Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 240 lat temu przeprowadzono pierwszy eksperyment…
2024-02-12, 10:45 Autor: IAR/K.Koziełł/dok./w Siekaj

240 lat temu przeprowadzono pierwszy eksperyment balonowy w Warszawie

Afisz lotu balonem z Foksal Jordakiego Kuparenki [Ryc. wikipedia/domena publiczna]
Afisz lotu balonem z Foksal Jordakiego Kuparenki [Ryc. wikipedia/domena publiczna]
240 lat temu, 12 lutego 1784 roku, Stanisław Okraszewski, nadworny chemik króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, przeprowadził pierwszy w Warszawie i jeden z pierwszych w Polsce eksperymentów balonowych.
Balon o niespełna metrowej średnicy został wypuszczony z warszawskiego Zamku Królewskiego. Napełniono go wodorem. Utrzymywany na linie, wzniósł się na wysokość około 180 metrów i pozostawał w powietrzu przez trzy minuty. Przeniesiony następnie do wysokiej sali, utrzymywał się pod sufitem godzinę. Lot obserwował król Stanisław August Poniatowski.

Polska - obok Anglii, Włoch i Niderlandów - była jednym z pierwszych krajów, które rozpoczęły samodzielne eksperymenty balonowe. Pierwszej próby dokonano niecały miesiąc wcześniej, w styczniu 1784 roku w Krakowie.

Pierwszy lot balonu na świecie odbył się w czerwcu 1783 roku w Annonay we Francji. Twórcami konstrukcji z papieru, wypełnionej ogrzanym powietrzem, byli bracia Joseph i Jacques Étienne Montgolfier. Pierwszy w historii załogowy lot balonu nastąpił niecałe pół roku później, w listopadzie 1783 roku.

W Polsce analogiczne wydarzenie odbyło się 10 maja 1789 roku. Z ogrodu Foksal w Warszawie, w obecności króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, wystartował aerostat pilotowany przez Francuza Jeana Pierre’a Blancharda, który wzniósł się na wysokość dwóch kilometrów, a po 45 minutach wylądował w Białołęce.

Francuz ponownie odbył lot balonem podczas pobytu w Warszawie w 1790 roku. W locie tym brał udział również podróżnik oraz pisarz Jan Potocki, autor powieści "Rękopis znaleziony w Saragossie".

(więcej)

Pierwsza próba balonowa w Polsce została przeprowadzona w Krakowie 17 stycznia 1784 roku. Inicjatorami byli uczeni: Jan Śniadecki, Jan Jaśkiewicz, Franciszek Scheidt i Jan Szaster.

Kolejne krakowskie doświadczenia przeprowadzono w następnych miesiącach. Miedzy innymi 1 kwietnia balon w kształcie połączonych podstawami piramid został napełniony ogrzanym powietrzem. Start nastąpił z Ogrodu Botanicznego. Konstrukcja wzniosła się na na wysokość około 4700 metrów i utrzymywała się w powietrzu przez ponad 30 minut. Eksperymenty przeprowadzano również między innymi we Lwowie, Kamieńcu Podolskim czy Pińczowie.

Od 1906 roku do I wojny światowej, następnie w okresie międzywojennym oraz ponownie od 1983 są rozgrywane najbardziej prestiżowe w sporcie balonowym Międzynarodowe Zawody Balonów Wolnych - Puchar Gordona Bennetta.

Jednym z najlepszych polskich pilotów balonowych był Franciszek Hynek, który dwukrotnie zdobył Puchar Gordona Benetta. Podczas zawodów w 1933 roku, wraz z nawigatorem Zbigniewem Burzyńskim przelecieli 1370 kilometrów balonem "Kościuszko", utrzymując się w powietrzu przez ponad 39,5 godziny. Ustanowili tym samym międzynarodowy rekord i zostali zdobywcami trofeum. Rok później Franciszek Hynek powtórzył sukces. Razem z Władysławem Pomaskim pobili rekord długości trwania lotu z poprzednich zawodów. Tym razem "Kościuszko" wylądował po 44 godzinach, pokonując 1340 kilometrów. Franciszek Hynek zginął w w katastrofie balonu w 1958 roku w Szatarpach koło Kościerzyny. Miał 60 lat

Łącznie podczas Międzynarodowych Zawodów Balonów Wolnych Polacy sześciokrotnie zdobyli Puchar Gordona Bennetta, oprócz lat 1933-1934, także w roku: 1935, 1938, 1983 i 2018.

Zobacz także

2024-02-12, godz. 11:00 Trwają zgłoszenia do konkursu filmowego Muzeum Powstania Warszawskiego #63 sekundy Muzeum Powstania Warszawskiego przyjmuje zgłoszenia do konkursu filmowego "#63sekundy". Konkurs skierowany jest do ludzi młodych. Polega na nakręceniu 63-sekundowego… » więcej 2024-02-12, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 12 lutego » więcej 2024-02-11, godz. 23:20 Muzeum Auschwitz: sesja poświęcona obrazowi Auschwitz w kulturze masowej Obrazowi Auschwitz w kulturze masowej poświęcona będzie sesja edukacyjna online, którą przygotowało należące do Muzeum Auschwitz międzynarodowe centrum… » więcej 2024-02-11, godz. 09:00 20 lat temu zmarł pułkownik Ryszard Kukliński 20 lat temu, 11 lutego 2004 roku, w Stanach Zjednoczonych zmarł pułkownik Ryszard Kukliński, były oficer Ludowego Wojska Polskiego, tajny współpracownik… » więcej 2024-02-11, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 11 lutego » więcej 2024-02-10, godz. 15:00 104 lata temu odbyły się zaślubiny Polski z Bałtykiem 104 lata temu, 10 lutego 1920 roku, odbyły się zaślubiny Polski z Bałtykiem. Tego dnia w Pucku generał broni Józef Haller, dowódca Frontu Pomorskiego, wrzucił… » więcej 2024-02-10, godz. 13:45 105 lat temu po raz pierwszy zebrał się Sejm Ustawodawczy 105 lat temu, 10 lutego 1919 roku, Tymczasowy Naczelnik Państwa Józef Piłsudski otworzył pierwszą sesję Sejmu Ustawodawczego. Ten jednoizbowy Sejm, wybrany… » więcej 2024-02-10, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 10 lutego » więcej 2024-02-09, godz. 21:15 Cykl filmowy IPN-u kolejny odcinek Można już oglądać kolejny odcinek cyklu filmowego Instytutu Pamięci Narodowej "Polacy ratujący Żydów - Nie tylko Ulmowie". Tym razem poświęcony jest… » więcej
6869707172
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »