Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-01-10, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
10 stycznia
1569 – Na zamku w Lublinie rozpoczęły się obrady sejmu koronnego poprzedzające zawarcie unii polsko-litewskiej.

1765 - Król Stanisław August powołał Komisje Menniczą, której zadaniem było wzniesienie mennicy królewskiej i opracowanie projektu nowego systemu monetarnego.

1868 - We Lwowie zmarł Karol Szajnocha, historyk, publicysta, pisarz, działacz niepodległościowy; autor m.in. dzieła "Jadwiga i Jagiełło".

1892 - W Kałużycach k. Mińska urodził się Melchior Wańkowicz, mistrz szlacheckiej gawędy, klasyk reportażu, autor m.in. książek "Na tropach Smętka", "Monte Cassino", "Hubalczycy" i "Ziele na kraterze".

1899 - Krakowskie czasopismo "Życie" opublikowało esej Stanisława Przybyszewskiego "Confiteor", uznany wkrótce za manifest polskiego modernizmu.

1902 - W Varese (Włochy) urodził się Leon Rzewuski, poeta i kompozytor, żołnierz Kampanii Polskiej 1939, autor muzyki m.in. do "Walczyka Warszawy" oraz "Tramwajem do Nowej Huty".

1907 - W Warszawie urodził się Seweryn Pollak, filolog, poeta i tłumacz.

1919 - W Wilnie zmarł Antoni Wiwulski, rzeźbiarz, architekt; twórca m.in. Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie i pomnika Trzech Krzyży w Wilnie.

1919 – Naczelnik Państwa Józef Piłsudski wydał dekret o obowiązkowym ubezpieczeniu pracowników na wypadek choroby.

1925 - W Łucku na Wołyniu urodził się Florian Siwicki, działacz komunistyczny, generał LWP; w 1968 r. dowodził 2 Armią WP uczestniczącą w interwencji Układu Warszawskiego w Czechosłowacji; członek WRON (1981-1983), jeden z głównych autorów stanu wojennego; minister obrony narodowej (1983-1990), członek Biura Politycznego KC PZPR (1986-1990).

1940 - W Warszawie urodził się Maciej Rayzacher, aktor; w okresie PRL działacz Komitetu Obrony Robotników i KSS KOR; internowany w stanie wojennym.

1940 – Niemiecki Volksdeutscher Selbstschutz dokonał ostatniej masowej egzekucji w lesie Barbarka pod Toruniem. Od 28 października 1939 roku zamordowano tam 600–1200 przedstawicieli polskiej inteligencji oraz elit gospodarczych i politycznych z Torunia i okolic.

1940 - W Koprzywnicy pod Sandomierzem urodził się Jan Pieszczachowicz, krytyk literacki, publicysta, animator życia krakowskiego literackiego w latach PRL.

1942 - W okupowanej Warszawie zespoły Organizacji Małego Sabotażu "Wawer" zamazały ok. 250 tablic z niemieckimi nazwami ulic i rozrzuciły 40 tys. ulotek z tekstem noworocznego przemówienia prezydenta RP Władysława Raczkiewicza.

1946 - W Londynie otwarto pierwsze Zgromadzenie Ogólne ONZ - wzięły w nim udział delegacje 51 państw.

1946 - W Krakowie urodził się Robert Gadocha, piłkarz, w latach 70. jeden z najlepszych skrzydłowych; zdobył złoty medal olimpijski w Monachium (1972) i brązowy medal mistrzostw świata w RFN (1974); w drużynie narodowej zagrał 62 razy, strzelając 16 bramek; w latach 1967-1975 zawodnik Legii Warszawa, następnie m.in. FC Nantes.

1951 - W Warszawie urodził się Wiktor Zborowski, aktor, znany m.in. z roli Moryca Habera w "C.K. Dezerterach" oraz Longinusa Podbipięty w "Ogniem i mieczem".

1953 - W Londynie zmarł Władysław Studnicki, polityk, publicysta, działacz niepodległościowy, zesłany na Syberię przez władze carskie; przywódca proniemieckiego Klubu Państwowców Polskich, członek Tymczasowej Rady Stanu (1917-1918); w okresie II RP związany z dziennikiem wileńskich konserwatystów "Słowo"; w czasie II wojny światowej zwolennik porozumienia z Niemcami.

1957 - Rozkazem ministra obrony narodowej utworzona została Wojskowa Służba Wewnętrzna (WSW), w miejsce zlikwidowanego Głównego Zarządu Informacji.

1966 - W Gdyni zmarł gen. Ignacy Oziewicz, w czasie kampanii polskiej 1939 r. dowódca 29 Dywizji Piechoty, w latach 1941-1942 zastępca komendanta głównego Narodowej Organizacji Wojskowej; komendant Narodowych Sił Zbrojnych (1942-1943).

1972 - W Radomiu urodził się Maciej Skorża, trener piłkarski, zdobywca trzech tytułów Mistrza Polski (dwukrotnie z Wisłą Kraków i raz z Lechem Poznań), i trzech Pucharów Polski.

1976 - W Białymstoku urodził się Tomasz Bagiński, rysownik, animator, reżyser; w 2003 r. nominowany do Oscara w kategorii krótki film animowany za film "Katedra"; autor animacji o tematyce historycznej, m.in. "Animowanej historii Polski" i filmów na 600-lecie bitwy pod Grunwaldem.

1982 - Stan wojenny: w całym kraju przywrócone zostały połączenia telefoniczne; rozmowy oficjalnie podsłuchiwano, po wykręceniu numeru słychać było w słuchawce komunikat: "Rozmowa kontrolowana".

1987 - Premiera filmu "Przypadek" w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego.

1987 - W Warszawie zorganizowany został konspiracyjny II Zjazd Niezależnego Zrzeszenia Studentów (NZS).

1993 - W Londynie zmarł Adam Aston, właściwie Adolf Loewinsohn, aktor, wokalista; wykonawca piosenek "Warszawo, moja Warszawo", "Ach, jak przyjemnie", "Dlaczego właśnie dziś" i "Jak trudno zapomnieć".

1993 - Premiera filmu "Niebieski" w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego, pierwsza części tryptyku "Trzy kolory".

1999 - W Warszawie zmarł Juliusz Żuławski, pisarz, tłumacz, dwukrotny prezes polskiego PEB-Clubu, taternik.

2003 - Sejm powołał komisję śledczą w sprawie "afery Rywina"; jej przewodniczącym został Tomasz Nałęcz z Unii Pracy.

2009 - W Toruniu zmarła gen. Elżbieta Zawacka, kurierka i emisariuszka KG ZWZ-AK, jedyna kobieta wśród cichociemnych; po wojnie więziona przez władze komunistyczne.

2014 - W Warszawie zmarł Zbigniew Messner, ekonomista, polityk; profesor Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Katowicach, od 1975 do 1982 r. jej rektor; członek PZPR, premier PRL w latach 1985-1988.

2017 - W Warszawie zmarł Ryszard Parulski, szermierz i działacz sportowy, mistrz świata we florecie w 1961 r.

Zobacz także

2024-01-11, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 11 stycznia » więcej 2024-01-10, godz. 15:00 15 lat temu zmarła generał Elżbieta Zawacka, kurierka AK, cichociemna 15 lat temu, 10 stycznia 2009 roku, zmarła generał Elżbieta Zawacka, legendarna kurierka Komendy Głównej Armii Krajowej, podczas II drugiej wojny światowej… » więcej 2024-01-10, godz. 13:00 105 lat temu zmarł Antoni Wiwulski, twórca Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie 105 lat temu, 10 stycznia 1919 roku, zmarł Antoni Wiwulski, rzeźbiarz, architekt, twórca Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie i pomnika Trzech Krzyży w Wilnie… » więcej 2024-01-10, godz. 11:00 II edycja konkursu „Opowiem Ci o Kresach” – śląskie losy kresowej rodziny Instytut Śląski zaprasza do udziału w konkursie „Opowiem Ci o Kresach” – śląskie losy kresowej rodziny. » więcej 2024-01-10, godz. 09:00 132 lata temu urodził się Melchior Wańkowicz, pisarz, publicysta, mistrz reportażu 132 lata temu, 10 stycznia 1892 roku, urodził się Melchior Wańkowicz, wybitny pisarz, publicysta i dziennikarz. Był mistrzem opowieści reportażowej, łączącej… » więcej 2024-01-09, godz. 15:00 82 lata temu zginął Jerzy Różycki, matematyk i kryptolog 82 lata temu, 9 stycznia 1942 roku, w katastrofie statku na Morzu Śródziemnym zginął Jerzy Różycki, matematyk i kryptolog, pracownik kontrwywiadu wojskowego… » więcej 2024-01-09, godz. 13:00 106 lat temu urodził się Stanisław Leopold, harcerz, dowódca 1. kompanii batalionu "Parasol" 106 lat temu, 9 stycznia 1918 roku, urodził się Stanisław Leopold, pseudonim "Rafał", harcerz, dowódca 1. kompanii batalionu "Parasol", szef akcji "Koppe"… » więcej 2024-01-09, godz. 11:00 227 lat temu powołano Legiony Polskie 227 lat temu, 9 stycznia 1797 roku, rozpoczęło się tworzenie Legionów Polskich we Włoszech, pierwszej polskiej formacji wojskowej po III rozbiorze i jednej… » więcej 2024-01-09, godz. 10:37 Nie żyje ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski Nie żyje ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski. Poinformowało o tym Stowarzyszenie "Wspólnota i Pamięć". » więcej
96979899100
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »