Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 205 lat temu zmarł Jan Kiliński
2024-01-28, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/B.Falkowska/E.Porycka/dok.

205 lat temu zmarł Jan Kiliński

Tablica Jana Kilińskiego, Warszawa. Ulica Szeroki Dunaj. [Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Tablica Jana Kilińskiego, Warszawa. Ulica Szeroki Dunaj. [Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
205 lat temu - 28 stycznia 1819 roku - zmarł Jan Kiliński, z zawodu szewc, jeden z przywódców insurekcji warszawskiej.
W 1791 roku został wybrany radnym miejskim Warszawy. Od 1793-go brał udział w przygotowaniach do powstania. W jego domu odbywały się tajne zebrania, zachęcał do wystąpienia rzemieślników, służbę i czeladź. W 1794 roku stanął na czele insurekcji warszawskiej - zbrojnego powstania armii koronnej i mieszkańców Warszawy przeciwko okupacyjnemu garnizonowi rosyjskiemu w czasie insurekcji kościuszkowskiej. Dowodzony przez niego lud Warszawy oswobodził miasto - wypędził carski garnizon wojskowy i zajął pałac Morsztynów - siedzibę carskiego ambasadora, który musiał zbiec.

W walkach Kiliński został dwukrotnie ranny. Za zasługi, 2 lipca 1794 roku, Tadeusz Kościuszko mianował go pułkownikiem milicji księstwa mazowieckiego i upoważnił do objęcia dowództwa regimentu piechoty. Jako jedyny przedstawiciel średniego mieszczaństwa wszedł do Zastępczej Rady Tymczasowej, która przejęła władzę w Warszawie.

Po upadku powstania kościuszkowskiego został wyprawiony do Poznania, by tam zorganizować zryw. Został jednak schwytany przez Prusaków i przekazany Rosjanom, którzy wtrącili go do więzienia. W petersburskiej celi spędził dwa lata. Potem zamieszkał w Wilnie, gdzie brał udział w konspiracji. Ponownie schwytany, tym razem przez Rosjan, został wywieziony w głąb Rosji.

Do Warszawy wrócił w 1798 roku. Nie angażował się już w życie polityczne. Prowadził warsztat szewski i napisał dwa tomy pamiętników.

(więcej)

Jan Kiliński urodził się w 1760 roku, w Trzemesznie w Wielkopolsce, jego ojciec był majstrem murarskim. W wieku 20 lat Jan Kiliński przybył do Warszawy i osiem lat później został mistrzem szewskim. Ożenił się i pracował, stopniowo budując renomę swojego zakładu. Wkrótce jego status materialny wzrósł na tyle że kupił kamienicę przy Starym Dunaju, niedaleko Rynku Starego Miasta i zatrudniał 10 czeladników. Według przekazów majster Kiliński - choć słynął z porywczości - potrafił zjednywać sobie ludzi. Upominał się o prawa mieszczan, w okresie gdy o statusie miast miał decydować Sejm Wielki. W latach 1792-1793, został wybrany radnym Warszawy. Później jeszcze w okresie Księstwa Warszawskiego pełnił funkcję rajcy stołecznego. W Królestwie Polskim (pod zaborem rosyjskim) uzyskał pułkownikowską emeryturę wojskową.

Zmarł 28 stycznia roku 1819 roku, w wieku 59 lat. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim, jednak jego grób został zniszczony podczas rozbudowy kościoła św. Karola Boromeusza. Na bocznej ścianie świątyni umieszczono epitafium upamiętniające Jana Kilińskiego.

Zobacz także

2024-01-29, godz. 09:00 105 lat temu w Paryżu Roman Dmowski wygłosił exposé dotyczące polskich granic 105 lata temu, 29 stycznia 1919 roku, przewodniczący Polskiego Komitetu Narodowego Roman Dmowski na konferencji pokojowej w Paryżu po raz pierwszy przedstawił… » więcej 2024-01-29, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 29 stycznia » więcej 2024-01-28, godz. 11:00 5 lat temu zmarła Kamilla Janowicz-Sycz, była więźniarka Ravensbrück Pięć lat temu, 28 stycznia 2019 roku, zmarła Kamilla Janowicz-Sycz, podczas II wojny światowej więźniarka niemieckiego obozu koncentracyjnego Ravensbrück… » więcej 2024-01-28, godz. 08:00 Upamiętniono 79. rocznicę wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau Marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska powiedziała, że historia byłego niemieckiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau zobowiązuje nas do refleksji… » więcej 2024-01-28, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 28 stycznia » więcej 2024-01-27, godz. 10:00 Z Katowic wyruszy w południe marsz upamiętniający ofiary Tragedii Górnośląskiej Z Katowic wyruszy w południe marsz upamiętniający ofiary Tragedii Górnośląskiej. Uczestnicy zbiorą się na placu Wolności, skąd, pokonując około dziesięciokilometrową… » więcej 2024-01-27, godz. 09:30 W Radzionkowie Dzień Pamięci o Tragedii Górnośląskiej Dzień Pamięci o Tragedii Górnośląskiej w jej 79. rocznicę obchodzony będzie w Radzionkowie. Obchody organizuje Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków… » więcej 2024-01-27, godz. 11:00 Oświęcim: dziś obchody rocznicy wyzwolenia Auschwitz-Birkenau W Auschwitz-Birkenau odbędzie się dziś uroczystość 79. rocznicy wyzwolenia byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego. Weźmie w niej udział około dwudziestu… » więcej 2024-01-27, godz. 07:30 Mija 79 lat od wyzwolenia Auschwitz-Birkenau Mija 79 lat od wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. 27 stycznia 1945 roku żołnierze Armii Czerwonej uwolnili ponad siedem tysięcy… » więcej
7475767778
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »