Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 105 lat temu wprowadzono biało-czerwoną szachownicę…
2023-12-01, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/D.Panek/K.Koziełł/dok.

105 lat temu wprowadzono biało-czerwoną szachownicę, znak polskiego lotnictwa wojskowego

Szachownica lotnicza stosowana w lotnictwie polskim w latach 1918–1921 [Grafika: wikipedia/domena publiczna]
Szachownica lotnicza stosowana w lotnictwie polskim w latach 1918–1921 [Grafika: wikipedia/domena publiczna]
105 lat temu, 1 grudnia 1918 roku, wszedł w życie rozkaz wprowadzający biało-czerwoną szachownicę, jako standardowe oznaczenie polskich samolotów wojskowych. Dokument określał zarówno wielkość i kształt szachownicy, jak i układ kolorów na niej. Mimo to przez pierwsze lata od jej wprowadzenia występowała w kilku wariantach. Dopiero po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej oraz reorganizacji lotnictwa w 1921 nastąpiło jej usystematyzowanie. We ustanowionej wówczas formie szachownica obowiązywała do 1993 roku, kiedy wprowadzono dużą zmianę - odwrócono ją o 90 stopni, tak by była zgodna z zasadami heraldyki.
Pierwotnie instrukcja mówiła, że kolor biały będzie malowany w prawym górnym i lewym dolnym rogu, patrząc na szachownicę. Jednak zgodnie z zasadami heraldyki, kolory powinny być odwrócone, ponieważ określano je patrząc od strony herbu, a nie "na herb”. Dlatego właśnie od 1993 kolor biały znajduje się w lewym górnym i prawym dolnym rogu.

Twórcą znaku jest lotnik Stefan Stec, który - zgodnie z obowiązującym wówczas zwyczajem - ozdobił swoją maszynę, Albatrosa D.III, godłem osobistym. Była nim właśnie wymyślona przez niego biało-czerwona szachownica. Kiedy pilot tak oznaczonym dwupłatowcem przyleciał w połowie listopada 1918 roku do Warszawy z meldunkiem z oblężonego Lwowa, dowódca lotnictwa, podpułkownik Hipolit Łossowski, uznał, że szachownica spełnia wszystkie kryteria, jakie powinien mieć znak przynależności państwowej: jest oryginalna, ma polskie barwy i łatwo można ją namalować na skrzydłach i kadłubie.

Przed wprowadzeniem szachownicy zdobyczne samoloty malowano na kilka sposobów. W Krakowie w miejsce austriackich oznaczeń byłego zaborcy stosowano białe kwadraty, na które nanoszono literę "Z” w kolorze czerwonym. We Lwowie samoloty oznaczano biało-czerwonymi pasami, natomiast na maszynach przejętych od Niemców w Warszawie zamalowywano krzyże, a na ich miejscu malowano tarcze z kolorami białym i czerwonym. Podczas II wojny światowej samoloty, którymi latali polscy piloci po klęsce wrześniowej, miały wymalowane szachownice obok znaków sił państw, w których służyli.

Za zgodą Ministerstwa Obrony Narodowej polski skoczek narciarski Kamil Stoch wystąpił na XXII Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w Soczi w 2014 roku w kasku z szachownicą lotniczą. W obu konkursach uzyskał tytuły mistrza olimpijskiego.

Zobacz także

2024-07-18, godz. 09:00 Otwarcie wystawy "Od Racławic do Radzymina" W Muzeum Bitwy Warszawskiej 1920 roku w Radzyminie można oglądać obrazy współczesnych artystów o tematyce związanej z Insurekcją Kościuszkowską. Wystawa… » więcej 2024-07-18, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 18 lipca » więcej 2024-07-17, godz. 15:00 Obchody 80 rocznicy wyzwolenia Ankony Od uroczystego Apelu Poległych na Polskim Cmentarzu Wojennym w Loreto rozpoczną się dziś o 18.00 obchody przypadającej jutro 80. rocznicy wyzwolenia Ankony… » więcej 2024-07-17, godz. 13:00 15 lat temu zmarł Leszek Kołakowski, filozof, pisarz i publicysta 15 lat temu, 17 lipca 2009 roku, zmarł Leszek Kołakowski, filozof, pisarz i publicysta, uznany w świecie myśliciel, autor moralistyczno-filozoficznych esejów… » więcej 2024-07-17, godz. 11:00 „Zanurz ręce w historii” - wakacyjne warsztaty w CMJW Wakacyjne warsztaty archeologiczne „Zanurz ręce w historii” - to propozycja Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych. Uczestnicy będą mieli okazję przekonać… » więcej 2024-07-17, godz. 09:00 Pożegnano dziennikarza Zygmunta Gutowskiego organizatora festiwali "Niepokalana" i "Losy Polaków” Rodzina, przyjaciele, środowisko dziennikarsko-filmowe oraz solidarnościowe pożegnało w Warszawie Zygmunta Gutowskiego - dziennikarza radiowego i telewizyjnego… » więcej 2024-07-17, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 17 lipca » więcej 2024-07-16, godz. 15:00 Litwa: w Kownie odsłonięto pomnik króla Aleksandra Jagiellończyka W Kownie odsłonięty został pomnik Aleksandra Jagiellończyka. Był on wielkim księciem litewskim, ale później został też królem Polski. Pomnik stworzyli… » więcej 2024-07-16, godz. 13:00 55. rocznica lądowania na Księżycu 16 lipca 1969 r. rozpoczęła się misja Apollo 11, dzięki której 21 lipca o godz. 2:56 czasu uniwersalnego człowiek po raz pierwszy stanął na powierzchni… » więcej 2024-07-16, godz. 11:00 40 lat temu sąd ogłosił wyrok w sprawie zabójstwa maturzysty Grzegorza Przemyka 40 lat temu, 16 lipca 1984 roku, sąd ogłosił wyrok w sprawie zabójstwa maturzysty Grzegorza Przemyka, syna poetki i działaczki opozycyjnej w PRL Barbary Sadowskiej… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »