Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 240 lat temu przeprowadzono pierwszy eksperyment…
2024-02-12, 10:45 Autor: IAR/K.Koziełł/dok./w Siekaj

240 lat temu przeprowadzono pierwszy eksperyment balonowy w Warszawie

Afisz lotu balonem z Foksal Jordakiego Kuparenki [Ryc. wikipedia/domena publiczna]
Afisz lotu balonem z Foksal Jordakiego Kuparenki [Ryc. wikipedia/domena publiczna]
240 lat temu, 12 lutego 1784 roku, Stanisław Okraszewski, nadworny chemik króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, przeprowadził pierwszy w Warszawie i jeden z pierwszych w Polsce eksperymentów balonowych.
Balon o niespełna metrowej średnicy został wypuszczony z warszawskiego Zamku Królewskiego. Napełniono go wodorem. Utrzymywany na linie, wzniósł się na wysokość około 180 metrów i pozostawał w powietrzu przez trzy minuty. Przeniesiony następnie do wysokiej sali, utrzymywał się pod sufitem godzinę. Lot obserwował król Stanisław August Poniatowski.

Polska - obok Anglii, Włoch i Niderlandów - była jednym z pierwszych krajów, które rozpoczęły samodzielne eksperymenty balonowe. Pierwszej próby dokonano niecały miesiąc wcześniej, w styczniu 1784 roku w Krakowie.

Pierwszy lot balonu na świecie odbył się w czerwcu 1783 roku w Annonay we Francji. Twórcami konstrukcji z papieru, wypełnionej ogrzanym powietrzem, byli bracia Joseph i Jacques Étienne Montgolfier. Pierwszy w historii załogowy lot balonu nastąpił niecałe pół roku później, w listopadzie 1783 roku.

W Polsce analogiczne wydarzenie odbyło się 10 maja 1789 roku. Z ogrodu Foksal w Warszawie, w obecności króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, wystartował aerostat pilotowany przez Francuza Jeana Pierre’a Blancharda, który wzniósł się na wysokość dwóch kilometrów, a po 45 minutach wylądował w Białołęce.

Francuz ponownie odbył lot balonem podczas pobytu w Warszawie w 1790 roku. W locie tym brał udział również podróżnik oraz pisarz Jan Potocki, autor powieści "Rękopis znaleziony w Saragossie".

(więcej)

Pierwsza próba balonowa w Polsce została przeprowadzona w Krakowie 17 stycznia 1784 roku. Inicjatorami byli uczeni: Jan Śniadecki, Jan Jaśkiewicz, Franciszek Scheidt i Jan Szaster.

Kolejne krakowskie doświadczenia przeprowadzono w następnych miesiącach. Miedzy innymi 1 kwietnia balon w kształcie połączonych podstawami piramid został napełniony ogrzanym powietrzem. Start nastąpił z Ogrodu Botanicznego. Konstrukcja wzniosła się na na wysokość około 4700 metrów i utrzymywała się w powietrzu przez ponad 30 minut. Eksperymenty przeprowadzano również między innymi we Lwowie, Kamieńcu Podolskim czy Pińczowie.

Od 1906 roku do I wojny światowej, następnie w okresie międzywojennym oraz ponownie od 1983 są rozgrywane najbardziej prestiżowe w sporcie balonowym Międzynarodowe Zawody Balonów Wolnych - Puchar Gordona Bennetta.

Jednym z najlepszych polskich pilotów balonowych był Franciszek Hynek, który dwukrotnie zdobył Puchar Gordona Benetta. Podczas zawodów w 1933 roku, wraz z nawigatorem Zbigniewem Burzyńskim przelecieli 1370 kilometrów balonem "Kościuszko", utrzymując się w powietrzu przez ponad 39,5 godziny. Ustanowili tym samym międzynarodowy rekord i zostali zdobywcami trofeum. Rok później Franciszek Hynek powtórzył sukces. Razem z Władysławem Pomaskim pobili rekord długości trwania lotu z poprzednich zawodów. Tym razem "Kościuszko" wylądował po 44 godzinach, pokonując 1340 kilometrów. Franciszek Hynek zginął w w katastrofie balonu w 1958 roku w Szatarpach koło Kościerzyny. Miał 60 lat

Łącznie podczas Międzynarodowych Zawodów Balonów Wolnych Polacy sześciokrotnie zdobyli Puchar Gordona Bennetta, oprócz lat 1933-1934, także w roku: 1935, 1938, 1983 i 2018.

Zobacz także

2024-03-07, godz. 10:48 Uroczystości w 105. rocznicę śmierci płk. Leopolda Lisa - Kuli Mieszkańcy Rzeszowa oddają hołd pułkownikowi Leopoldowi Lisowi-Kuli w 105. rocznicę legionisty, bohatera walk o niepodległość Polski. O 9 w spotkaniu w… » więcej 2024-03-07, godz. 09:30 Poczta Polska wstrzymuje emisję znaczka i koperty poświęconych majorowi Hieronimowi Dekutowskiemu „Zaporze” Poczta Polska wstrzymuje emisję znaczka i koperty poświęconych majorowi Hieronimowi Dekutowskiemu „Zaporze”. Znaczek i koperta zostały wydrukowane w nakładzie… » więcej 2024-03-07, godz. 09:00 105 lat temu zginął Leopold Kula "Lis", bohater walk o niepodległość Polski 105 lat temu, 7 marca 1919 roku, zmarł Leopold Kula, pseudonim "Lis", bohater walk o niepodległość kraju, naczelny komendant Polskiej Organizacji Wojskowej… » więcej 2024-03-07, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 7 marca » więcej 2024-03-06, godz. 15:00 Konkurs „Sztafeta Pamięci - losy mojej rodziny w czasie II wojny światowej” Zaczyna się ogólnopolski konkurs „Sztafeta Pamięci - losy mojej rodziny w czasie II wojny światowej”. W konkursie przygotowanym przez Instytut Pamięci… » więcej 2024-03-06, godz. 13:00 Wystawa prac Jana Matejki w warszawskim Zamku Królewskim Nowa wystawa czasowa w Zamku Królewskim w Warszawie - „Matejko nieznany. Dzieła z kolekcji prywatnych”. Zgromadzono na niej niemal 50 prac - obrazów olejnych… » więcej 2024-03-06, godz. 11:00 Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych 6 marca przypada Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych. Ustanowiony przez Parlament Europejski w 2012 roku, jest poświęcony pamięci osób, które sprzeciwiały… » więcej 2024-03-06, godz. 09:00 Pogrzeb Józefa Orkisza "Lotnego", żołnierza powojennej konspiracji niepodległościowej 6 marca w Krościenku nad Dunajcem odbędzie się pogrzeb Józefa Orkisza "Lotnego", żołnierza powojennej konspiracji niepodległościowej. Zginął w 1948 roku… » więcej 2024-03-06, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 6 marca » więcej 2024-03-05, godz. 14:46 "Kobiety niezłomne" w Centrum Dialogu Obywatelskiego w Opolu W ramach 2. Tygodnia Kobiet w Opolu Stowarzyszenie Rodło Opole zaprosiło prof. Adrianę Dawid, dr Magdalenę Przysiężną-Pizarską oraz Joannę Siek, które… » więcej
6566676869
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »