Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 91 lat temu polscy matematycy złamali szyfr Eni…
2023-12-31, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

91 lat temu polscy matematycy złamali szyfr Enigmy

Enigma skonstruowana przez polskich kryptologów. Zbiory Instytutu W, Sikorskiego w Londynie. [fot. B.Bezeg]
Enigma skonstruowana przez polskich kryptologów. Zbiory Instytutu W, Sikorskiego w Londynie. [fot. B.Bezeg]
91 lat temu, 31 grudnia 1932 roku, polscy matematycy: Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski złamali szyfr Enigmy, niemieckiej maszyny szyfrującej. Kryptolodzy pracujący w Biurze Szyfrów Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego w Pałacu Saskim w Warszawie rok później wspólnie zbudowali działającą kopię urządzenia.
Dzięki sukcesowi polskich kryptologów, II wojna światowa została skrócona o 2-3 lata, co oznaczało uratowanie tysięcy ludzkich istnień. Niemcy do końca wojny byli przekonani, że Enigmy nikt nie jest w stanie rozszyfrować.

Enigma została skonstruowana w latach 20. ubiegłego wieku. Było to urządzenie przypominające maszynę do pisania. Zastosowano w nim matematyczną metodę kodowania wiadomości. Aby odszyfrować tekst, odbiorca musiał mieć identyczną maszynę i klucz depeszy, który był często zmieniany.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej - 25 lipca 1939 roku - Polacy przekazali rozszyfrowaną kopię Enigmy z całą dokumentacją Brytyjczykom oraz Francuzom. Odbyło się to w ośrodku polskiego wywiadu w podwarszawskich Pyrach. Jednak światowa opinia publiczna dowiedziała się o złamaniu niemieckiego kodu przez Polaków dopiero wiele lat po zakończeniu wojny.

W brytyjskim ośrodku kryptologicznym w Bletchley Park niedaleko Londynu podczas wojny pracowało ponad 10 tysięcy osób, które wykorzystywały informacje otrzymane od polskich matematyków. Osiągnięcie Polaków w znacznym stopniu przyczyniło się do sukcesów militarnych aliantów, między innymi w bitwie o Anglię, walkach na Atlantyku i zwycięstwie pod Falaise we Francji. W 1940 roku złamano główny szyfr operacyjny Luftwaffe, a w 1943-cim - kod niemieckiej marynarki.

W powojennej Polsce pomijano wysiłek i zasługi naszych kryptologów, wymazywano ich z powszechnej pamięci. Na Zachodzie informacje o służbie alianckiej Rejewskiego, Różyckiego i Zygalskiego ukrywano w tajnych archiwach, a złamanie kodu Enigmy przypisano wywiadowi brytyjskiemu. Pierwsze wiadomości o sukcesie Polaków ukazały się na początku lat 70. Oficjalnie Brytyjczycy przyznali to dopiero po wejściu Polski do NATO w 1999 roku.

W 2000 roku Rejewski, Różycki i Zygalski zostali odznaczeni pośmiertnie Krzyżami Wielkimi Orderu Odrodzenia Polski. Senat Rzeczpospolitej uczcił ich w 2012 roku specjalną uchwałą, uznając trójkę kryptologów za bohaterów II wojny światowej. W 2014 Międzynarodowe Stowarzyszenie Inżynierów (IEEE) uhonorowało trzech Polaków prestiżowym Milestone. "Kamieniami milowymi" wyróżniono dotąd ponad 160 naukowców, za osiągnięcia znaczące dla historii świata.

Pracę i sukcesy kryptologów upamiętnia, otwarte w 2021 roku, poznańskie Centrum Szyfrów Enigma, które także promuje ich działalność.

Zobacz także

2024-01-01, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 1 stycznia » więcej 2023-12-31, godz. 11:00 Rok temu zmarł papież Benedykt XVI Rok temu, 31 stycznia 2022, o godzinie 9.34, w wieku 95 lat zmarł Benedykt XVI, 265. papież w historii. Wybrany po śmierci Jana Pawła II, stał na czele Kościoła… » więcej 2023-12-31, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 31 grudnia » więcej 2023-12-30, godz. 13:00 Miłość i relacje jeńców wojennych pod lupą naukowców CMJW Historia związków małżeńskich, przyjaźni korespondencyjnych nawiązanych z "mateczkami wojennymi", które czasem kończyły się ślubami, i relacje wśród… » więcej 2023-12-30, godz. 11:00 85 lat temu zmarł arcybiskup Aleksander Kakowski, ostatni prymas Królestwa Polskiego 85 lat temu, 30 grudnia 1938 roku, zmarł arcybiskup Aleksander Kakowski, metropolita warszawski w latach 1913-1938, mąż stanu, ostatni prymas Królestwa Polskiego… » więcej 2023-12-30, godz. 09:00 135 lat temu urodził się Eugeniusz Kwiatkowski, ekonomista i polityk 135 lat temu, 30 grudnia 1888 roku, urodził się Eugeniusz Kwiatkowski, ekonomista, wicepremier, minister przemysłu i skarbu w II Rzeczypospolitej. Autor słynnego… » więcej 2023-12-30, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 30 grudnia » więcej 2023-12-29, godz. 13:00 105 lat Biblioteki Uniwersyteckiej KUL Biblioteka Uniwersytecka KUL obchodzi 105 lat istnienia. "W tym roku nie tylko Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II świętuje swoje okrągłe urodziny… » więcej 2023-12-29, godz. 11:00 60 lat temu zmarł Aleksander Ładoś, polski dyplomata ratujący Żydów podczas II wojny światowej 60 lat temu, 29 grudnia 1963 roku, zmarł Aleksander Ładoś, polski dyplomata, nieformalny przywódca tzw. Grupy Berneńskiej, ratującej Żydów podczas II wojny… » więcej
8586878889
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »