Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2023-12-04, 07:30 Autor: Skrzydelski Przemysław / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
4 grudnia
1574 - W Koszycach zmarł Retyk, właściwie Georg Joachim von Lauchen, matematyk, astronom, lekarz, autor tablic trygonometrycznych; od 1554 r. przebywał w Krakowie; przyjaciel Mikołaja Kopernika, jeden z inicjatorów wydania jego dzieł.

1563 - W Trydencie zakończył się sobór powszechny Kościoła katolickiego, który wśród wiernych zapoczątkował ruch kontrreformacji.

1689 - W Gdańsku urodził się Gotfryd Lengnich, prawnik, historyk.

1810 - Urodziła się Barbara Bronisława Czarnowska, polska podchorąża, Wojska Polskiego, odznaczona krzyżem Virtuti Militari.

1836 - W Poitiers we Francji ogłoszono "Manifest" Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, który zapowiadał m.in. walkę o niepodległość, równość obywateli i uwłaszczenie chłopów bez odszkodowania.

1840 - Urodził się Andrzej Edward Koźmian, literat, poeta, publicysta i działacz polityczny.

1907 - W Wolicy Kierekieszynej na Wołyniu urodził się Franciszek Ksawery Pruszyński, reporter, dyplomata, publicysta.

1908 - Urodziła się Barbara Abramow-Newerly, aktorka i reżyserka teatralna.

1911 - W Warszawie urodził się Andrzej Szalawski, właściwie Andrzej Pluciński, aktor, znany m.in. z roli Juranda ze Spychowa w filmie Aleksandra Forda "Krzyżacy" oraz z "Ziemi obiecanej" Andrzeja Wajdy, w której zagrał Hermana Bucholca. W 1939 r. uczestnik kampanii polskiej. Podczas okupacji niemieckiej grał w jawnych teatrach Warszawy, był również lektorem hitlerowskiej kroniki filmowej. Jesienią 1941 r. podjął współpracę z kontrwywiadem ZWZ-AK; był członkiem wydziału śledczego Komisji Walki Podziemnej na Warszawę. Po wojnie na kilka lat odsunięty od pracy aktorskiej. Aresztowany i oskarżony w 1948 r. "o działanie na szkodę narodu polskiego" został skazany na 4 lata więzienia. Po wyjściu na wolność w 1952 r. związany był ze scenami łódzkimi i warszawskimi.

1924 - W Krakowie urodził się Zdzisław Kozień, aktor, znany m.in. z seriali: "07 zgłoś się" - rola porucznika Zubka oraz "Królowa Bona", w którym zagrał króla Zygmunta I Starego.

1926 - W Poznaniu odbył się inauguracyjny zjazd Obozu Wielkiej Polski, na którym ogłoszono deklarację programową.

1926 - Utworzona została Liga Polska, najwyższa klasa męskich rozgrywek w piłce nożnej.

1927 - Rozpoczęło nadawanie Polskie Radio Katowice.

1930 - Rząd marszałka Józefa Piłsudskiego podał się do dymisji; na czele nowego gabinetu stanął Walery Sławek.

1933 - Pierwszy próbny lot samolotu polskiej konstrukcji RWD-9.

1938 - We Lwowie zmarł Józef Teodorowicz, arcybiskup lwowski obrządku ormiańskiego, teolog, poseł na Sejm Ustawodawczy (1919-1922), senator RP (1923).

1939 - Gen. Kazimierz Sosnkowski podpisał "Instrukcję Nr 1" dotyczącą organizowania w kraju Związku Walki Zbrojnej.

1941 - Gen. Władysław Sikorski i Józef Stalin podpisali w Moskwie polsko-sowiecką deklarację o walce z Niemcami.

1942 - W Warszawie przy Delegaturze Rządu na Kraj powstała Rada Pomocy Żydom "Żegota" - jedyna w okupowanej przez Niemców Europie instytucja państwowa ratująca Żydów od zagłady.

1956 - Władze reaktywowały Związek Harcerstwa Polskiego.

1956 - Na tzw. Ziemiach Odzyskanych Kościół katolicki mianował biskupów, rządców diecezjalnych w miejsce dotychczasowych wikariuszy kapitulnych.

1978 - W Montrealu zmarł gen. Tadeusz Kasprzycki, członek Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego, dowódca I Kompanii Kadrowej, komendant Polskiej Organizacji Wojskowej, ostatni minister spraw wojskowych II RP.

1979 - Zmarł Jerzy Mańkowski, polski powieściopisarz, autor opowiadań i sztuk teatralnych.

1980 - W Cleveland, w czasie napadu na sklep, została śmiertelnie postrzelona Stanisława Walasiewicz, polska lekkoatletka, wielokrotna rekordzistka świata, mistrzyni olimpijska w biegu na 100 m z Los Angeles w 1932 r.

1985 - Gen. Wojciech Jaruzelski złożył wizytę we Francji - pierwszą na Zachodzie od 1981 r.

2003 – Rządowy śmigłowiec Mi-8 z premierem Leszkiem Millerem rozbił się pod Piasecznem koło Warszawy, w wyniku czego rannych zostało 14 spośród 15 osób na pokładzie.

2011 - W Warszawie zmarł Adam Hanuszkiewicz, reżyser, aktor; współtwórca i pierwszy reżyser naczelny Teatru TV; dyrektor teatrów warszawskich: Powszechnego, Narodowego i Nowego.

2013 - Zmarł Wacław Gaziński, pisarz, rzeźbiarz, kompozytor, wszechstronny artysta z pokolenia Kolumbów.

2014 - W Katowicach zmarł Kazimierz Świtoń, działacz opozycji w czasach PRL, represjonowany przez władze komunistyczne; członek Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO), współzałożyciel Wolnych Związków Zawodowych (1978), członek NSZZ "Solidarność"; poseł na Sejm (1991-1993).

2016 - W Warszawie zmarł Tadeusz Chmielewski, reżyser filmowy i scenarzysta. Autor komedii "Nie lubię poniedziałku" i "Jak rozpętałem II wojnę światową".

Zobacz także

2023-12-05, godz. 15:00 Wyniki naboru w programie dotacyjnym „Powstanie Styczniowe 1863-1864” – edycja 2024 Biuro „Niepodległa” ogłasza wyniki naboru w programie dotacyjnym „Powstanie Styczniowe 1863-1864”. Do programu złożone zostało łącznie 398 wniosków… » więcej 2023-12-05, godz. 13:00 98 lat temu zmarł Władysław Reymont 98 lat temu - 5 grudnia 1925 roku - zmarł Władysław Reymont, pisarz, autor powieści "Ziemia obiecana", "Komediantka" oraz "Chłopi", za którą w 1924 roku… » więcej 2023-12-05, godz. 11:00 Otwarcie wystawy o Grupie Ładosia w Instytucie Pileckiego W berlińskim oddziale Instytutu Pileckiego zostanie otwarta wystawa poświęcona Grupie Ładosia, która udzielała pomocy Żydom zagrożonym przez hitlerowskie… » więcej 2023-12-05, godz. 09:00 156 lat temu urodził się Józef Piłsudski, marszałek Polski 156 lat temu, 5 grudnia 1867 roku, urodził się Józef Piłsudski, marszałek Polski, Naczelnik Państwa i Wódz Naczelny Wojska Polskiego. Mąż stanu, polityk… » więcej 2023-12-05, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 5 grudnia » więcej 2023-12-04, godz. 15:00 99 lat kończy major Jakub Tomasz Nowakowski pseudonim "Tomek" 99 lat kończy - 4 grudnia - urodzony w 1924 roku major Jakub Tomasz Nowakowski, pseudonim "Tomek", w czasie II wojny światowej żołnierz legendarnego batalionu… » więcej 2023-12-04, godz. 13:28 81 lat temu powstała Rada Pomocy Żydom Żegota 81 lat temu, 4 grudnia 1942 roku, powołano Radę Pomocy Żydom, pod konspiracyjnym kryptonimem "Żegota". Była to jedyna w okupowanej przez nazistów Europie… » więcej 2023-12-04, godz. 11:00 Wystawa fotografii ze strajku Kopalni Wujek Opór strajkujących górników i sylwetki zamordowanych przez komunistów prezentuje wystawa "Kopalnia strajkuje... - strajk i pacyfikacja Kopalni "Wujek" 13-16… » więcej 2023-12-04, godz. 07:30 Instytut Pileckiego upamiętnił Anielę Nizioł W Łańcucie Instytut Pileckiego upamiętnił Anielę Nizioł zamordowaną przez Niemców za pomoc Żydom. Odsłonięcie tablicy jest częścią projektu prowadzonego… » więcej
9899100101102
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »