Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2023-11-26, 07:30 Autor:

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
26 listopada
1335 - Zjazd w Wyszehradzie: Władca Czech Jan Luksemburski oraz król Węgier Karol Robert ogłosili wyrok w sporze polsko-krzyżackim: Polska miała odzyskać Kujawy i ziemię dobrzyńską, Pomorze Gdańskie miało pozostać we władzy Zakonu Krzyżackiego.

1715 - W Tarnogrodzie zawiązano konfederację skierowaną przeciwko królowi Augustowi II Mocnemu.

1855 - W Stambule zmarł Adam Mickiewicz, czołowy twórca romantyzmu polskiego; autor "Ody do młodości", "Ballad i romansów", poematów historycznych "Grażyna" i "Konrad Wallenrod", "Sonetów krymskich", "Dziadów", a także poematu "Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie", autor broszury publicystycznej "Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego", publicysta, działacz polityczny; jego ciało zostało przewiezione do Paryża i pochowane na cmentarzu w podparyskim Montmorency; w 1890 r. szczątki poety sprowadzono do Polski i złożono w krypcie na Wawelu.

1869 - W Krakowie urodził się Stanisław Estreicher, historyk prawa, bibliograf, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, w latach 1919-1921 jego rektor; po wybuchu II wojny światowej aresztowany przez Niemców podczas "Sonderaktion Krakau"; zmarł 28 grudnia 1939 r. w niemieckim obozie koncentracyjnym Sachsenhausen.

1880 - W Wenecji urodził się Kazimierz Junosza-Stępowski, aktor, reżyser.

1880 - W Warszawie urodził się Władysław Konopczyński, historyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, założyciel i redaktor "Polskiego Słownika Biograficznego"; poseł na Sejm RP w latach 1922-1927, związany z Narodową Demokracją.

1895 - W Kościankach koło Wrześni urodził się Witold Hulewicz, poeta, prozaik, tłumacz; uczestnik Powstania Wielkopolskiego; w okresie międzywojennym pracownik i dyrektor Polskiego Radia w Wilnie, następnie kierownik działu literackiego w Polskim Radiu w Warszawie; w czasie niemieckiej okupacji redaktor podziemnego pisma "Polska żyje"; zamordowany przez Niemców w Palmirach w czerwcu 1941 r.

1905 - W Ustroniu urodził się Andrzej Wantuła, teolog, duchowny Kościoła ewangelicko-augsburskiego; więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Dachau i Mauthausen-Gusen; profesor i rektor Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej; biskup Kościoła ewangelicko-augsburskiego w Polsce (1959-1975); w latach 1963-1970 wiceprezydent Światowej Federacji Luterańskiej w Genewie.

1913 - W Kwilczu k. Międzychodu w Wielkopolsce urodził się Łukasz Ciepliński; komendant Obwodu ZWZ Rzeszów (1940-1941), a następnie komendant Inspektoratu Rejonowego ZWZ-AK Rzeszów (1941-1945); w 1945 r. pełnił istotne funkcje w Delegaturze Sił Zbrojnych; w styczniu 1947 r. stanął na czele IV Zarządu Głównego Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość"; aresztowany przez UB w listopadzie 1947 r.; po okrutnym śledztwie skazany przez władze komunistyczne na karę śmierci; rozstrzelany 1 marca 1951 r. w więzieniu mokotowskim w Warszawie.

1914 – Wojska austro-węgierskie powstrzymały ofensywę Rosjan w bitwie pod Krakowem.

1917 - Rada Regencyjna za zgodą władz okupacyjnych nominowała Jana Kucharzewskiego na stanowisko Prezydenta Ministrów w Królestwie Polskim (premiera rządu).

1918 - W Przemyślanach pod Lwowem urodził się Leopold Kozłowski, pianista, kompozytor, dyrygent, nazywany ostatnim klezmerem Galicji.

1919 - W Białymstoku urodził się Ryszard Kaczorowski, harcerz, członek Szarych Szeregów; w 1940 r. skazany przez władze sowieckie na karę śmierci za działalność konspiracyjną, wyrok zamieniono na 10 lat łagru; wywieziony na Kołymę; odzyskał wolność po podpisaniu układu Sikorski-Majski; w 1942 r. wstąpił do armii gen. Władysława Andersa; przeszedł szlak bojowy 2. Korpusu Polskiego; w 1947 r. osiadł w Londynie; prezydent RP na uchodźstwie w latach 1989-1990; po wyborze Lecha Wałęsy na prezydenta przekazał na jego ręce insygnia władzy prezydenckiej II RP. Zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie samolotu Tu-154 pod Smoleńskiem.

1921 - W Wolnym Mieście Gdańsku powołana została Macierz Szkolna.

1921 - W Krakowie urodził się Andrzej Nadolski, historyk wojskowości, archeolog.

1939 - U wybrzeży wschodniej Anglii zatonął MS Piłsudski, statek pasażerski, transatlantyk, przebudowany po wybuchu wojny na wojskowy transportowiec; spośród liczącej 260 osób załogi, zginęło kilku ludzi, wśród nich dowódca kpt. Mamert Stankiewicz; przyczyny zatonięcia statku nie zostały do dziś ustalone, ale najprawdopodobniej wszedł on na miny pozostawione przez niemieckie okręty.

1949 - W Ciechanowie urodził się Andrzej Rzepliński, prawnik, kierownik Katedry Kryminologii i Polityki Kryminalnej Uniwersytetu Warszawskiego; związany z Helsińską Fundacją Praw Człowieka; w latach 2010-2016 prezes Trybunału Konstytucyjnego.

1950 - W Warszawie urodził się Krzysztof Kiersznowski, aktor, wystąpił w filmach "Vabank", "Vabank II, czyli riposta", "Kiler", "Cześć Tereska", "Boisko bezdomnych" i "Pod Mocnym Aniołem".

1955 - Premiera filmu "Irena do domu!" w reżyserii Jana Fethke.

1955 - W Krakowie odsłonięto zrekonstruowany pomnik Adama Mickiewicza, zniszczony przez Niemców w 1940 r.

1965 - W Londynie zmarł Antoni Pająk, działacz socjalistyczny, żołnierz Legionów Polskich i POW; w okresie międzywojennym członek Rady Naczelnej PPS, poseł na Sejm (1927-1930); w 1940 r. deportowany przez władze sowieckie na Syberię; po zwolnieniu m.in. delegat ambasady RP w Jakucji; od 1947 r. na emigracji w Londynie; w latach 1955-1965 premier rządu RP na uchodźstwie.

1969 - W Miliczu urodził się Marek Bukowski, aktor, wystąpił w filmach "Nad rzeką, której nie ma", "Pożegnanie z Marią", a także w serialu "Dom".

1972 - Premiera serialu telewizyjnego "Chłopi" w reżyserii Jana Rybkowskiego.

1974 - W Warszawie zmarł Hilary Minc, działacz komunistyczny, ekonomista; członek Biura Politycznego KC PZPR (1948-1954); w latach 1949-1956 wicepremier; współodpowiedzialny za wprowadzanie w Polsce sowieckiego modelu gospodarki.

1981 - W całej Polsce rozpoczęły działalność Wojskowe Terenowe Grupy Operacyjne.

1989 - W Warszawie rozpoczął obrady XI Nadzwyczajny Kongres Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, który podjął decyzję o zakończeniu działalności ZSL i powołaniu Polskiego Stronnictwa Ludowego "Odrodzenie".

1991 - Polska została członkiem Rady Europy.

2006 - W Polsce odbyła się II tura wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

2008 – W katedrze wawelskiej odbył się ponowny (po ekshumacji) pogrzeb gen. Władysława Sikorskiego.

2010 - Duma Państwowa, izba niższa rosyjskiego parlamentu, przyjęła uchwałę w sprawie zbrodni katyńskiej; mord na polskich oficerach wiosną 1940 r. uznano w niej za zbrodnię reżimu stalinowskiego.

2010 - W Jerozolimie zmarł Pinchas Menachem Joskowicz, naczelny rabin Polski w latach 1988-1999; urodził się w 1924 r. w Zduńskiej Woli w rodzinie chasydzkiej; w czasie II wojny światowej przebywał w getcie łódzkim, skąd został wywieziony do niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau; po zakończeniu wojny wyemigrował do Izraela.

2012 – W Sopocie zmarła Joanna Bogacka, aktorka teatralna i filmowa, znana z ról w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, ról w filmach "Linia" (1974) w reż. Kazimierza Kutza, "Sto koni do stu brzegów" (1978) oraz serialach "Szaleństwo Majki Skowron", "07 zgłoś się", "W piątą stronę świata", "Tygrysy Europy", "Boża podszewka II", "Na kocią łapę", "Siostry".(PAP)

Zobacz także

2024-07-14, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 14 lipca » więcej 2024-07-13, godz. 11:00 24 lata temu zmarł Jan Karski, kurier i emisariusz Polskiego Państwa Podziemnego 24 lata temu, 13 lipca 2000 roku, zmarł Jan Karski, prawnik, historyk i dyplomata, podczas II wojny światowej kurier i emisariusz Polskiego Państwa Podziemnego… » więcej 2024-07-13, godz. 09:00 Obchody 614. rocznicy bitwy pod Grunwaldem - rekonstrukcja Tętent koni w galopie i bitewna wrzawa - to będą mogli usłyszeć ci, którzy w sobotę 13 lipca przybędą na pola Grunwaldu. Ponad 1250 rekonstruktorów z… » więcej 2024-07-13, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 13 lipca » więcej 2024-07-12, godz. 15:29 Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej - nowe ustalenia IPN w sprawie zbrodni niemieckiej W Dniu Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej Instytut Pamięci Narodowej przedstawił nowe ustalenia w sprawie zbrodni niemieckiej z 12 lipca 1943 roku. Po ponad 80… » więcej 2024-07-12, godz. 12:00 Mija 79 lat od Obławy Augustowskiej 79 lat temu, 12 lipca 1945 roku, oddziały Armii Czerwonej, NKWD i Smiersz rozpoczęły na Suwalszczyźnie operację, w której zginęło co najmniej kilkuset… » więcej 2024-07-12, godz. 10:00 Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej, obchodzony w rocznicę pacyfikacji wsi Michniów 12 lipca przypada Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej, obchodzony w rocznicę niemieckiej pacyfikacji wsi Michniów w województwie świętokrzyskim. 12 i… » więcej 2024-07-12, godz. 08:00 W Warszawie uczczono ofiary rzezi wołyńskiej W Warszawie upamiętniono ofiary rzezi wołyńskiej. Główna uroczystość odbyła się przy Pomniku Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich… » więcej 2024-07-12, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 12 lipca » więcej 2024-07-11, godz. 15:00 Obchody rocznicy ludobójstwa w Srebrenicy [DŹWIĘK] Pod Srebrenicą symbolicznie wspominano dziś ofiary ludobójstwa. W czasie bośniackiej wojny domowej Serbowie w lipcu 1995 roku zamordowali tam ponad osiem tysięcy… » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »