Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 230 lat temu zakończył obrady sejm grodzieński…
2023-11-23, 17:00 Autor: IAR/B.Falkowska/K.Koziełł/dok.

230 lat temu zakończył obrady sejm grodzieński - ostatni sejm Rzeczypospolitej szlacheckiej

Nowy Zamek w Grodnie, miejsce obrad sejmu w 1793 [fot. wikipedia/domena publiczna]
Nowy Zamek w Grodnie, miejsce obrad sejmu w 1793 [fot. wikipedia/domena publiczna]
230 lat temu - 23 listopada 1793 roku - zakończył obrady sejm grodzieński, ostatni sejm Rzeczypospolitej szlacheckiej. Izba zbierała się w Nowym Zamku w Grodnie pod naciskiem władz carskich, całkowicie sterroryzowana przez rosyjskie wojsko. Przyjęła ustawy faktycznie pozbawiające Polskę siły i suwerenności, zatwierdzając II rozbiór, choć formalnie okrojona Rzeczpospolita istniała jeszcze na mapach Europy.
W atmosferze terroru uznano traktaty rozbiorowe na rzecz Prus i Rosji. Podpisano "wieczyste przymierze" polsko-rosyjskie, w praktyce obejmujące terytorium Polski carskim protektoratem. Przekreślono reformy wprowadzone Konstytucją 3 maja i zredukowano liczebność polskiej armii ze 100 do 15 tysięcy. Podpisano także cesję na rzecz Prus.
Sejm grodzieński trwał od 17 czerwca do 23 listopada 1793 roku. Został zwołany z inicjatywy Rosji, ale też pod naciskiem Królestwa Prus. Oba państwa znacznie wcześniej przygotowywały się do II rozbioru. Już w styczniu 1793 w Petersburgu przyjęły tajne porozumienie o zajęciu ziem Polski.

(więcej)

Wiosną 1793 roku zaborcy ujawnili zamiar wymuszenia na Polsce, by prawnie uznała ich plany. 9 kwietnia rosyjski dyplomata Jakob Sievers i pruski Ludwig Heinrich Buchholtz zażądali zwołania sejmu, w celu przeprowadzenia rozbioru i szybko doprowadzili do jego zawiązania w Grodnie. Zadbali o to, aby zastraszyć, przekupić lub przekonać jak największe grono posłów do przyjęcia narzuconych ustaw. Zajmowano ich majątki, kozackie oddziały terroryzowały siedziby posłów, a w szczytowym momencie obrad w drzwi Nowego Zamku w Grodnie były wymierzone działa. Na marszałka izby Rosjanie wyznaczyli Stanisława Kostkę Bielińskiego, który - w opinii współczesnego mu Jędrzeja Kitowicza - na tym stanowisku "składnie i rozumnie zarzynał na śmierć Ojczyznę". Bieliński, wynagradzany przez Rosję, nie zważał na protesty posłów sprzeciwiających się rozbiorowi, a gdy ci podjęli sprzeciw milczący - marszałek uznał formalnie ich milczenie za zgodę.

Legendarnym przywódcą opozycji w sejmie grodzieńskim był Józef Kimbar, stolnik upicki, który ostro krytykował propozycje ustaw i głosił, że ich skutkiem będzie uczynienie Polski prowincją rosyjską, za co został uwięziony, na rozkaz posła nadzwyczajnego i ministra pełnomocnego Katarzyny II w Rzeczypospolitej Jakoba Sieversa. Po uwolnieniu nadal działał w grupie opozycjonistów, którzy w sejmie grodzieńskim stanowili mniejszość. Rosyjskie prześladowania dosięgły także innych opozycyjnych posłów sejmu grodzieńskiego: Jana Stanisława Krasnodębskiego, Szymona Szydłowskiego, Dionizego Mikorskiego i Tadeusza Szymona Skarżyńskiego, którzy zostali siłą usunięci z Grodna, gdy nie powiodły się próby ich przekupienia lub zastraszenia zajęciem majątków.

W sprawozdaniu dla carycy Katarzyny II poseł rosyjski Jacob Sievers uznał, że ostatecznie przeprowadzenie planu zatwierdzenia II rozbioru Polski udało się łatwo i tanio. Z pogardą wyraził się zarówno o posłach grodzieńskich, jak i o królu. Napisał, że był on "zbyt nikczemny i rozkoszy chciwy, ażeby mimo wszelkie przeciwne zachcianki, gróźb się nie ulęknął". Większość posłów natomiast określił jako "najemników, odgrywających komedię".

Zobacz także

2023-11-24, godz. 09:00 Pokaz filmu „Za Michniów” Dokument „Za Michniów” przedstawia tragiczne wydarzenia sprzed 80 lat - dokonaną przez Niemców 12 i 13 lipca 1943 roku krwawą pacyfikację wsi. Zginęło… » więcej 2023-11-24, godz. 08:00 80 lat temu zginął Jerzy Antoni Lewiński, komendant Kedywu Okręgu 80 lat temu, 24 listopada 1943 roku, zginął rozstrzelany przez Niemców w publicznej egzekucji Jerzy Antoni Lewiński, pseudonimy "Chuchro” i "Jurek”, major… » więcej 2023-11-24, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 24 listopada » więcej 2023-11-23, godz. 15:00 90 lat temu urodził się Krzysztof Penderecki, światowej sławy kompozytor 90 lat temu, 23 listopada 1933 roku, urodził się Krzysztof Penderecki, światowej sławy kompozytor, dyrygent, należący do grona najwybitniejszych i najbardziej… » więcej 2023-11-23, godz. 13:00 Szczeciński IPN szuka rodzin Polaków pokrzywdzonych przez nazistowskie sądy Szczeciński oddział Instytutu Pamięci Narodowej szuka rodzin Polaków pokrzywdzonych przez nazistowskie sądy. Dziennik regionalny „Głos Szczeciński”… » więcej 2023-11-23, godz. 11:00 Nowa niemieckojęzyczna publikacja o Archiwum Ringelbluma W berlińskim oddziale Instytutu Pileckiego odbyła się prezentacja książki "Archiwum ważniejsze niż życie" o grupie Oneg Szabat i Archiwum Ringelbluma… » więcej 2023-11-23, godz. 09:00 Archiwum rodziny Komorowskich trafi dzisiaj do Ossolineum W Ossolineum gościć będzie syn generała Tadeusza Bora-Komorowskiego, Adam Komorowski. To okazja do spotkania z człowiekiem, który miał niespełna 2 lata… » więcej 2023-11-23, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 23 listopada » więcej 2023-11-22, godz. 15:00 60. rocznica zamachu na prezydenta Johna Kennedy'ego 60 lat temu, 22 listopada 1963 roku, doszło do zamachu na 35. prezydenta Stanów Zjednoczonych - Johna Fitzgeralda Kennedy'ego. Prezydent został zastrzelony… » więcej
106107108109110
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »