Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 105 lat temu Józef Piłsudski powołał Marynarkę…
2023-11-28, 14:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

105 lat temu Józef Piłsudski powołał Marynarkę Wojenną

Bandera wojenna z lat 1919-1930 [Rys. wikipedia/domena publiczna]
Bandera wojenna z lat 1919-1930 [Rys. wikipedia/domena publiczna]
105 lat temu, 28 listopada 1918 roku, Tymczasowy Naczelnik Państwa Józef Piłsudski specjalnym dekretem powołał Marynarkę Wojenną. Dokument został wydany kilkanaście dni po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i blisko półtora roku przed uzyskaniem przez nasz kraj dostępu do morza.
"Z dniem 28 listopada 1918 roku rozkazuję utworzyć Marynarkę Polską, mianując jednocześnie pułkownika marynarki Bogumiła Nowotnego szefem Sekcji Marynarki Wojennej przy Ministerstwie Spraw Wojskowych" - brzmiał dekret Józefa Piłsudskiego. Pierwsze jednostki polskiej Marynarki Wojennej powstały w 1918 roku w Modlinie. Były to: Flotylla Rzeczna, Oddział Zapasowy Marynarzy i Batalion Morski. W ich skład weszli marynarze z byłych flot podlegających zaborcom. Przełomem w rozwoju marynarki wojennej było odzyskanie przez nasz kraj dostępu do morza. 10 lutego 1920 roku w Pucku odbyła się symboliczna uroczystość zaślubin Polski z Bałtykiem. Generał Józef Haller, dowódca Frontu Pomorskiego, wjechał konno do Bałtyku i powiedział: "Zaślubiam cię na znak rzeczywistego i wieczystego naszego panowania", a następnie wrzucił do morza platynowy pierścień.

I właśnie Puck stał się bazą tworzonych sił Marynarki Wojennej. W tym porcie cumował pierwszy polski okręt wojenny ORP Pomorzanin. Z czasem utworzono porty wojenne w Gdyni i na Helu, a marynarka wzbogaciła się o okręty wojenne, w tym niszczyciele i okręty podwodne.

Po zakończeniu II wojny polskie siły morskie zostały ponownie utworzone 7 lipca 1945 roku. Do kraju powróciła część przedwojennej floty, budowano także nowe jednostki, część na bazie wyposażenia radzieckiego.

Obecnie siły morskie stanowią jeden z pięciu rodzajów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, obok Wojsk Lądowych, Sił Powietrznych, Wojsk Specjalnych i Wojsk Obrony Terytorialnej.

Od wejścia Polski do NATO w 1999 roku, polskie okręty brały udział we wszystkich manewrach Sojuszu na Bałtyku, a także uczestniczyły w istotnych operacjach w Cieśninach Bałtyckich, na Morzu Północnym, Norweskim, na Oceanie Atlantyckim, w operacjach antyterrorystycznych na Morzu Śródziemnym oraz w misji irackiej w Zatoce Perskiej w latach 2002-2003. Od 2002 roku polska Marynarka Wojenna jest na stałe obecna w elitarnych jednostkach szybkiego reagowania - Siłach Odpowiedzi NATO.

Głównym zadaniem Marynarki Wojennej jest obrona i utrzymanie morskich linii komunikacyjnych państwa oraz niedopuszczenie do blokady morskiej kraju. Marynarka wspiera działania Straży Granicznej w obszarze morskich wód terytorialnych i Polskiej Wyłącznej Strefy Ekonomicznej. Bierze udział w akcjach ratowania życia w polskiej strefie ratownictwa oraz poszukiwania i ratowania załóg samolotów. Jednostki marynarki uczestniczą także w operacjach usuwania skutków klęsk żywiołowych, zajmują się też ekologicznym monitoringiem wód Bałtyku i opracowywaniem map morskich.

(więcej)

Rocznica powołania Marynarki Wojennej 28 listopada 1918 roku obchodzona jest jako odtworzenie marynarki, tradycja polskich sił morskich sięga bowiem XV wieku. Wtedy to flota kaperska podczas Wojny Trzynastoletniej z Zakonem Krzyżackim zablokowała Bałtyk i pokonała flotę krzyżacką w bitwie na Zalewie Wiślanym. Około stu lat później Sejm powołał do życia Komisję Morską - pierwszy w Polsce i jeden z pierwszych w Europie organów władzy państwa na morzu. Na początku XVII wieku Zygmunt III Waza zarządził tworzenie królewskiej floty wojennej. Rozbiory w XVIII wieku wykreśliły Polskę z mapy Europy na 123 lata.

Na mocy traktatu wersalskiego z 28 czerwca 1919 roku nasz kraj otrzymał pas wybrzeża o długości 140 kilometrów, bez Gdańska, który był wolnym miastem. Mieliśmy natomiast dwa porty rybackie - Puck i Hel.

Dokumenty ratyfikacji złożono 10 stycznia 1920 roku w Paryżu i z tą datą dokument wszedł w życie, a 10 lutego tego samego roku w Pucku odbyła się uroczystość zaślubin Polski z Bałtykiem.

Rozwój polskiej floty w 20-leciu przerwała II wojna światowa. W chwili jej wybuchu Marynarka Wojenna dysponowała między innymi czterema niszczycielami: "Burza", "Wicher", "Grom" i "Błyskawica" oraz pięcioma okrętami podwodnymi: "Wilk", "Ryś", "Sęp", "Orzeł" i "Żbik".

Polskie okręty walczyły od pierwszego do ostatniego dnia wojny, eskortowały 787 konwojów, przeprowadziły 1162 patrole i operacje bojowe. Zniszczyły 45 jednostek nieprzyjaciela i 20 samolotów. Podczas działań zbrojnych zginęło 450 marynarzy.

Zobacz także

2024-08-21, godz. 09:00 Archiwum IPN zaprasza na VIII ogólnopolską konferencję z cyklu „Educare necesse est…”. VIII Ogólnopolska Konferencja Archiwistów i Historyków „Educare necesse est… – Życie codzienne w dokumencie, historiografii i dydaktyce od średniowiecza… » więcej 2024-08-21, godz. 22:07 Odkryto monetę i ceramikę z XV wieku W Lublinie na jednej z posesji archeolodzy odkryli relikty dawnej zabudowy. Wśród znalezisk jest moneta z XV wieku i ceramika. Archeolodzy przebadali teren ze… » więcej 2024-08-21, godz. 22:04 Uroczystość w 44. rocznicę wybuchu strajku w zakładach Fazos W 44. rocznicę wybuchu strajku w tarnogórskich zakładach Fazos w Tarnowskich Górach odprawiona została msza święta. Po niej złożono kwiaty pod Dzwonnicą… » więcej 2024-08-21, godz. 11:00 80 lat temu Niemcy wysadzili więzienie na Pawiaku 80 lat temu, 21 sierpnia 1944 roku, Niemcy wysadzili więzienie na Pawiaku. Był to ostatni etap akcji likwidacyjnej, którą rozpoczęli w lipcu 1944, w związku… » więcej 2024-08-21, godz. 09:00 56 lat temu wojska Układu Warszawskiego rozpoczęły inwazję na Czechosłowację 56 lat temu, w nocy z 20 na 21 sierpnia 1968 roku, wojska Układu Warszawskiego wkroczyły na terytorium Czechosłowacji. Interwencja zbrojna miała na celu przerwanie… » więcej 2024-08-21, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 21 sierpnia » więcej 2024-08-20, godz. 19:20 Wspomnienia zdobycia PAST-y [DŹWIĘK] To był jeden z największych sukcesów powstańców warszawskich - 80 lat temu, 20 sierpnia 1944 roku, żołnierze batalionu "Kiliński" przy współudziale jednostek… » więcej 2024-08-20, godz. 13:00 81 lat temu zginął Tadeusz Zawadzki "Zośka", harcmistrz, podporucznik AK 81 lat temu, 20 sierpnia 1943 roku, w ataku na niemiecką strażnicę w Sieczychach koło Wyszkowa, zginął Tadeusz Zawadzki, pseudonim "Zośka", harcmistrz… » więcej 2024-08-20, godz. 11:00 80 lat temu warszawscy powstańcy zdobyli gmach PAST-y 80 lat temu, 20 sierpnia 1944 roku, warszawscy powstańcy zdobyli gmach PAST-y - Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej. Budynek pozostał w polskich rękach… » więcej 2024-08-20, godz. 09:00 104 lata temu wybuchło II powstanie śląskie 104 lata temu, w nocy z 19 na 20 sierpnia 1920 roku, wybuchło II powstanie śląskie, które miało na celu przywrócenie Górnego Śląska Polsce. Trwało do… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »