorem NKWD był przesłuchiwany przez oficerów śledczych Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, między innymi kapitana Wandrowskiego oraz podporuczników Stefana Skrzypca i Aleksego Wszołka. Z zachowanych protokołów przesłuchań wynika, że Józef Batory pozostał nieugięty.

Zobacz także

2024-08-21, godz. 09:00 Archiwum IPN zaprasza na VIII ogólnopolską konferencję z cyklu „Educare necesse est…”. VIII Ogólnopolska Konferencja Archiwistów i Historyków „Educare necesse est… – Życie codzienne w dokumencie, historiografii i dydaktyce od średniowiecza… » więcej 2024-08-21, godz. 22:07 Odkryto monetę i ceramikę z XV wieku W Lublinie na jednej z posesji archeolodzy odkryli relikty dawnej zabudowy. Wśród znalezisk jest moneta z XV wieku i ceramika. Archeolodzy przebadali teren ze… » więcej 2024-08-21, godz. 22:04 Uroczystość w 44. rocznicę wybuchu strajku w zakładach Fazos W 44. rocznicę wybuchu strajku w tarnogórskich zakładach Fazos w Tarnowskich Górach odprawiona została msza święta. Po niej złożono kwiaty pod Dzwonnicą… » więcej 2024-08-21, godz. 11:00 80 lat temu Niemcy wysadzili więzienie na Pawiaku 80 lat temu, 21 sierpnia 1944 roku, Niemcy wysadzili więzienie na Pawiaku. Był to ostatni etap akcji likwidacyjnej, którą rozpoczęli w lipcu 1944, w związku… » więcej 2024-08-21, godz. 09:00 56 lat temu wojska Układu Warszawskiego rozpoczęły inwazję na Czechosłowację 56 lat temu, w nocy z 20 na 21 sierpnia 1968 roku, wojska Układu Warszawskiego wkroczyły na terytorium Czechosłowacji. Interwencja zbrojna miała na celu przerwanie… » więcej 2024-08-21, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 21 sierpnia » więcej 2024-08-20, godz. 19:20 Wspomnienia zdobycia PAST-y [DŹWIĘK] To był jeden z największych sukcesów powstańców warszawskich - 80 lat temu, 20 sierpnia 1944 roku, żołnierze batalionu "Kiliński" przy współudziale jednostek… » więcej 2024-08-20, godz. 13:00 81 lat temu zginął Tadeusz Zawadzki "Zośka", harcmistrz, podporucznik AK 81 lat temu, 20 sierpnia 1943 roku, w ataku na niemiecką strażnicę w Sieczychach koło Wyszkowa, zginął Tadeusz Zawadzki, pseudonim "Zośka", harcmistrz… » więcej 2024-08-20, godz. 11:00 80 lat temu warszawscy powstańcy zdobyli gmach PAST-y 80 lat temu, 20 sierpnia 1944 roku, warszawscy powstańcy zdobyli gmach PAST-y - Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej. Budynek pozostał w polskich rękach… » więcej 2024-08-20, godz. 09:00 104 lata temu wybuchło II powstanie śląskie 104 lata temu, w nocy z 19 na 20 sierpnia 1920 roku, wybuchło II powstanie śląskie, które miało na celu przywrócenie Górnego Śląska Polsce. Trwało do… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »