Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2023-11-30, 07:30 Autor: Skrzydelski Przemysław / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
30 listopada
1427 - W Krakowie urodził się przyszły król Polski Kazimierz IV Jagiellończyk.

1591 - W Strachocinie koło Sanoka urodził się Andrzej Bobola, jezuita, zamordowany przez Kozaków w czasie rzezi w Janowie Poleskim w 1657 r.; kanonizowany przez papież Piusa XI w 1938 r.; w 2002 r. ogłoszony patronem Polski.

1735 - W Czerniejewie w Wielkopolsce urodził się Onufry Kopczyński, pijar, pedagog, gramatyk; członek Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych i Towarzystwa Przyjaciół Nauk; autor podręcznika "Gramatyka dla szkół narodowych".

1768 - W Żninie urodził się Jędrzej Śniadecki, chemik, lekarz. Twórca polskiego słownictwa chemicznego i autor pierwszego polskiego podręcznika chemii.

1783 - Urodził się Andrzej Dybek, lekarz, chirurg wojskowy w latach 1812-1813 naczelny chirurg armii polskiej podczas rosyjskiej kampanii Napoleona.

1808 - Szarża polskiego 3 szwadronu 1 Pułku Szwoleżerów Gwardii Cesarskiej na przełęcz Somosierra otworzyła Napoleonowi drogę na Madryt.

1864 - W majątku Hucisko w Kaliskiem urodził się Andrzej Mielęcki, lekarz, założyciel polskich towarzystw i organizacji na Śląsku; w 1920 r. członek Polskiej Komisji Plebiscytowej w Katowicach; zamordowany przez niemieckich nacjonalistów w sierpniu 1920 r.

1868 - W Poznaniu zmarł Hipolit Cegielski, przemysłowiec, założyciel fabryki narzędzi i maszyn rolniczych w Poznaniu; poseł do sejmu pruskiego (1849); wydawca "Gazety Polskiej" i "Dziennika Poznańskiego"; współzałożyciel Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk; od 1865 r. prezes Centralnego Towarzystwa Gospodarczego.

1869 - Urodził się Stanisław Wyrzykowski, poeta, pisarz, tłumacz okresu Młodej Polski.

1880 - W Warszawie urodził się Adam Czerniaków, inżynier, pedagog, działacz społeczny i samorządowy, senator RP; w czasie niemieckiej okupacji przewodniczący Rady Żydowskiej w warszawskim getcie; popełnił samobójstwo 23 lipca 1942 r. w obliczu rozpoczętej przez Niemców likwidacji getta i wywozu ludności żydowskiej do obozu zagłady w Treblince.

1888 - W Krzyworówni na Huculszczyźnie urodził się Stanisław Vincenz, prozaik, eseista, filozof kultury; autor powieści "Na wysokiej połoninie”, uhonorowany medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów świata za pomoc Żydom w czasie II wojny światowej.

1889 - Urodził się Andrzej Teslar, poeta, tłumacz literatury, major Wojska Polskiego.

1904 - W Kowenicach koło Sambora urodził się Andrzej Kuśniewicz, prozaik, eseista, poeta; autor "Lekcji martwego języka", "Króla Obojga Sycylii", "Mieszanin obyczajowych".

1913 - W Jabłonce w powiecie brzozowskim urodził się kpt. Romuald Rajs, "Bury"; dowódca 1 kompanii szturmowej 3 Brygady Wileńskiej AK (1944), II szwadronu 5 Brygady Wileńskiej AK, następnie 3 Brygady Wileńskiej NZW; odpowiedzialny za pacyfikację w 1946 r. kilku białoruskich wsi nieopodal Bielska Podlaskiego, w których zginęło około 80 cywilów, w tym kobiety i dzieci; aresztowany przez UB w 1948 r.; skazany na karę śmierci i stracony w grudniu 1949 r.

1917 - Urodziła się Joanna Guze, historyk sztuki, popularyzatorka malarstwa, tłumaczka literatury francuskiej i rosyjskiej.

1922 - W Łęczycy urodził się Józef Szczepański, ps. Ziutek, poeta, członek Grup Szturmowych Szarych Szeregów; w Powstaniu Warszawskim dowodził jedną z drużyn "Parasola", z którą walczył na Woli i Starym Mieście; ranny, zmarł 10 września 1944 r. w szpitalu powstańczym.

1930 - Urodził się Andrzej Gąsiennica-Roj, narciarz, alpejczyk, wielokrotny mistrz i reprezentant Polski, olimpijczyk z Oslo w 1952 i Cortina d'Ampezzo w 1956 r.

1960 - W Waszyngtonie zmarł gen. Antoni Chruściel, "Nurt", "Monter", komendant Okręgu Warszawa ZWZ-AK, bezpośredni dowódca sił zbrojnych w czasie Powstania Warszawskiego.Po kapitulacji powstania przebywał w oflagu koło Norymbergi. Po wojnie był w Londynie zastępcą Szefa Sztabu Głównego Polskich Sił Zbrojnych, później - Inspektorem Komisji Likwidacyjnej. Władze PRL pozbawiły go polskiego obywatelstwa, decyzję tę uchylono dopiero 11 lat po jego śmierci. Trzykrotnie odznaczony krzyżem Virtuti Militari i trzykrotnie Krzyżem Walecznych.

1961 - W Warszawie zmarł Stanisław Kazuro, kompozytor, dyrygent, pedagog muzyczny.

1962 - W Warszawie w trakcie prac związanych z poszerzaniem Trasy W-Z przesunięto o 21 metrów zabytkowy kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny.

1988 - Debata szefa prorządowego Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych Alfreda Miodowicza z liderem Solidarności Lechem Wałęsą, bezpośrednio transmitowana przez telewizję.

1993 - Premiera filmu "Lista Schindlera" w reżyserii Stevena Spielberga.

1993 - W Stanach Zjednoczonych zmarł prof. Wacław Jędrzejewicz, żołnierz Legionów Polskich, dyplomata, polityk, historyk, jeden z twórców i wieloletni prezes Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku.

1994 - W Krakowie zostało otwarte Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha.

010 - W Warszawie zmarła Gabriela Kownacka, aktorka, występowała m.in. w warszawskich teatrach Kwadrat, Współczesny, Studio i Teatrze Narodowym; odtwórczyni roli Anity w komedii muzycznej "Hallo Szpicbródka", telewizyjnej publiczności znana jako Anka z serialu "Rodzina zastępcza".

2016 – Kapitan Katarzyna Mazurek została pierwszą kobietą w historii polskiej wojskowości, która objęła dowodzenie okrętem Marynarki Wojennej (ORP "Lublin").

2017 - W Warszawie zmarł Maciej Kijowski, operator filmowy, autor zdjęć do takich filmów jak: "Przerwany lot", "Wyspa złoczyńców", "Wszystko na sprzedaż", "Dancing w kwaterze Hitlera", "Dzięcioł".

Zobacz także

2023-12-26, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 26 grudnia » więcej 2023-12-25, godz. 18:15 128 lat temu urodził się Stefan Rowecki "Grot", organizator i pierwszy dowódca AK 128 lat temu, 25 grudnia 1895 roku, urodził się Stefan Rowecki "Grot", organizator i pierwszy dowódca Armii Krajowej. Był głównym architektem polskiego podziemia… » więcej 2023-12-25, godz. 10:15 Święta Bożego Narodzenia 25 grudnia przypada uroczystość Narodzenia Pańskiego, powszechnie nazywana świętami Bożego Narodzenia. Poprzedza je Wigilia 24 grudnia. » więcej 2023-12-25, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 25 grudnia » więcej 2023-12-24, godz. 11:00 225 lat temu urodził się Adam Mickiewicz 225 lat temu, 24 grudnia 1798 roku, urodził się Adam Mickiewicz, poeta i pisarz epoki romantyzmu, autor dramatu "Dziady" i epopei narodowej "Pan Tadeusz", działacz… » więcej 2023-12-24, godz. 09:00 205 lat temu po raz pierwszy wykonano kolędę Cicha noc Zarówno dziś, jak i w kolejnych dniach w wielu domach rozbrzmiewać będzie pieśń "Cicha noc", która stała się najsłynniejszą kolędą na świecie, śpiewaną… » więcej 2023-12-24, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 24 grudnia » więcej 2023-12-23, godz. 11:00 42 lata temu zakończył się strajk w Hucie Katowice 42 lata temu, 23 grudnia 1981 roku, zakończył się strajk okupacyjny w Hucie Katowice. Jej pracownicy przez 11 dni protestowali przeciwko wprowadzeniu (13 grudnia… » więcej 2023-12-23, godz. 09:00 120 lat temu urodził się kardynał Bolesław Kominek 120 lat temu, 23 grudnia 1903 roku, urodził się Bolesław Kominek, metropolita wrocławski, dyplomata i mąż stanu, uczestnik Soboru Watykańskiego II. Był… » więcej 2023-12-23, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 23 grudnia » więcej
100101102103104
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »