1790 - Urodził się sir William Edward Parry, brytyjski żeglarz, eksplorator Arktyki. Poprowadził ekspedycję w poszukiwaniu Przejścia Północno-Zachodniego - drogą morską z Europy do wschodniej Azji, prowadzącą wewnątrz Archipelagu Arktycznego, docierając aż do Wyspy Banksa. Parry pierwszy zaproponował dotarcie do bieguna przy użyciu sań, umożliwiających także poruszanie się po wodzie i w 1827 roku, wraz z towarzyszami, podjął nieudaną, próbę dotarcia do Bieguna Północnego. Zmarł 8 lub 9 lipca 1855.
1800 - Urodził się Józef Chodźko, topograf i geodeta, generał w służbie rosyjskiej, badacz Kaukazu. Wynikiem jego prac był pierwszy geograficzny opis i triangulacja tej krainy. Był pierwszym Polakiem, który wszedł na szczyt Araratu w sierpniu 1850 roku. Napisał kilka prac z zakresu geodezji i topografii wojskowej. Został odznaczony złotym medalem Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego za prace związane z triangulacją Kaukazu. Był to pierwszy w dziejach Imperium Rosyjskiego, przypadek wyróżnienia byłego politycznego zesłańca za zasługi dla nauki. Został odznaczony także Orderem Orła Białego. Zmarł 5 marca 1881 roku.
1809 - Urodził się Pierre-Joseph van Beneden, belgijski zoolog i paleontolog, profesor uniwersytetów w Gandawie i Louvain. W badaniach naukowych zajmował się szczątkami ssaków kopalnych z rzędu waleni, zagadnieniami współżycia organizmów, między innymi komensalizmem i pasożytnictwem - przez ponad 50 lat prowadził badania tasiemców. Zmarł 18 stycznia 1894 roku. 215. rocznica
1848 - Zmarła Emily Brontë, angielska poetka i pisarka, autorka powieści "Wichrowe Wzgórza”, która weszła na stałe do kanonu literatury angielskiej i została wielokrotnie sfilmowana. Urodziła się 30 lipca 1818 roku.
1851 - Zmarł Joseph William Turner, angielski malarz, grafik, uważany za prekursora impresjonizmu. Pozostawił po sobie blisko 30 tysięcy prac, wśród których przeważają szkice krajobrazu. Jego obrazy charakteryzują się pięknymi barwami, głównie żółcieniami. W swych pracach potrafił świetnie uchwycić grę światła. Najbardziej znane prace to "Zachód słońca", "Deszcz, para, szybkość", "Upadek Kartaginy" oraz "Burza śnieżna na morzu". Urodził się 23 kwietnia 1775 roku.
1852 - Urodził się Albert Michelson, amerykański fizyk, którego doświadczenia dotyczące prędkości rozchodzącego się światła w różnych kierunkach miały wpływ na opracowaną później przez Alberta Einsteina teorii względności. Laureat Nagrody Nobla w 1907 roku, w dziedzinie fizyki, za konstrukcję precyzyjnych instrumentów optycznych i pomiary w dziedzinie spektroskopii i metrologii przy ich użyciu. Zmarł 9 maja 1931 roku.
1869 - Urodził się Antoni Abraham, kaszubski działacz społeczny, walczący o polskość Kaszub i Pomorza. Delegat kaszubski na konferencję pokojową w Paryżu w 1919 roku. Był rzecznikiem budowy portu morskiego w Gdyni i jej rozwoju. Miał okazję spotykać się ze Stefanem Żeromskim i omawiać z nim problemy społeczne, które nękały Pomorze. W 1922 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 23 czerwca 1923 roku. 155. rocznica
1871 - Urodził się Tadeusz Estreicher, chemik, profesor uniwersytetów w Krakowie i Fryburgu. Prowadził badania substancji w niskich temperaturach, między innymi wyznaczył temperaturę wrzenia i topnienia chlorowcowodorów. W 1901 roku zbudował urządzenie do skraplania wodoru. Autor prac z zakresu językoznawstwa, dotyczących słownictwa chemicznego i farmaceutycznego. Był działaczem Szwajcarskiego Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Zmarł 8 kwietnia 1952 roku.
1880 - Urodził się Wacław Aleksander Lachman, dyrygent, kompozytor i pedagog, jedna z najbardziej zasłużonych postaci związanych z muzyką chóralną w Polsce. Autor podręczników i śpiewników, animator życia muzycznego, także aktywny społecznik i patriota. W 1906 roku w Warszawie założył Chór Lachmana, który zyskał sławę, jako Chór Harfa. Wystąpił z nim około 300 razy w czasie okupacji hitlerowskiej, z repertuarem patriotycznym. Brał udział w Powstaniu Warszawskim. Zmarł 16 października 1963 roku.
1882 - Urodził się Bronisław Huberman, skrzypek i pedagog, należał do grona najwybitniejszych polskich skrzypków XX wieku. Jako dziecko koncertował w Austrii, Niemczech, Francji i Belgii. W 1896 roku wykonał w Wiedniu, w obecności kompozytora, koncert Brahmsa. Był inicjatorem powołania Israel Philharmonic Orchestra w Tel Awiwie. Zmarł 16 czerwca 1947 roku.
1887 - Urodził się Kazimierz Tymieniecki, historyk, mediewista, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, współorganizator w 1919 roku Uniwersytetu Poznańskiego, członek Polskiej Akademii Nauk, redaktor "Roczników Historycznych". W pracy naukowej zajmował go proces formowania się społeczeństwa średniowiecznego w Polsce, był autorem ponad 600 artykułów, recenzji i książek. Zmarł 13 października 1968 roku.
1887 - Zmarł Jan Walery Jędrzejewicz, astronom i lekarz. W 1872 roku założył w Płońsku obserwatorium astronomiczne oraz stację meteorologiczną. Jego obserwacje skupiały się głównie na gwiazdach podwójnych i kometach. W 1886 roku wydał pierwszy w języku polskim podręcznik astronomii. Urodził się 14 kwietnia 1835 roku.
1888 - Urodził się Stanisław Rostworowski, pisarz, generał. Podczas II wojny światowej pracował, jako wicekonsul Rzeczypospolitej Polskiej w Bukareszcie, gdzie organizował ewakuację polskich żołnierzy do Francji i przerzuty kurierów do Polski. Od maja 1942 roku przebywał w okupowanej Polsce, jako inspektor na obszarze Krakowa i Śląska z polecenia Armii Krajowej. Autor prac: "Listy z wojny bolszewickiej 1918-1920”, "Bitwy mojego życia” i "Łuna od Warszawy”. Zamordowany przez gestapo 11 lub 12 sierpnia 1944 roku.
1891 - Urodził się Edward Maria Raczyński, polityk, dyplomata, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie w latach 1979-1986. W imieniu rządu polskiego podpisywał polsko-brytyjski układ sojuszniczy. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 ogłosił w tej sprawie komunikat, wyliczający złamane przez Sowietów układy. W latach 1941-1943 był ministrem spraw zagranicznych. W oparciu o mikrofilmy przywiezione do Londynu przez Jana Karskiego, Edward Raczyński przedstawił aliantom szczegółowy raport o Holokauście. Nota Raczyńskiego była pierwszym na świecie oficjalnym raportem na temat Holokaustu informującym o nim światową opinię publiczną. Edward Raczyński osobiście redagował również oświadczenie rządu po odkryciu w 1943 grobów w Katyniu oraz wysłał prośbę do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża o wyjaśnienie zbrodni. Był fundatorem Fundacji imienia Raczyńskich, działającej przy Muzeum Narodowym w Poznaniu, która po śmierci dyplomaty przejęła jego księgozbiór. Jest autorem wspomnień z czasów wojny "W sojuszniczym Londynie". Zmarł 30 lipca 1993 roku.
1902 - Urodził się sir Ralph Richardson, angielski aktor teatralny i filmowy, zagrał między innymi w filmach: "Cudzymi rękami", "Człowiek w żelaznej masce", "Doktor Żywago" i "300 Spartan". Dwukrotnie nominowany do Oscara za role drugoplanowe w filmach "Dziedziczka" i "Greystoke: Legenda Tarzana, władcy małp". Zmarł 10 października 1983 roku.
1903 - Urodził się George Davis Snell, amerykański lekarz immunolog zajmujący się transplantacjami. Laureat Nagrody Nobla w 1980 roku, w dziedzinie medycyny, za odkrycie genów głównego układu zgodności tkankowej MHC. Poznanie tych kluczowych genów umożliwiło dalsze sukcesy w przeszczepianiu tkanek i organów. Zmarł 6 czerwca 1996 roku.
1906 - Urodził się Leonid Breżniew, działacz Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego, od 1964 roku I sekretarz Komitetu Centralnego KPZR. Jego rządy charakteryzowało zatrzymanie destalinizacji, rezygnacja z eksperymentów gospodarczych i ustrojowych ery Nikity Chruszczowa, walka z antykomunistycznymi dysydentami z użyciem wszystkich środków, ukrywanie niepowodzeń i narastających trudności poprzez propagandę. Jego postać jest, w porównaniu do następców i poprzedników, bardzo dobrze oceniana przez współczesnych Rosjan. W sondażu z 2013 roku został on uznany za najlepszego przywódcę Rosji w XX wieku. Zmarł 10 listopada 1982 roku.
1909 - Urodził się Marian Małowist, historyk starożytności, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. Prowadził badania nad miejscem Europy Środkowo-Wschodniej w systemie gospodarczym kontynentu i mechanizmami gospodarczymi Europy u schyłku średniowiecza i na początku nowożytności. Zajmował się także relacjami między Europą, a krajami Orientu. Autor licznych artykułów i prac naukowych, wśród nich: "Niewolnictwo”, "Tamerlan i jego czasy” oraz "Rzemiosło polskie w okresie Odrodzenia”. Zmarł 30 sierpnia 1988 roku. 115. rocznica
1909 - Urodził się Jerzy Mirewicz, jezuita, filozof, pisarz, autor prac: "Mity współczesne”, "Wychowawcy Europy”, "Klio muza płacząca”. Przez 30 lat mieszkał w Anglii, gdzie oprócz pracy duszpasterskiej był też wykładowcą Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie, redaktorem "Pamiętnika Literackiego” i wiceprezesem Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. W 1979 roku otrzymał literacką Nagrodę Kościelskich, przyznaną za całokształt twórczości. Podpisał w latach 70. list pisarzy polskich na Obczyźnie, solidaryzujących się z sygnatariuszami protestu przeciwko zmianom w Konstytucji PRL. Zmarł 20 września 1996 roku. 115. rocznica
1909 - Założono niemiecki klub piłkarski Borussia Dortmund. Pomysłodawcami była grupa młodych graczy piłkarskich ze społeczności chrześcijańskiej "Dreifaltigkeit”, utworzonej dla asymilacji imigrantów z Polski. Borussia była jednym z klubów-założycieli Bundesligi i jest jednym z najbardziej utytułowanych w Niemczech - na swoim koncie ma osiem tytułów mistrzowskich, cztery puchary Niemiec, pięć Superpucharów Niemiec, Puchar Zdobywców Pucharów z 1966, a także Ligę Mistrzów z 1997. Niespełna 10 lat temu klub przodował w Bundeslidze z trzema Polakami w składzie: Robertem Lewandowskim, Jakubem Błaszczykowskim i Łukaszem Piszczkiem. Poza sekcją piłkarską - klub posiada drużynę piłki ręcznej oraz tenisa stołowego. 115. rocznica
1910 - Urodził się Jean Genet, francuski pisarz. Twórca wzbudzający silne emocje, uważany jednocześnie za burzyciela i moralistę. Autor dramatów: "Pokojówka”, "Murzyni”, "Matka Boska Kwietna”, a także powieści - "Dziennik złodzieja” i "Ceremonie żałobne”. Jego twórczość dotyczyła wykluczenia ze społeczeństwa, problemu wyobcowania i braku porozumienia. Wnikliwy obserwator świata przestępczego, do którego sam przez pewien czas, należał. Zmarł 15 kwietnia 1986.
1914 - Władze austriackie oficjalnie powołały I Brygadę Legionów Polskich, nad którą dowództwo objął Józef Piłsudski. Walczyła między innymi pod Łowczówkiem, w bitwie pod Konarami, prowadziła pościg za Armią Rosyjską, walcząc pod Raśną, a także obsadzała front wołyński. W czasie ofensywy Brusiłowa toczyła ciężkie walki obronne pod Kostiuchnówką. Od września 1916 roku wchodziła w skład Polskiego Korpusu Posiłkowego, stając się podstawą do organizacji Wojska Polskiego. Józef Piłsudski widząc, że tworzenie Wojska Polskiego nie postępuje zgodnie z jego i społecznymi dążeniami, wydał tajne polecenie odmowy przysięgi, której zażądały władze niemieckie. W lipcu 1917 roku oddział został rozwiązany. 110. rocznica
1915 - Urodziła się Edith Piaf, słynna piosenkarka francuska wykonująca nastrojowe, piosenki, pełne emocji, pasji i niepokoju. Do najpopularniejszych należą: "Milord”, "Padam, padam”, "Je ne regrette rien”, "La vie en rose”. Zachwyt publiczności wzbudzał jej chropowaty i niski głos, który kontrastował z drobną sylwetką. Edith Piaf była również aktorką. Zmarła na raka 10 października 1963 roku. Jej pogrzeb zgromadził 40 tysięcy ludzi. W 1977 roku w Paryżu powstało Muzeum Edith Piaf.
1915 - Zmarł Alois Alzheimer, niemiecki lekarz i neuropatolog, szef Katedry Psychiatrii Uniwersytetu Wrocławskiego. Prowadził badania nad depresją i schizofrenią. To on w 1906 roku sporządził opis objawów otępienia, na które obecnie cierpi wiele milionów ludzi na świecie. Przyczyny powstawania prowadzącego do śmierci schorzenia, nazwanego jego imieniem, dotąd pozostają nieznane i nie ma skutecznego sposobu powstrzymywania jej rozwoju, ani zapobiegania. Urodził się 14 czerwca 1864 roku.
1916 - Urodził się Jan Rzewuski, fizyk teoretyk, specjalista od teorii cząstek elementarnych i kwantowej teorii pola, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, autor pracy "Teoria pola", powstaniec warszawski. Zmarł 17 września 1994 roku.
1917 - Urodziła się Hanna Szapiro, pseudonim "Hanka Sawicka", działaczka komunistyczna, żydowskiego pochodzenia, organizatorka i pierwsza przewodnicząca Związku Walki Młodych. Podczas okupacji niemieckiej prowadziła pracę wydawniczą i kolportażową "Biuletynu Radiowego” i pisma "Walka Młodych”. Postrzelona przez gestapo w czasie konspiracyjnego spotkania, zmarła na Pawiaku 18 marca 1943 roku.
1917 - Urodził się Stanisław Biskupski, prozaik i dziennikarz, autor książek o walce polskich żołnierzy na frontach II wojny światowej: "ORP Orzeł zaginął", "Boso wśród gwiazd", "Ludzie - torpedy", "Sokoły siedmiu mórz”, "Archipelag wysp pływających” i "Uwaga peryskop!”. Zmarł 16 września 2007 roku.
1920 - Urodził się Little Jimmy Dickens, amerykański muzyk, piosenkarz country. Zadebiutował w 1948 roku, w Grand Ole Opry, zyskując szybko popularność. Jego utwór "150 cm" stał się znanym przebojem. Podobały się także jego kolejne nagrania: "Take An Old Cold Tater" "Country Boy", "A-Sleeping At The Foot Of The Bed" i "Hillbilly Fever": Swój największy sukces odniósł w 1965 singlem "May The Bird Of Paradise Flow Up Your Nose". Zmarł w Nashville 2 stycznia 2015 roku.
1922 - Urodził się Marian Biskup, historyk, profesor Uniwersytetu Toruńskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności. Specjalizował się w dziejach Pomorza, historii średniowiecza i nowożytnej oraz historii Zakonu Krzyżackiego. Autor prac naukowych: "Wojny Polski z Zakonem Krzyżackim”, "Mikołaj Kopernik, uczony i obywatel”. Inicjator Olimpiady Historycznej. Zmarł 16 kwietnia 2012 roku.
1922 - W Warszawie rozpoczęły się uroczystości pogrzebowe prezydenta RP Gabriela Narutowicza. Został on zastrzelony 16 grudnia podczas wizyty w galerii "Zachęta” przez powiązanego z endecją malarza Eligiusza Niewiadomskiego. Zabójca został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonany został 31 stycznia 1923 roku.
1923 - Urodził się Kazimierz Jerzy Sott, pseudonim "Sokół", członek Grup Szturmowych, żołnierz oddziału dywersji bojowej "Agat" Armii Krajowej, uczestnik akcji Kutschera. W czasie zamachu na dowódcę SS i policji dystryktu warszawskiego Franza Kuscherę, kierował samochodem przewożącym wykonawców wyroku sądu AK. Zamach zakończył się sukcesem, jednak po zakończeniu akcji samochód prowadzony przez Kazimierza Scotta został na moście Kierbedzia zatrzymany przez patrol niemiecki, w tej sytuacji Scott wraz ze Zbigniewem Gęsickim ps. Juno skoczyli do Wisły i ponieśli śmierć. Zmarł 1 lutego 1944 roku.
1924 - Urodziła się Cicely Tyson, amerykańska aktorka filmowa i telewizyjna. Laureatka honorowego Oscara za całokształt twórczości w 2018 roku. W 1973 była nominowana do Oscara za najlepszą rolę pierwszoplanową w filmie "Sounder". Dwukrotna zdobywczyni nagrody Emmy. Jest także laureatką teatralnej nagrody Tony. Odznaczona Medalem Wolności. Była żoną Milesa Davisa. Zmarła 28 stycznia 2021 roku. 100. rocznica
1926 - Urodził się Gustavo Arcos, kubański dysydent, twórca i przewodniczący Kubańskiego Komitetu Obrony Praw Człowieka. Należał do 165-osobowego oddziału pod dowództwem Fidela Castro, który w 1953 roku zaatakował koszary Moncada. Atak zakończył się niepowodzeniem, w jego wyniku większość zamachowców straciła życie, a sam Arcos został ciężko raniony i aresztowany. Po zwolnieniu z więzienia udał się na emigrację. W latach 50. działał w wielu krajach Ameryki organizując pomoc finansową dla kubańskiego ruchu oporu. W 1959, gdy zwycięstwo rewolucji stało się faktem, Gustavo Arcos zaczął współpracować z nową władzą. W latach 1960-1964 był ambasadorem Kuby w Brukseli. Po odwołaniu z funkcji i powrocie z Europy Arcos zaczął otwarcie krytykować politykę Castro i umacnianie związków z ZSRR. W latach 1966-1969 przebywał w więzieniu, skazany za zdradę. Kolejny wyrok odbywał w latach 1982-1988. Zmarł 8 sierpnia 2006. 1930 - Urodził się Jerzy Kasprzycki, dziennikarz i varsavianista. Od 1950 roku związany z "Życiem Warszawy”, gdzie przez wiele lat był autorem felietonów z cyklu "Warszawskie pożegnania”. W latach 60. pisał komentarze dla Polskiej Kroniki Filmowej. Jest autorem wielu książek o stolicy, między innymi: "Pożegnania warszawskie” i "Warszawa nieznana”. Zmarł 9 stycznia 2001 roku.
1934 - W stoczni w Trieście zwodowano transatlantyk MS "Piłsudski". Statek miał być pływającą ambasadą polskiej kultury - wystrój, a nawet popielniczki i karty dań zaprojektowali znani artyści. "Piłsudski" pływał na trasie Gdynia - Nowy Jork - Halifax - Gdynia. Statek wypłynął w swój pierwszy transatlantycki rejs pod dowództwem kapitana Mamerta Stankiewicza 15 września 1935. Po wybuchu II wojny światowej i przegranej kampanii wrześniowej statek, wracający z Nowego Jorku, pozostał w Anglii i wraz z większością załóg polskich statków pasażerskich przeszedł pod dowództwo brytyjskie. Zatonął 26 listopada 1939 w drodze z Newcastle, rozpoczynając swój pierwszy wojenny rejs do Australii. Do dzisiaj przyczyna katastrofy nie została wyjaśniona. 90. rocznica
1935 - Urodziła się Ewa Przybylska, pisarka, nauczycielka, autorka utworów dla dzieci i młodzieży, poruszających aktualne problemy życia, jak: "W dolinie Klonowego Liścia", "Dzień kolibra”, "Dotyk motyla”, "Zapach wiatru” "Gracze” i "Most nad Missisipi". Po studiach uczyła historii. Przerwała to zajęcie, aby przez cztery lata pracować z młodocianymi przestępcami. Powstała wtedy książka "Ucieczka". Ewa Przybylska jest także autorką powieści obyczajowych dla dorosłych.
1938 - Urodził się Heinrich August Winkler, niemiecki historyk, profesor na uniwersytetach we Fryburgu i Berlinie, znany z publikacji dotyczących dziejów Niemiec w XIX i XX wieku. Autor książki "Długa droga na Zachód".
1940 - Urodził się Phil Ochs, amerykański piosenkarz, gitarzysta, kompozytor i producent nagrań, związany z ruchem folkowym. Phil Ochs jest uważany za najwybitniejszego, obok Boba Dylana, twórcę pieśni protestu społecznego w Stanach Zjednoczonych, w latach 60. Popełnił samobójstwo 9 kwietnia 1976 roku.
1942 - 18 i 19 grudnia w obozie szkoleniowym Lager Kruszyna koło Radomia Niemcy zamordowali 113 jeńców żydowskich, stawiających opór i próbujących ucieczki na wieść o planowanej deportacji do obozu zagłady. Kolejnych 18 zabito w czasie transportu do Jedlińska.
1942 - Niemcy zamordowali Marię Kazimierę Wołowską, siostrę ze Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, błogosławioną Kościoła katolickiego. Zakonnica pomagała potrzebującym, uczestniczyła w ukrywaniu żydów w klasztorze. Aresztowana przez gestapo została rozstrzelana niedaleko Słonima. Została przez papieża Jana Pawła II beatyfikowana 13 czerwca 1999 roku. Urodziła się 30 września 1879 roku.
1944 - Urodził się Richard Leakey, angielsko-kenijski antropolog i przyrodnik. Jego najsłynniejszym odkryciem, dokonanym w 1984 roku, był "chłopiec znad jeziora Turkana” - szkielet 9-letniego hominida, który zginął 1,5 miliona lat temu. Uczony odgrywał znaczącą rolę w polityce i ruchu na rzecz ochrony przyrody we wschodniej Afryce, między innymi był dyrektorem Muzeów Narodowych Kenii, a potem - kenijskiego Departamentu Ochrony Przyrody. Przyczynił się do ochrony wielu gatunków zwierząt, zwłaszcza słoni. Autor pracy "Pochodzenie człowieka”. 80. rocznica
1945 - Chemik, metaloznawca i wynalazca Jan Czochralski, mimo uniewinnienia przez Specjalny Sąd Karny w Łodzi od zarzutu "współpracy z niemieckimi władzami okupacyjnymi na szkodę osób spośród ludności cywilnej, względnie Państwa Polskiego”, nie otrzymał zgody Senatu Politechniki Warszawskiej na powrót do pracy na uczelni. W ten sposób wykluczono go ze środowiska i skazano na zapomnienie. Zmarł w szpitalu w Poznaniu 22 kwietnia 1953 roku. Przyczyną zgonu był atak serca, spowodowany rewizją Urzędu Bezpieczeństwa w jego domu. Przed wojną Jan Czochralski wynalazł powszechnie stosowaną do dziś metodę otrzymywania monokryształów krzemu, wykorzystywanego w procesie produkcji układów scalonych. Urodził się 23 października 1885 roku.
1946 - Urodził się Jacek Bromski, prezenter radiowy, reżyser, scenarzysta i producent filmowy, twórca obrazów: "Zabij mnie glino", "Sztuka kochania", "To ja złodziej", "Kochankowie roku tygrysa", "U Pana Boga za piecem", "Uwikłanie” i "Kariera Nikosia Dyzmy”. W 2015 został członkiem Narodowej Rady Rozwoju powołanej przez prezydenta Andrzeja Dudę. 1949 - Minister obrony narodowej wydał zarządzenie o utworzeniu Wojskowej Centrali Handlowej. Prowadziła ona sieć sklepów i detalicznych kantyn oraz zakładów usługowych, przeznaczonych tylko dla żołnierzy. 75. rocznica
1951 - Urodził się Zbigniew Hołdys, gitarzysta, piosenkarz i kompozytor rockowy, współtwórca zespołu Perfect, także poeta, dziennikarz, grafik oraz scenarzysta filmowy. W środowisku muzycznym uznawany za jedną z najbardziej znaczących i wpływowych postaci polskiego rocka. W kwietniu 2013 został odznaczony Srebrnym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
1952 - Zmarł Ludwik Świder, major Wojska Polskiego, więzień niemieckich obozów jenieckich. Był uczestnikiem wojny polsko- bolszewickiej, oficerem wywiadu wojskowego, pracującym dla służb specjalnych II Rzeczpospolitej, a później dla rządu polskiego na uchodźstwie. Po wojnie znalazł się w Berlinie Zachodnim, aresztowany przez żołnierzy armii czerwonej, został przewieziony do Polski i w 1952 roku skazany na karę śmierci, stracony w areszcie śledczym przy ul. Rakowieckiej. Urodził się 2 sierpnia 1983 roku.
1953 - Zmarł Robert Millikan, amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla w 1923 roku, w dziedzinie fizyki, za wyznaczenie ładunku elementarnego i prace nad zjawiskiem fotoelektrycznym. W 1922 roku został wyróżniony Medalem Edisona, za "prace eksperymentalne w dziedzinie nauk o elektryczności”. Urodził się 22 marca 1868 roku.
1954 - Zmarł Ludwik Solski, aktor i reżyser. Debiutował w Krakowie w 1876 roku, a ostatni raz na scenie występował w czerwcu 1954 roku, jako Dyndalski, w "Zemście” Fredry. Publiczność zapamiętała Go szczególnie, jako Starego Wiarusa w "Warszawiance” Wyspiańskiego, Harpagona w "Skąpcu” Moliera i Łatki w "Dożywociu” Fredry. Był aktorem wszechstronnym, a do wielu ról sam obmyślał kostiumy i charakteryzację. Urodził się 20 stycznia 1855 roku. 70. rocznica
1954 - Urodził się Andrzej Sekuła, reżyser i operator filmowy odnoszący znaczne sukcesy w Hollywood. Kręcił zdjęcia między innymi do filmów: "Pulp fiction", "Wściekłe psy", "Cztery pokoje" i "American psycho". Karierę rozpoczął w Polsce, jako autor zdjęć do filmów dokumentalnych. W roku 1980 wyemigrował do Wielkiej Brytanii. 70. rocznica
1959 - Otwarto Autostradę Poznańską w Szczecinie. To jedna z czterech arterii drogowych, łączących lewobrzeże Szczecina z resztą Polski. Nadano jej nazwę Autostrada Poznańska ze względu na równoległe położenie względem magistrali kolejowej łączącej Szczecin z Poznaniem. W ciągu ulicy znalazły się prowizoryczne mosty drogowe - zbudowane i zaprojektowane przez Ludowe Wojsko Polskie - posadowione na żelbetowych poniemieckich filarach i przyczółkach uzupełnionych o drewnianej konstrukcji estakady dojazdowe. 65. rocznica
1962 - W Warszawie w pobliżu lotniska Okęcie doszło do katastrofy lotniczej rejsowego samolotu Vickers Viscount 804, który leciał z Brukseli. Zginęli wszyscy na pokładzie - 33 osoby. Samolot lądował w trudnych warunkach atmosferycznych. Rozbił się niecałe 1,5 kilometra od pasa. Maszyna należała do polskich linii LOT.
1964 - Urodził się Wojciech Polak, arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski. Jest doktorem nauk teologicznych, w latach 2003-2014 pełnił funkcję biskupa pomocniczego archidiecezji gnieźnieńskiej, od 2011 do 2014 zajmował stanowisko sekretarza generalnego Konferencji Episkopatu Polski, a od 2014 roku sprawuje funkcję głowy Kościoła katolickiego w Polsce. 60. rocznica
1966 - Urodził się Alberto Tomba, włoski narciarz alpejski, trzykrotny mistrz olimpijski, dwukrotny mistrz świata oraz zdobywca Pucharu Świata. Jeden z najbardziej utytułowanych zawodników w historii tej dyscypliny. Dziesięć lat po zakończeniu kariery, w 2008 roku, wydał autobiografię "Pierwszy i drugi przejazd”.
1971 - Premiera filmu science fiction "Mechaniczna pomarańcza" w reżyserii Stanleya Kubricka, ekranizacja powieści Anthony’ego Burgessa o tym samym tytule. Główne role zagrali: Malcolm McDowell, Patrick Magee i Adrienne Corri. Akcja filmu rozgrywa się w nieokreślonym czasie w Wielkiej Brytanii. Obraz opowiada historię Alexa DeLarge, młodego, inteligentnego człowieka z dobrej rodziny, miłośnika muzyki poważnej, a zarazem przestępcy, gwałciciela i zbrodniarza, który kieruje małą grupą młodych przestępców.
1974 - Premiera filmu sensacyjnego "Człowiek ze złotym pistoletem" w reżyserii Guya Hamiltona. To dziewiąty oficjalny film o przygodach James Bonda na podstawie trzynastej powieści o agencie 007 autorstwa Iana Fleminga z 1965 roku. W postać brytyjskiego agenta wcielił się po raz drugi Roger Moore. 007 dowiaduje się o planach zamachu na niego przygotowywanych przez zabójcę - Scaramangę. 50. rocznica
1981 - Ambasador PRL w USA Romuald Spasowski wystąpił do władz amerykańskich o przyznanie azylu politycznego. Na jego decyzję wpływ miały informacje o sytuacji w Polsce po wprowadzeniu stanu wojennego, zwłaszcza masakra na górnikach w kopalni "Wujek” na Śląsku. Był jednym z dwóch polskich ambasadorów, obok Zdzisława Rurarza z Tokio, którzy potępili stan wojenny i poprosili o azyl. Przekazał Amerykanom informacje dotyczące zabezpieczeń i szyfrowania w polskiej ambasadzie. Utrzymywał się z wykładów. Porzucenie przez Spasowskiego placówki zostało uznane przez Izbę Wojskową Sądu Najwyższego za zdradę. Został on zaocznie skazany na karę śmierci. Uniewinniony został 25 listopada 1990, a w 1993 przywrócono mu polskie obywatelstwo.
1982 - Rada Państwa podjęła uchwałę o zawieszeniu stanu wojennego z dniem 31 grudnia 1982 roku. Stan wojenny władze komunistyczne wprowadziły 13 grudnia 1981 roku. W czasie jego trwania internowano łącznie ponad 10 tysięcy działaczy związanych z "Solidarnością”, a życie straciło około 40 osób, w tym dziewięciu górników z kopalni „Wujek”, zastrzelonych podczas pacyfikacji strajku.
1983 - Na emigracji w Londynie zmarł Kordian Józef Zamorski, generał dywizji Wojska Polskiego, komendant główny Policji Państwowej w kresie międzywojennym. Gdy wybuchła II wojna światowej był ewakuowany na Wegry, gdzie został internowany. Uciekł z obozu i przedostał się do Palestyny, między innymi pełnił od 1942 roku funkcję komendanta Ośrodka Zapasowego Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. Po wojnie pozostał na emigracji. Urodził się 1 kwietnia 1890 roku.
1984 - Podpisanie brytyjsko-chińskiego układu, na mocy, którego 1 lipca 1997 roku Hongkong przeszedł pod chińską administrację. Chiny zobowiązały się pozostawić władzom Hongkongu do 2047 roku dużą autonomię we wszystkich sprawach, z wyjątkiem polityki zagranicznej i sił zbrojnych. Wraz z przejęciem Hongkongu przez Chiny poszczególne miasta hongkońskie utraciły swój dotychczasowy status - całe terytorium Hongkongu stało się jednym obszarem miejskim. 40. rocznica
1984 - Urodził się Konrad Wasilewski, wioślarz, mistrz olimpijski z Pekinu z 2008 roku, czterokrotny mistrz świata. Karierę sportową oficjalnie zakończył w 2016. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski w 2008 roku. 40. rocznica
1985 - Bracia Zielińscy, 13-letni Krzysztof i 16-letni Andrzej, uciekinierzy z Polski, otrzymali od szwedzkiego rządu zgodę na stały pobyt. Ich wyczyn stał się tematem filmu "300 mil do nieba" w reżyserii Macieja Dejczera. Obraz został uznany za najlepszy młody film europejski 1989 roku.
1986 - Premiera filmu wojennego "Pluton" w reżyserii Olivera Stone’a, z Willemem Dafoe oraz Charlie'em Sheenem w głównych rolach. Akcja filmu toczy się w 1967 roku, podczas wojny w Wietnamie. Obraz został nagrodzony czterema Oscarami - za najlepszy film, Najlepszą reżyserię, najlepszy dźwięk i montaż.
1989 - W Tarnowie odnotowano krajowy rekord temperatury w grudniu - plus 19 stopni Celsjusza. 35. rocznica
1991 - Zgromadzenie Ogólne NZ ustanowiło utworzenie Biura Narodów Zjednoczonych do Spraw Humanitarnych. Jego zadaniem jest koordynacja działań z zakresu pomocy humanitarnej oraz wzmocnienia reakcji na sytuacje kryzysowe i klęski żywiołowej. 1996 - Zmarł Marcello Mastroianni, włoski aktor. Grał w filmach Felliniego: "Słodkie życie", "Osiem i pół", Antonioniego - "Noc", Ettore Scoli - "Szczególny dzień", oraz innych reżyserów: "Podróż do początków świata", "Pret-e-Porter", "Trzy życia jedna śmierć". Dwa razy zdobył Złotą Palmę na festiwalu w Cannes. Był trzykrotnie nominowany do Oscara. Urodził się 28 września 1924 roku.
1997 - Zginął w wypadku samochodowym David Schramm, amerykański astrofizyk, pochodzenia węgierskiego, profesor uniwersytetu w Chicago i w Instytucie Enrico Fermiego, autor ponad 350 prac naukowych i 15 książek, jeden z teoretyków Wielkiego Wybuchu. Urodził się 25 października 1945 roku.
1999 - Zginął w wypadku drogowym Desmond Llewelyn, brytyjski aktor teatralny i filmowy, znany przede wszystkim z występów w obrazach o przygodach agenta 007 Jamesa Bonda. Grał w tej serii postać Q - szefa działu technicznego brytyjskiego wywiadu MI6. Demonstrował Bondowi nowe gadżety typu: wybuchowe długopisy, ukryte wyrzutnie rakiet, zegarki z laserem. Rolę Q zagrał łącznie w 17 filmach o Jamesie Bondzie. Urodził się 12 września 1914 roku. 25. rocznica
2000 - Zmarła Danuta Rago, artystka-fotografik. Pracowała dla "Sztandaru Młodych” oraz tygodników "Świat” i "Perspektywy”. W szczególności interesowała się portretem. Była też jedną z nielicznych kobiet zajmujących się fotoreportażem. Jej fotografie były ilustracją wielu książek i albumów, w tym pracy "Kolekcja imienia Jana Pawła II”. Urodziła się 17 sierpnia 1934 roku. 2004 - Zmarła Renata Tebaldi, włoska śpiewaczka, na stałe związana z La Scalą. Od 1955 roku współpracowała z Metropolitan Opera w Nowym Jorku. Śpiewała między innymi w operach: "Otello”, "Traviata”, "Aida” i "Tosca”. W 1975 roku jedyny raz wystąpiła w Polsce. Urodziła się 1 lutego 1922 roku. 20. rocznica 2004 - Zmarł Herbert Charles Brown, amerykański chemik, pochodzenia angielskiego. Zajmował się reakcjami rodnikowymi i związkami addycyjnymi. W 1979 roku otrzymał Nagrodę Nobla, za prace nad wykorzystaniem związków boru i fosforu, jako odczynników w syntezie organicznej. Autor ponad tysiąca publikacji naukowych i posiadacz ponad 50 patentów. Urodził się 22 maja 1912 roku. 20. rocznica 2006 - Zmarła Danuta Rinn, piosenkarka, która w latach 60. śpiewała w duecie Rinn-Czyżewski, a od 1974 roku - solo. Związana z Teatrem na Targówku w Warszawie i kabaretem Pod Egidą. Wylansowała wiele przebojów, między innymi: "Gdzie ci mężczyźni", "Na deptaku w Ciechocinku" oraz "Tyle wdzięku". Jako aktorka grała w filmach od początku lat 70., "Nagrody i odznaczenia", "Zazdrość i medycyna", "Bilans kwartalny", "Doktor Murek" i "Kariera Nikosia Dyzmy". W ostatnich latach życia często występowała w polskich serialach. W drugiej połowie lat 70. występowała w radiowej audycji "60 minut na godzinę", grając, obok Andrzeja Zaorskiego i Mariana Kociniaka, główną rolę w cyklicznym słuchowisku "Przygody radiowych piratów". Urodziła się 17 lipca 1936 roku.
2007 - Zmarł Piotr Mroczyk, działacz opozycji, dziennikarz i ostatni dyrektor rozgłośni Radio Wolna Europa, wcześniej związany z Polskim Radiem. W stanie wojennym ponad rok internowany, a potem zmuszony do wyjazdu do Anglii. Pracował w "Głosie Ameryki", zorganizował Fundację "Solidarności", która pomagała internowanym i więźniom politycznym. Urodził się 29 września 1947 roku.
2009 - Uroczystą mszą świętą w katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Gnieźnie metropolita arcybiskup Henryk Muszyński zainaugurował posługę jako prymas Polski. Działał na rzecz dialogu chrześcijańsko-żydowskiego oraz polsko-żydowskiego. Występował przeciwko przejawom antysemityzmu i antypolonizmu. Był prymasem w latach 2009-2010. Od 2010 jest arcybiskupem seniorem archidiecezji gnieźnieńskiej. Urodził się 20 marca 1933 roku. 15. rocznica
2009 - Papież Benedykt XVI podpisał dekret o heroiczności cnót Jana Pawła II oraz dekret o męczeństwie księdza Jerzego Popiełuszki. Papież Polak 27 kwietnia 2014, w Niedzielę Miłosierdzia Bożego, podczas uroczystej mszy świętej na placu świętego Piotra, pod przewodnictwem Franciszka, przy koncelebrze Benedykta XVI, został ogłoszony świętym. Z kolei 14 września 2015 roku w katedrze Créteil we Francji zakończyła się faza diecezjalna procesu kanonizacyjnego błogosławionego Jerzego Popiełuszki i wszystkie akta zostały przekazane do watykańskiej Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. 15. rocznica
2010 - Zmarł Władysław Stopiński, kapitan Wojska Polskiego. W czasie obrony Westerplatte w 1939 roku, w stopniu kaprala, walczył na placówce "Prom”. Honorowy obywatel Gdańska od 1998 roku. W 1995 roku zaprosił na swoje 80. urodziny Martina Menzla, celowniczego z pancernika Schleswig-Holstein. Podczas mszy świętej doszło do symbolicznego pojednania obu kombatantów. Urodził się 14 lutego 1915 roku.
2015 - Zmarł Kurt Masur, niemiecki dyrygent. W czasach komunizmu był związany z opozycją wobec władz NRD. 9 października 1989 był mediatorem podczas antyrządowych demonstracji w Lipsku, zażegnując konfrontację, mogącą się zakończyć interwencją sił bezpieczeństwa. Od 1996 był honorowym obywatelem Brzegu, w którym w 2005 roku otwarto Instytut Kurta Masura. Jego pasją była muzyka Johanna Sebastiana Bacha, Felixa Mendelssohna-Bartholdy'ego, Johannesa Brahmsa i Ludwiga van Beethovena. Urodził się 18 lipca 1927 roku. 2016 - Zamach na jarmarku bożonarodzeniowym w Berlinie. Ciężarówka kierowana przez 24-letniego Tunezyjczyka Anisa Amriego wjechała w tłum ludzi. Zginęło 11 osób, a kilkadziesiąt zostało rannych. Zginął między innymi uprowadzony i śmiertelnie zraniony polski kierowca Łukasz Urban, którego samochodem posłużył się sprawca ataku terrorystycznego. Do przeprowadzenia zamachu przyznało się Państwo Islamskie
2018 - Zmarła Dorota Kwiatkowska-Rae, aktorka. Po studiach występowała w Teatrze Powszechnym w Warszawie. W 1984 roku wyjechała na stypendium teatralne do Wielkiej Brytanii. Później mieszkała w Australii. W Polsce znana jest głównie z filmów "Thais" i "Widziadło". Urodziła się 15 września 1957 roku.
2019 - Zmarł Tadeusz Mendel, przedsiębiorca, wykładowca akademicki, profesor nauk ekonomicznych, związany z Uniwersytetem Ekonomicznym w Poznaniu i innymi tamtejszymi uczelniami. W okresie PRL, w latach 70. oskarżony o niewłaściwe kontakty biznesowe z partnerami zagranicznymi i krajowymi trafił do więzienia przy Rakowieckiej. Został oczyszczony z zarzutów i rehabilitowany w 1977 roku. Po zmianach ustrojowych zajął się teorią biznesu i zarządzania, był związany z Poznańską Akademią Ekonomiczną. Od 2012 był rektorem Poznańskiej Wyższej Szkoły Biznesu. Wydał ponad 140 publikacji naukowych w dziedzinie ekonomii. 5. rocznica
2020 - Zmarła Maria Piątkowska, trzykrotna medalistka mistrzostw Europy w sztafecie 4x100 metrów i biegu na 80 metrów przez płotki, trzykrotna uczestniczka igrzysk olimpijskich, podpora legendarnego wunderteamu. Odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodziła się 24 lutego 1931 roku.
2020 - Zmarł Władysław Rosiński pseudonim "Zapałka”, działacz kombatancki, uczestnik Powstania Warszawskiego. Jako strzelec służył w Zgrupowaniu "Chrobry II” Armii Krajowej w Śródmieściu. Po powstaniu został deportowany do obozu w Lipsku, a następnie do fabryki Richtera w tym samym mieście gdzie doczekał wyzwolenia. Władysław Rosiński był jednym z adresatów kampanii "BohaterON - włącz historię!”. W 2008 roku Prezydent Lech Kaczyński odznaczył Władysława Rosińskiego Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej i działalność na rzecz środowisk kombatanckich. Urodził się 2 lipca 1926 roku.
2021 - Zmarł Robert Howard Grubbs, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w roku 2005. Otrzymał ją wraz z Yves’em Chauvinem oraz Richardem Schrockiem za rozwój metod metatezy w syntezie organicznej. Jest także doktorem honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Opracował katalizatory reakcji metatezy węglowodorów zwane katalizatorami Grubbsa. Urodził się 27 lutego 1942 roku.
2022 - Zmarła Anna Lutosławska-Jaworska, aktorka i reżyserka teatralna, pedagog. Związana głównie z teatrami krakowskimi: Starym, Kameralnym TUR, Dramatycznym, Ludowym i Teatrem im. Juliusza Słowackiego. Laureatka w 2014 roku Nagrody im. Ireny Solskiej za twórczość wywierającą znaczący wpływ na rozkwit sztuki aktorskiej. Dama Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski. Urodziła się 16 lipca 1928 roku.
2023 - Zmarł Stefan Olszowski, polityk, działacz komunistyczny, członek Biura Politycznego KC PZPR. Dwukrotnie pełnił funkcję ministra spraw zagranicznych: w latach 1971-1976 i ponownie od 1982 do 1985. Był posłem na Sejm PRL. W 1986 roku, za czasów prezydentury Ronalda Reagana, wyjechał na stałe do Stanów Zjednoczonych, przez wiele lat korzystał z ochrony amerykańskiego rządu. Był ostatnim żyjącym ministrem spraw zagranicznych okresu PRL. Urodził się 28 sierpnia 1931 roku. 1. rocznica
2023 - Zmarł Janusz Gortat, jeden z najwybitniejszych polskich pięściarzy wagi półciężkiej, wielokrotny mistrz Polski, dwukrotny brązowy medalista olimpijski: z Monachium w 1972 i Montrealu w 1976 roku. Jego głównym rywalem w ringu, na zawodach międzynarodowych był Jugosłowianin Mate Parlov. Był ojcem koszykarza Marcina Gortata, jedynego Polaka w historii NBA, który awansował do finału tej ligi. Po zakończeniu kariery został instruktorem Legii Warszawa, trenował między innymi Andrzeja Gołotę i Tomasza Adamka. Urodził się 5 listopada 1948 roku. 1. rocznica
