Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2023-11-29, 07:30 Autor: Skrzydelski Przemysław / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
29 listopada
1766 - W Warszawie zakończył obrady sejm, w czasie którego odrzucono popierany przez Katarzynę II wniosek dysydentów domagających się pełnej tolerancji religijnej i równouprawnienia; nie przyjęto również wniosku Stanisława Augusta dot. ograniczenia liberum veto.

1830 - W Warszawie wybuchło Powstanie Listopadowe; na ulicach Warszawy w Noc Listopadową zginęło z rąk powstańców sześciu polskich generałów: Maurycy Hauke, Stanisław Trębicki, Stanisław Potocki, Ignacy Blumer, Tomasz Siemiątkowski i Józef Nowicki oraz kilku innych polskich oficerów.

1831 - W Carskim Siole zmarła Joanna Grudzińska, księżna łowicka, żona wielkiego księcia Konstantego Pawłowicza.

1860 - W Warszawie w 30. rocznicę wybuchu Powstania Listopadowego odbyły się liczne manifestacje patriotyczne.

1866 - W Lublinie urodził się Józef Pankiewicz, malarz, grafik, profesor krakowskiej ASP; jeden z pionierów impresjonizmu i symbolizmu w polskiej sztuce.

1892 - W Kwilczu koło Poznania urodził się Franciszek Brodniewicz, aktor, gwiazdor polskiego kina międzywojennego; wystąpił m.in. w filmach "Śluby ułańskie", "Pan Twardowski", "Ułan Księcia Józefa", "Trędowata", "Wrzos", "Doktor Murek", "Ordynat Michorowski".

1896 - W Samarze urodził się Stanisław Hryniewiecki, komandor porucznik polskiej Marynarki Wojennej; w kampanii 1939 r. dowódca stawiacza min ORP Gryf; po przedostaniu się do Wielkiej Brytanii dowodził niszczycielami ORP Grom - zatopionym w rejonie Narwiku w maju 1940 r., ORP Błyskawica (1940) i ORP Piorun (1942), a następnie niszczycielem ORP Orkan, który 8 października 1943 r. zatonął na północnym Atlantyku trafiony niemiecką torpedą - zginęło co najmniej 178 członków załogi, wśród nich dowódca kmdr por. Stanisław Hryniewiecki.

1913 - W Warszawie urodziła się Elżbieta Barszczewska, aktorka, w okresie międzywojennym wystąpiła m.in. w filmach "Trędowata", "Znachor", "Profesor Wilczur", "Dziewczęta z Nowolipek" i "Granica".

1918 - W Warszawie przy Nowym Świecie otwarto kawiarnię artystyczną "Pod Picadorem"; jej założycielami byli poeci należący później do grupy literackiej Skamander: Jan Lechoń, Antoni Słonimski, Julian Tuwim, Jarosław Iwaszkiewicz, Kazimierz Wierzyński.

1921 - W Warszawie urodził się Zdzisław Stroiński, poeta, w czasie wojny związany z konspiracyjnym pismem "Sztuka i Naród", żołnierz Armii Krajowej; poległ w Powstaniu Warszawskim.

1928 - W Krakowie urodził się Andrzej Kijowski, prozaik, eseista, krytyk literacki, scenarzysta filmowy.

1929 - W Warszawie odbyła się uroczysta inauguracja działalności Akademii Wychowania Fizycznego.

1936 - Zwodowano ORP Gryf - stawiacz min.

1939 - Dekret Prezydium Rady Najwyższej ZSRS o nadaniu sowieckiego obywatelstwa polskim obywatelom, którzy w dniach 1 i 2 listopada 1939 r. znajdowali się na wschodnich terenach Rzeczypospolitej Polskiej wcielonych do Związku Sowieckiego.

1944 - Tomasz Arciszewski objął stanowisko premiera RP na uchodźstwie.

1946 - W Londynie w rocznicę wybuchu Powstania Listopadowego utworzono Polskie Towarzystwo Historyczne w Wielkiej Brytanii.

1954 - W Łopusznie urodził się Zbigniew Bujak, działacz NSZZ "S", przewodniczący Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego Mazowsze, od 1981 r. przewodniczący Zarządu Regionu Mazowsze; członek prezydiów Krajowej Komisji Porozumiewawczej i Komisji Krajowej; po wprowadzeniu stanu wojennego w podziemnej TKK; aresztowany przez SB w 1986 r.; zwolniony na mocy amnestii; od 1986 r. w Tymczasowej Radzie NSZZ "S" przy Lechu Wałęsie; członek Klubu Obywatelskiego (1988-1990); uczestnik Okrągłego Stołu; współzałożyciel (1992) i wiceprzewodniczący Unii Pracy; poseł na Sejm (1991-1997); prezes Głównego Urzędu Ceł (1999-2001).

1954 - Zmarł Arka Bożek, polski działacz na Opolszczyźnie, uczestnik powstań śląskich; w czasie II wojny światowej członek Rady Narodowej RP; wicewojewoda śląsko-dąbrowski (1945-1950); działacz PSL, a następnie ZSL; poseł do KRN i Sejmu Ustawodawczego (1947-1952).

1956 - W Warszawie rozpoczął obrady Walny Zjazd Delegatów Związku Literatów Polskich, który wybrał na prezesa Antoniego Słonimskiego.

1957 - W warszawskim Teatrze Dramatycznym odbyła się prapremiera sztuki Witolda Gombrowicza "Iwona księżniczka Burgunda" w reżyserii Haliny Mikołajskiej.

1962 - W Filharmonii Narodowej odbyło się prawykonanie "Stabat Mater" Krzysztofa Pendereckiego.

1966 - Władze komunistyczne po raz drugi nie wyraziły zgody na przyjazd papieża Pawła VI do Polski; pierwsza odmowa miała miejsce w marcu 1966 r.

1976 - Premiera filmu "Trędowata" w reż. Jerzego Hoffmana.

1987 - Władze PRL przeprowadziły referendum na temat tempa i zakresu reform gospodarczych i politycznych; propozycje rządowe nie uzyskały akceptacji społeczeństwa.

1990 - Zlikwidowano restrykcje w sprzedaży napojów alkoholowych, które można było znowu kupować przed godz. 13.00.

2005 - W Londynie zmarł Józef Garliński, oficer Komendy Głównej AK, więzień KL Auschwitz, długoletni prezes Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie, historyk, działacz emigracyjny.

2006 - W Łodzi zmarł Leon Niemczyk, aktor; do historii kina przeszły jego kreacje w "Nożu w wodzie" Romana Polańskiego czy "Pociągu" Jerzego Kawalerowicza.

2010 - W Londynie zmarła Irena Anders, aktorka, artystka rewiowa, pieśniarka, działaczka polonijna; wdowa po gen. Władysławie Andersie.

2012 - W Warszawie zmarł Jacek Woźniakowski, historyk sztuki, pisarz, publicysta, współzałożyciel Wydawnictwa Znak.

2020 – W Chicago zmarł Włodzimierz Wander, saksofonista, kompozytor, wokalista. Jeden z prekursorów muzyki rock and rollowej w Polsce. Występował w zespołach Polanie, Wanderpol oraz Niebiesko-Czarni.

Zobacz także

2024-07-23, godz. 12:02 Archiwa Państwowe: 80. rocznica Powstania Warszawskiego - Mapping 3D Niezwykła wizualna podróż przez historię Warszawy, a także hołd bohaterskim Powstańcom Warszawskim oraz poznanie unikalnego dziedzictwa kulturowego miasta… » więcej 2024-07-23, godz. 16:02 NBP zaprezentował monety upamiętniające R.Traugutta Narodowy Bank Polski zaprezentował monety upamiętniające Romualda Traugutta. Uroczystość odbyła się na kilka dni przed 160. rocznicą śmierci przywódcy… » więcej 2024-07-24, godz. 11:00 Muzeum Niepodległości - sceny z powstania warszawskiego na dioramach Sceny z powstania warszawskiego w formie dioram można oglądać w Muzeum Niepodległości. Autorem wystawy "Powstanie warszawskie - pamięć i duma" jest Krzysztof… » więcej 2024-07-24, godz. 09:00 Polska Policja obchodzi dziś swoje święto Polska Policja obchodzi dziś (24 lipca) swoje święto. To okazja do wyrażenia wdzięczności funkcjonariuszom za służbę i złożenia życzeń, a także do… » więcej 2024-07-24, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 24 lipca » więcej 2024-07-23, godz. 16:25 Zmarł Andrzej Milczanowski W wieku 85 lat zmarł Andrzej Milczanowski. Poinformował o tym Andrzej Rozenek w mediach społecznościowych. » więcej 2024-07-23, godz. 15:00 195 lat temu zmarł Wojciech Bogusławski, nazywany ojcem teatru polskiego 195 lat temu - 23 lipca 1829 - zmarł Wojciech Bogusławski, aktor, reżyser, dramatopisarz, założyciel pierwszej polskiej szkoły dramatycznej w Warszawie… » więcej 2024-07-23, godz. 12:16 Ulicami Warszawy po raz trzynasty przeszedł Marsz Pamięci [DŹWIĘK] Ulicami Warszawy po raz trzynasty przeszedł Marsz Pamięci w 82. rocznicę Wielkiej Akcji Likwidacyjnej stołecznego getta. 22 lipca 1942 roku Niemcy rozpoczęli… » więcej 2024-07-23, godz. 11:00 W Muzeum na Majdanku można zobaczyć nowe zbiory Wspomnienia byłego więźnia, kufer podróżny, medal Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata oraz liczne dokumenty i fotografie pozyskało Muzeum na Majdanku dzięki… » więcej 2024-07-23, godz. 09:00 82. rocznica pierwszego transportu Żydów do niemieckiego obozu zagłady w Treblince 82 lata temu, 23 lipca 1942 roku, do niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Treblince (inaczej Treblinka II) przywieziono pierwszy transport Żydów z Warszawy… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »