Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 105 lat temu Sejm Ustawodawczy uchwalił Małą …
2024-02-20, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/D.Panek/K.Koziełł/dok.

105 lat temu Sejm Ustawodawczy uchwalił Małą Konstytucję

Mała Konstytucja [gov.pl]
Mała Konstytucja [gov.pl]
105 lat temu, 20 lutego 1919 roku, Sejm Ustawodawczy II RP uchwalił Małą Konstytucję. Uchwała oddawała władzę ustawodawczą w ręce jednoizbowego Sejmu, zaś wykonawczą Naczelnikowi Państwa, którym został Józef Piłsudski. Weszła w życie jeszcze tego samego dnia.
Mała Konstytucja została zapisana na jednej stronie i składała się z dwóch punktów. W pierwszym posłowie dziękowali Józefowi Piłsudskiemu za dotychczasowe "pełne trudów sprawowanie urzędu" Naczelnika Państwa. Jednocześnie ponownie powierzono mu tę funkcję. Punkt drugi, składający się z pięciu podpunktów, określał tymczasową organizację władz RP - ustawodawczą oddawał w ręce jednoizbowego Sejmu, wykonawczą - zarówno cywilna, jak i wojskową - Józefowi Piłsudskiemu. Naczelnik Państwa powoływał rząd. Według dokumentu - Naczelnik Państwa oraz Rząd byli odpowiedzialni przed Sejmem za sprawowanie swego urzędu.

25 lutego 1920 roku do Małej Konstytucji dodano zakaz wprowadzania do obiegu środków płatniczych oraz zaciągania pożyczek państwowych lub przyjmowania przez Państwo gwarancji finansowych bez uprzedniej zgody Sejmu.

Mała Konstytucja była rozwiązaniem tymczasowym i przestała obowiązywać w marcu 1921 roku, kiedy uchwalono nową, pełną już konstytucję, nazywaną Konstytucją Marcową. Józef Piłsudski władzę złożył 14 grudnia 1922 roku na ręce wybranego przez Zgromadzenie Narodowe, na mocy Konstytucji Marcowej, prezydenta Gabriela Narutowicza.

(więcej)

Sejm Ustawodawczy został wybrany 26 stycznia 1919 roku w pierwszych w odrodzonej Polsce wyborach parlamentarnych. Głosowanie, zorganizowane niespełna trzy miesiące po odzyskaniu niepodległości, przeprowadzono na podstawie prawa przyjętego w prowizorycznym trybie, który był konieczny właśnie z uwagi na brak parlamentu. Stosowny dekret uchwali rząd, zatwierdził zaś Naczelnik Państwa Józef Piłsudski. Wybierano jednoizbowy Sejm Ustawodawczy, który miał uchwalić konstytucję II Rzeczypospolitej. Wybory były pięcioprzymiotnikowe: powszechne - z udziałem kobiet, co było wówczas nowością - a ponadto: równe, tajne, bezpośrednie i proporcjonalne.

Gdy Sejm Ustawodawczy uchwalił ustawę zasadniczą - Konstytucję Marcową, nazwaną tak od daty uchwalenia 17 marca 1921 roku, jego misja została spełniona. Izba funkcjonowała do momentu ukonstytuowania się nowego Sejmu i Senatu, co nastąpiło 1 grudnia 1922 roku. Dokonano wówczas wyboru marszałków obu izb.

Zobacz także

2024-02-21, godz. 13:00 Powstanie warszawskie w dokumentach z Archiwum IPN – warsztaty dla nauczycieli Archiwum IPN zaprasza nauczycieli i edukatorów na cykl warsztatów pt. Powstanie warszawskie w dokumentach z Archiwum IPN. Zajęcia realizowane są we współpracy… » więcej 2024-02-21, godz. 12:00 Portret Adama Stanisława Naruszewicza” powrócił do Wilanowa Obraz „Portret Adama Stanisława Naruszewicza” utracony w czasie II wojny światowej powrócił do zbiorów Muzeum Pałacu Króla Jana III w warszawskim W… » więcej 2024-02-21, godz. 09:00 160. rocznica bitwy pod Opatowem stoczonej podczas Powstania Styczniowego 160 lat temu, 21 lutego 1864 roku, w bitwie pod Opatowem polskie oddziały powstańcze zostały rozbite przez wojsko rosyjskie. Przesądziło to ostatecznie o… » więcej 2024-02-21, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 21 lutego » więcej 2024-02-20, godz. 15:00 10 rocznica pacyfikacji Majdanu w cieniu wojny Na Ukrainie obchodzona jest dziś dziesiąta rocznica krwawej pacyfikacji Majdanu. To Dzień Pamięci Bohaterów Niebiańskiej Sotni. W lutym 2014 roku zginęło… » więcej 2024-02-20, godz. 13:00 110 lat temu urodził się Józef Batory, żołnierz niezłomny, członek IV Zarządu WiN 110 lat temu, 20 lutego 1914 roku, urodził się Józef Batory, pseudonim „Argus”, „Wojtek”, członek podziemia niepodległościowego podczas II wojny… » więcej 2024-02-20, godz. 11:00 80 lat temu w niemieckim obozie zginął hm. Florian Marciniak, pierwszy naczelnik Szarych Szeregów 80 lat temu, 20 lutego 1944 roku, w niemieckim obozie koncentracyjnym Gross-Rosen zginął harcmistrz Florian Marciniak, pierwszy naczelnik Szarych Szeregów… » więcej 2024-02-20, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 20 lutego » więcej 2024-02-19, godz. 13:00 140 lat temu urodził się Maciej Rataj, polityk, marszałek Sejmu II RP Maciej Rataj 140 lat temu - 19 lutego 1884 roku - urodził się Maciej Rataj, polityk, działacz ludowy, marszałek Sejmu w II Rzeczpospolitej, a w czasie II wojny światowej… » więcej
6061626364
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »