Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 42 lata temu rozpoczął się podziemny strajk w…
2023-12-14, 11:00 Autor: IAR/E.Leo/Porycka/K.Koziełł/dok.

42 lata temu rozpoczął się podziemny strajk w kopalni Piast

Kopalnia Piast. [fot. źródło: www.bierun.pl/turystyka/kopalnia-wegla-kamiennego-piast-i-kosciol-sw-barbary]
Kopalnia Piast. [fot. źródło: www.bierun.pl/turystyka/kopalnia-wegla-kamiennego-piast-i-kosciol-sw-barbary]
42 lata temu, 14 grudnia 1981 roku, górnicy z Kopalni Węgla Kamiennego Piast w Bieruniu rozpoczęli dwutygodniowy podziemny strajk. Był to najdłuższy protest w powojennej historii górnictwa, prowadzony pod ziemią. Jego uczestnicy żądali zniesienia stanu wojennego wprowadzonego dzień wcześniej oraz uwolnienia aresztowanych działaczy "Solidarności". Protest był spontaniczną, a przy tym świadomą i dobrze zorganizowaną formą obywatelskiego oporu.
Przez blisko 9 dni podobny protest - też pod ziemią - prowadzili górnicy z sąsiedniej kopalni - Ziemowit w Lędzinach. W tym czasie strajkowali górnicy z Wujka i Manifestu Lipcowego, a na Wybrzeżu oddziały milicji i wojska pacyfikowały bunt robotników w szczecińskiej stoczni im. Adolfa Warskiego.

W strajku w Piaście, 650 metrów pod ziemią, uczestniczyło dwa tysiące górników. Do końca protestu wytrwało ponad tysiąc osób. Spędzili tam 14 dni, także święta Bożego Narodzenia. Strajkujących wspierali duchowo księża, w tym biskup pomocniczy katowicki Jan Zimniak, który zjechał na dół do kopalni.

"To wspólne przebywanie, organizowanie sobie codziennego życia, dawało nam wrażenie, że w kraju ogarniętym wojną żyjemy w ostatniej oazie wolności" - wspominał po latach Stanisław Trybuś, jeden z przywódców strajku w kopalni Piast. To właśnie on 14 grudnia, gdy górnicy otrzymali informację o internowaniu liderów kopalnianej "Solidarności", zaapelował do górników o przeciwstawienie się tym - jak mówił - haniebnym i bezprawnym działaniom. Zdecydowano wtedy, aby nie wyjeżdżać z dołu kopalni.

Władze robiły wszystko, by skłonić górników do wyjazdu na powierzchnię. Między innymi rozpuszczano pogłoski o planowanym zalaniu kopalni lub użyciu gazu, ograniczano dostawy żywności, na pewien czas dyrekcja kopalni odcięła prąd. Strajkującym pozwolono kontaktować się telefonicznie z rodzinami, a później nagrania z podsłuchu rozmów wykorzystano w audycjach propagandowych.

28 grudnia, po uzyskaniu od władz gwarancji bezpieczeństwa, wszyscy górnicy wyjechali na powierzchnię o własnych siłach. Najpierw śpiewali hymn, a potem modlili się przed ołtarzem Świętej Barbary w kopalnianej cechowni.

Powracający do domów byli zatrzymywani przez milicję i SB. Niektórzy z nich zostali oskarżeni o sprawstwo kierownicze strajku. Groziły im surowe kary, nawet do 15 lat więzienia. Po wyroku uniewinniającym, co w okresie stanu wojennego było ewenementem, zostali jednak ponownie zatrzymani przez milicję, a następnie internowani.

Dwutygodniowy strajk w kopalni Piast i 11-dniowy w Hucie Katowice, były najdłuższymi po 13 grudnia 1981 roku. Protesty te, mimo ich zakończenia, stanowiły porażkę komunistycznej władzy. Pokazały silny opór społeczny wobec decyzji rządzących, jednocześnie konsolidując wewnętrznie struktury podziemnej "Solidarności".

Podziemny strajk stał się tematem jednej z najbardziej znanych piosenek okresu stanu wojennego, śpiewanych w drugim obiegu. Skomponował ją w 1982 roku Jan Krzysztof Kelus, internowany opozycjonista. Tekst zawierał znamienne słowa: "Tylko honor jest Wasz solidarni/ Bryłą węgla zaś polskie sumienie/ Wam już czas, wyjeżdżajcie z kopalni/ Wolna Polska zepchnięta pod ziemię".

Zobacz także

2023-12-14, godz. 13:00 42 lata temu rozpoczęło emisję podziemne Radio Armii Krajowej Jutrzenka 42 lata temu - 14 grudnia 1981 roku - rozpoczęło emisję podziemne Radio Armii Krajowej Jutrzenka. Dzień po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce z mieszkania… » więcej 2023-12-14, godz. 09:00 Zasłużonym działaczom antykomunistycznym wręczono Krzyże Wolności i Solidarności W 42. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL byłym działaczom antykomunistycznym wręczono Krzyże… » więcej 2023-12-14, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 14 grudnia » więcej 2023-12-13, godz. 15:00 80 lat temu żołnierze Kedywu zastrzelili hitlerowskiego urzędnika Emila Brauna 80 lat temu, 13 grudnia 1943 roku, żołnierze Armii Krajowej z oddziału dywersji bojowej Kedywu "Agat" zastrzelili hitlerowskiego urzędnika, kierownika warszawskiego… » więcej 2023-12-13, godz. 13:00 42. rocznica wprowadzenia stanu wojennego – Zapal Światło Wolności "Ofiarom stanu wojennego. Zapal światło wolności" to kampania, w którą mogą się włączyć wszyscy. Instytut Pamięci Narodowej zaprasza do udziału w niej… » więcej 2023-12-13, godz. 09:30 Dzisiaj (13.12) początek konferencji “Biskup Wincenty Urban (1911-1983) – pasterz Kościoła wrocławskiego (…)… Pierwszy dzień konferencji odbędzie się w restauracji Bajka przy ul. Klasztornej 5, w miejscowości Grodziec k. Opola » więcej 2023-12-13, godz. 09:00 42. rocznica wprowadzenia stanu wojennego – działania IPN IPN W OPOLU 13 grudnia 2023, Opole – specjalne lekcje dla młodzieży szkolnej związane z rocznicą wprowadzenia stanu wojennego (siedziba IPN w Opolu, ul… » więcej 2023-12-13, godz. 09:00 42 Rocznica wprowadzenia stanu wojennego w Muzeum na Rakowieckiej Od 9 do 13 grudnia 2023 r. w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL odbywają się wydarzenia i uroczystości upamiętniające ofiary systemu… » więcej 2023-12-13, godz. 08:45 42. rocznica wprowadzenia stanu wojennego. Opolskie wspomina 42. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego wspominać będą dzisiaj (13.12) w Opolu uczestnicy tamtych wydarzeń. Uroczystości rozpoczną się od złożenia… » więcej
9394959697
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »