Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2024-07-05, 06:00 Autor: IAR/J.Leszczyńska/dok.

Kartka z kalendarza

5 lipca w Szczecinie jest obchodzony (od 1945 roku) Dzień Ustanowienia Administracji Polskiej w Szczecinie i Dzień Pionierów Miasta Szczecina (od 2013 roku)
1607 - Rokosz Zebrzydowskiego - wojska królewskie, dowodzoną przez hetmana polnego koronnego Stanisława Żółkiewskiego i hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza, rozbiły buntowników w bitwie pod Guzowem.

1794 - Urodził się Sylvester Graham, amerykański duchowny prezbiteriański, twórca chleba graham wypieczonego z nieczyszczonej pszenicy, twórca sławnej komuny, gdzie "grahamici" zyli w spartańskich warunkach, stosując przy tym dietę wegetariańską. Zmarł 11 września 1851 roku. 230. rocznica

1811 - Wenezuela proklamowała niepodległość. Tego dnia jest tam obchodzone święto narodowe.

1820 - Urodził się William Rankine, szkocki fizyk i mechanik, profesor uniwersytetu w Glasgow. Autor prac z dziedziny termodynamiki. W publikacji „Podręcznik maszyny parowej” z 1859 roku wprowadził wiele terminów i zapisów, których używa się do dziś. Stworzył skalę temperatury i spopularyzował termin „energia”. Zmarł 24 grudnia 1872 roku.

1833 - Zmarł Joseph Nicéphore Niepce, francuski fizyk i wynalazca. W 1826 roku otrzymał pierwszy trwały obraz fotograficzny na specjalnym asfalcie. Datę tę uznaje się za początek fotografii. Urodził się 7 marca 1765 roku.

1853 - Urodził się Cecil Rhodes, brytyjski polityk i finansista, organizator brytyjskiej ekspansji w Afryce Południowej. W latach 1887-1889 utworzył Brytyjską Kompanię Południowoafrykańską, która skolonizowała ziemie nazwane od jego nazwiska Rodezją. Zmarł 26 marca 1902 roku.

1857 - Urodziła się Klara Zetkin, niemiecka działaczka socjalistyczna i feministka. Działała w II Międzynarodówce. Współzałożycielka Komunistycznej Partii Niemiec. Autorka licznych prac o ruchu kobiecym, marksizmie i leninizmie. W latach 1920 -1930 - posłanka do Reichstagu. Po objęciu władzy przez Hitlera wyemigrowała do Związku Radzieckiego. Zmarła 20 czerwca 1933 roku.

1867 - Urodził się Andrew Ellicott Douglass, amerykański astronom i archeolog, twórca podstaw dendrochronologii, metody datowania obiektów, znalezisk archeologicznych i zjawisk przyrodniczych na podstawie rocznych przyrostów drzew, tak zwanych "słojów". Zmarł 20 marca 1962 roku.

1877 - Urodziła się Wanda Landowska, uznawana za jedną z najsłynniejszych klawesynistek świata, pianistka i kompozytorka. Wprowadziła na sale koncertowe klawesyn, używany powszechnie w XVI i XVII wieku, a w XX - zapomniany. Przyczyniła się do odrodzenia muzyki renesansowej i barokowej. W latach 1925 -1940 prowadziła pod Paryżem własną szkołę muzyki dawnej, gdzie wychowała wielu wybitnych muzyków. Jest autorką książek poświęconych muzyce dawnej oraz problemom jej wykonawstwa. Zmarła 16 sierpnia 1959 roku.

1881 - Urodził się August Hlond, kardynał, prymas Polski w latach 1926 -1948. Wiele wysiłku włożył w organizację Akcji Katolickiej, brał udział w licznych międzynarodowych kongresach eucharystycznych, zorganizował w 1927 roku międzynarodowy kongres misyjny w Poznaniu. W 1932 wraz z księdzem Ignacym Posadzym utworzył Towarzystwo Chrystusowe dla Polonii Zagranicznej. Prezentował ugodowe stanowisko względem rządu, zarówno przed, jak i po przewrocie majowym, odcinając się zarówno od skrajnej prawicy, jak i lewicy. Kawaler Orderu Orła Białego. Zmarł 22 października 1948 roku.

1888 - Urodził się Herbert Spencer Gasser, amerykański fizjolog i farmakolog żydowskiego pochodzenia. Laureat Nagrody Nobla w 1944 roku, w dziedzinie medycyny, za opracowanie fizjologii włókien nerwowych i odkrycie zróżnicowania funkcji poszczególnych włókien. Zmarł 11 maja 1963 roku.

1889 - Urodził się Jean Cocteau, francuski poeta, dramaturg, ceniony reżyser teatralny, malarz, ilustrator książek. Autor powieści poetyckich, dramatów - "Orfeusz", libretta do oratorium Igora Strawińskiego „Edyp Król", a także scenariuszy filmowych do obrazów: „Piękna i bestia", „Orfeusz", „Wieczny powrót”. Zmarł 11 października 1963 roku. 135. rocznica

1891 - Urodził się John Howard Northrop, amerykański biochemik, związany z Instytutem Medycznym Rockefellera w Princeton. Laureat Nagrody Nobla w 1946 roku, w dziedzinie chemii. Zmarł 27 maja 1987 roku.

1894 - Zmarł Austen Henry Layard, angielski dyplomata, archeolog i podróżnik. Prowadził prace wykopaliskowe w Mezopotamii, odkrył miasta Nimrud i Niniwę. Dużą część znalezisk przewiózł do Londynu, gdzie dzisiaj stanowią podstawę kolekcji asyryjskiej British Museum. Urodził się 5 marca 1817 roku. 130. rocznica

1901 - Urodził się Siergiej Obrazcow, rosyjski aktor i reżyser. W 1931 roku założył Centralny Teatr Lalek w Moskwie. Jego grupa występowała często na zagranicznych wojażach, między innymi w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Zmarł 8 maja 1992 roku.

1902 - Włoszka Maria Goretti, broniąca swego dziewictwa jedenastolatka, została ugodzona 14 razy nożem przez sąsiada Alessandro Serenelliego, wskutek czego zmarła następnego dnia w szpitalu w Nettuno. W 1950 roku została kanonizowana przez papieża Piusa XII

1904 - Urodził się Ernst Mayr, amerykański ornitolog i ewolucjonista, niemieckiego pochodzenia, jeden z współtwórców nowoczesnej teorii ewolucji - neodarwinowskiej „nowej syntezy” integrującej dorobek tradycyjnej biologii systematycznej z osiągnięciami genetyki klasycznej. Członek amerykańskiej Akademii Nauk. Zmarł 3 lutego 2005 roku. 120. rocznica

1907 - Urodziła się Maria Wardasówna, pisarka, propagatorka lotnictwa, jedna z pierwszych kobiet - pilotów w Polsce. Autorka powieści o tematyce lotniczo-sportowej: „Rekord Władka Dzięcioła”, „Wyłom”, „Zew przestworzy”, a także wspomnień „Próba skrzydeł”. Zmarła 17 kwietnia 1986 roku.

1907 - Urodził się Warłam Szałamow, rosyjski prozaik i poeta, wieloletni więzień polityczny łagrów. Po rehabilitacji w 1956 roku - korespondent literacki czasopisma „Moskwa”. Autor opowiadań „Trzy śmierci doktora Austino”, zbiorów poezji: „Krzesiwo”, „Szelest liści”, „Droga i las”, „Moskiewskie obłoki”. Spisał wspomnienia pod tytułem „Opowiadania kołymskie”, które przyniosły mu największą sławę. W całości ukazały się w Londynie, w 1978 roku. Zmarł 17 stycznia 1982 roku.

1911 - Urodził się Georges Pompidou, francuski mąż stanu. Był bliskim współpracownikiem generała Charles'a de Gaulle. W latach 1959 -1962 członek Rady Konstytucyjnej, od 1962-go do 1968 roku - premier, a od 1969-go - prezydent Francji. Zmarł 2 kwietnia 1974 roku.

1911 - Urodził się Bohdan Wodiczko, dyrygent, pedagog muzyczny - profesor Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie, dyrektor artystyczny Teatru Wielkiego w Warszawie i w Łodzi. Był wychowawcą kilku pokoleń polskich dyrygentów. Zmarł 12 maja 1985 roku.

1916 - Zmarł Włodzimierz Konieczny, rzeźbiarz, grafik, poeta, reprezentant symbolizmu i nowego klasycyzmu, członek Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka” działającego w Krakowie. Oprócz rzeźb postaci wykonywał także nagrobki, projektował ołtarze i medale. Jako członek „Strzelca” i „Związku Walki Czynnej” w 1914 roku wstąpił do I Brygady Legionów. Poległ na polu walki na Wołyniu. Urodził się 26 lutego 1886 roku.

1920 - Urodził się Ignacy Machowski, popularny aktor teatralny, filmowy i telewizyjny. W teatrze zagrał ponad sześćset ról, przeszło 50 w filmie, ponad sto w Teatrze Telewizji i tysiące w spektaklach radiowych. Wiele z nich przeszło na stałe do historii polskiego teatru i filmu. Odtwórca roli Wielkiego Księcia w „Kordianie” Juliusza Słowackiego, von Zietena w „Wielkim Fryderyku” Adolfa Nowaczyńskiego, Rejenta w „Zemście” A. Fredry oraz Lenina w dramatach pisarzy rosyjskich. Grał w obrazach „Irena do domu”, „Pociąg”, „Mansarda”, „Zbrodniarz i panna”, „Eroica”. Zmarł 11 stycznia 2001 roku.

1920 - W Spa w Belgii rozpoczęła się konferencja przedstawicieli Ententy oraz między innymi Czechosłowacji i Polski z rządem Rzeszy Niemieckiej. Dotyczyła realizacji niemieckich opóźnień w wykonywaniu postanowień traktatu wersalskiego - w rozbrojeniu i spłatach reparacji wojennych. Trwała do 16 lipca.

1921 - Zakończyło się III powstanie śląskie. Jego celem, podobnie jak dwóch poprzednich powstań, było przyłączenie Górnego Śląska do Polski, a główną przyczyną - podział Śląska, którego dokonała Komisja Międzysojusznicza po plebiscycie z marca 1921 roku. Powstanie wybuchło w nocy z 2 na 3 maja 1921 roku. Jego skutkiem był nowy podział Śląska. Liga Narodów zdecydowała, że Polska otrzyma 29 procent obszaru plebiscytowego, z najbogatszą częścią okręgu przemysłowego i Katowicami, oraz 46 procentami ludności.

1924 - Urodził się Edward Idris Cassidy, australijski duchowny katolicki, kardynał, wysoki urzędnik Kurii rzymskiej, do 2001 roku - przewodniczący Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan. Kardynał był między innymi specjalnym wysłannikiem papieża Jana Pawła II na uroczystościach rocznicowych 400-lecia Unii Brzeskiej na Ukrainie w maju 1996 roku. 100. rocznica

1927 - We Wrocławiu założono ogólnoniemieckie Towarzystwo Podróży Kosmicznych. Działało do 1933 roku, prowadząc między innymi eksperymenty z rakietami. Należało do niego wielu inżynierów, którzy później przyczynili się do rozwoju lotów kosmicznych.

1927 - Zmarł Albrecht Kossel, niemiecki biochemik, profesor, następnie dyrektor Instytutu Fizjologii w Marburgu i Heidelbergu. Zajmował się badaniem białek komórkowych i kwasów nukleinowych. W 1896 roku odkrył aminokwas histydynę, za co został uhonorowany Nagrodą Nobla w 1910 roku, w dziedzinie medycyny. Urodził się 16 września 1853 roku.

1928 - Urodził się Janusz Krasiński, pisarz, poeta, autor słuchowisk radiowych i widowisk telewizyjnych, żołnierz Armii Krajowej, więzień obozów koncentracyjnych, a w latach 1947-1956 więzień polityczny. Autor powieści „Wózek”, dramatu „Czapla, czyli śmierć na raty”, cyklu autobiograficznego „Na stracenie”, „Twarzą do ściany”, „Niemoc” i "Przed agonią". Zmarł 14 października 2012 roku.

1928 - Urodził się Pierre Mauroy, francuski polityk socjalistyczny, członek Parlamentu Europejskiego w latach 1979 -1981, premier Francji od 1981-go do 1984 roku, w trzech kolejnych rządach. Był również merem Lille, pierwszym sekretarz Partii Socjalistycznej i senatorem. Zmarł 7 czerwca 2013 roku.

1929 - Zmarł Hans Meyer, niemiecki geolog. Był pierwszym Europejczykiem, który wszedł na Kilimandżaro. Później Meyer wspinał się również na Wyspach Kanaryjskich i w Andach. Urodził się 22 marca 1958 roku. 95. rocznica

1931 - Urodził się Janusz Domagalik, dziennikarz, prozaik, autor utworów dla młodzieży, słuchowisk radiowych i widowisk telewizyjnych, przez wiele lat związany z Polskim Radiem, redaktor naczelny harcerskiego pisma "Świat Młodych". Autor powieści: "Koniec wakacji", "Księżniczka i chłopcy", "Banda Rudego", "Zielone kasztany", opowiadań - "Skarb szeryfa", "Irmina". Zmarł 27 grudnia 2007 roku.

1935 - Urodził się Szewach Weiss, izraelski polityk, profesor nauk politycznych, dziennikarz i pisarz. Był posłem do izraelskiego parlamentu - Knessetu, a w latach 90. - jego przewodniczącym. Od 2000 do 2006 roku stał na czele Rady Instytutu Pamięci Yad Vashem. W latach 2000 - 2003 był ambasadorem Izraela w Polsce. Jest autorem kilkudziesięciu książek z dziedziny nauk politycznych oraz dotyczących Holocaustu. W swoim dorobku ma także publikacje dla dzieci. Od 2008 roku zasiada w Międzynarodowej Kapitule Orderu Uśmiechu.

1935 - Urodził się Krzysztof Szmagier, reżyser filmów fabularnych i dokumentalnych, scenarzysta - „Przygody psa cywila”, ”07 zgłoś się”, „Zapalniczka”, "Zamknąć za sobą drzwi". Zmarł 17 grudnia 2011 roku.

1943 - Zginął Kazimierz Junosza-Stępowski, aktor teatralny i filmowy. Był najwybitniejszym aktorem charakterystycznym polskiego kina. Wystąpił w ponad 60 filmach, między innymi: „Wiatr od morza”, „Ziemia obiecana”, „Dzieje grzechu”, Młody las”, „Ada! To nie wypada!”. Kreował wybitne role na scenie, był związany z Teatrem Polskim w Warszawie. Urodził się 26 listopada 1880 roku, w Wenecji.

1943 - Rozpoczęła się bitwa pancerna na Łuku Kurskim, w południowo-zachodniej Rosji. Było to największe starcie wojsk pancernych w historii. Wehrmacht nie osiągnął zamierzonych celów i w rezultacie potyczka stała się ostatnią, nieudaną próbą przejęcia inicjatywy strategicznej przez Niemców na froncie wschodnim. Armia Czerwona przeszła do kontrofensywy. Bitwę zakończono 23 sierpnia 1943 roku.

1945 - Szczecin został przekazany oficjalnie administracji polskiej, z wyjątkiem drogi wodnej na Odrze, portu i dzielnic północnych. Niemiecka ludność miasta została przesiedlona.

1946 - W Polsce wszedł w życie dekret o utworzeniu Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk. Do podstawowych obowiązków Urzędu należał nadzór i kontrola nad rozpowszechnianiem wszelkiego rodzaju utworów za pomocą druku, obrazu i żywego słowa. Ustawa o likwidacji cenzury i znosząca GUKPPiW weszła w życie 6 czerwca 1990 roku.

1946 - Francuski projektant Louis Réard zaprezentował na pokazie mody w Paryżu dwuczęściowy damski kostium kąpielowy. Strój wkrótce zyskał nazwę "bikini”. Louis Réard urodził się w 1897, a zmarł 16 września 1984 roku.

1948 - Zmarł Georges Bernanos, francuski pisarz katolicki, prawnik, monarchista. W twórczości podejmował przede wszystkim problem duchowej walki, którą człowiek toczy z grzechem. Autor powieści "Pod słońcem szatana", "Pamiętnik wiejskiego proboszcza", „Zakłamanie”, „Radość". Urodził się 20 lutego 1888 roku.

1948 - W Wielkiej Brytanii wprowadzono w życie ustawę o bezpłatnej pomocy lekarskiej i ubezpieczeniach społecznych.

1953 - Organy bezpieczeństwa PRL rozbiły oddział Wacława Grabowskiego, pseudonim "Puszczyk”, ostatnią formację niepodległościową działającą na północnym Mazowszu, w powiecie mławskim.

1954 - Urodził się Tadeusz Wielecki, kompozytor i kontrabasista, wieloletni dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej "Warszawska Jesień". Zajmuje się propagowaniem muzyki współczesnej i edukacją artystyczną. Koncertował w wielu krajach Europy, a także w Azji i Stanach Zjednoczonych. W Polskim Radiu prowadził cykle autorskich audycji dla dzieci i młodzieży poświęcone nowej muzyce "Przeboje muzyki współczesnej”. 70. rocznica

1958 - Amerykańska wyprawa dokonała pierwszego wejścia na ośmiotysięcznik Gaszerbrum I w Karakorum.

1962 - Algieria uzyskała niepodległość od Francji. W 1963 przyjęto pierwszą konstytucję algierską. Premierem i pierwszym prezydentem republiki został Ahmad Ben Bella.

1965 - Największa diwa operowa XX wieku Maria Callas wystąpiła po raz ostatni na scenie, grając w operze "Tosca" wystawianej w londyńskim Covent Garden. Miała wówczas 41 lat i traciła głos. Zmarła 16 września 1977 roku, urodziła się 2 grudnia 1923.

1969 - Zmarł Walter Gropius, niemiecki architekt modernistyczny, współtwórca i jeden z głównych przedstawicieli kierunku funkcjonalnego w architekturze, założyciel w Weimarze Bauhausu - szkoły rzemiosła, sztuki użytkowej i architektury. Zajmował się projektowaniem budownictwa przemysłowego, mieszkaniowego, wnętrz i sprzętów. Projektował też wzory tapet oraz karoserii samochodów i lokomotywy dieslowskiej. Wywarł wielki wpływ na współczesną architekturę budynków użyteczności publicznej. Urodził się 18 maja 1883 roku. 55. rocznica

1975 - Zmarł Otto Skorzeny, austriacki oficer SS, specjalista od wykonywania szczególnie trudnych zadań, znany z niekonwencjonalnych pomysłów i brawury. Jego najsłynniejszą akcją było uwolnienie w lipcu 1943 roku z rąk aliantów Benito Mussoliniego przetrzymywanego w rejonie góry Gran Sasso w Apeninach. Urodził się 12 czerwca 1908 roku.

1978 - Mirosław Hermaszewski, pierwszy polski kosmonauta zakończył swój lot w przestrzeń okołoziemską, którą odbył, jako członek załogi statku Sojuz 30. Wylądował na w okolicach miasta Arkałyk w Kazachstanie.

1982 - W 20. rocznicę uzyskania niepodległości przez Algierię odsłonięto w Algierze Pomnik Chwały i Męczeństwa, zaprojektowany przez polskiego rzeźbiarza Mariana Koniecznego. Formę pomnika budują trzy ogromne, żelbetowe liście palmy, chroniąc znajdujący się poniżej "Wieczny Płomień". U podnóża każdego liścia stoją rzeźby żołnierzy symbolizujących walkę Algierczyków za ojczyznę. Do zespołu realizacyjnego należeli: Bogusz Salwiński, Edward Krzak, Aleksander Śliwa - polscy rzeźbiarze z Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

1990 - W Londynie podczas dwudniowego spotkania przedstawicieli rządu Rzeczypospolitej Polskiej i Kwatery Głównej NATO ustanowiono regularne kontakty dyplomatyczne między Polską i Paktem Północnoatlantyckim.

1993 - Weszła w życie ustawa, która wprowadzała w Polsce podatek VAT.

1996 - Urodziła się Dolly, owca, pierwszy w historii ssak, który przyszedł na świat wskutek sklonowania komórek dorosłego osobnika. Wydała na świat sześć zdrowych jagniąt. Została uśpiona ze względu na nieuleczalną chorobę płuc, po sześciu latach, 14 lutego 2003 roku. Po śmierci została wypchana i zaprezentowana publiczności w edynburskim muzeum.

1999 - Zmarł Clarence Walton Lillehei, amerykański kardiochirurg, profesor na Uniwersytecie Minnesota, pionier operacji na otwartym sercu. Twórca wielu nowatorskich technik chirurgicznych i autor ponad 700 prac naukowych. Urodził się 23 października 1918 roku. 25. rocznica

2002 - Zmarł Zdzisław Mrożewski, aktor teatralny i filmowy, związany ze scenami warszawskimi - teatrami: Polskim, Narodowym i Współczesnym. Współpracował z radiem i telewizją, wśród jego najwybitniejszych kreacji są: Jan w "Fantazym”, Kostryn w "Balladynie”, Jowisz w "Amfitrionie 38”, Cześnik w "Zemście”, Poloniusz w "Hamlecie” i tytułowy ''Pan Jowialski”. Wystąpił też w kilku filmach, z których "Śmierć prezydenta” przyniosła mu dużą popularność. Urodził się 21 maja 1909 roku.

2007 - Zmarł Janusz Przewłocki, inżynier, nauczyciel, wydawca, kolekcjoner i bibliofil, działacz opozycji demokratycznej w PRL. Współpracował z "Kulturą" paryską, był redaktorem "Biuletynu Informacyjnego" Komitetu Obrony Robotników, Internowany 13 grudnia 1981. W latach 80. był członkiem Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek. Pod koniec 1987 był współtwórcą Archiwum Wschodniego. Utworzył i redagował serię książkową "Wspomnienia Sybiraków". Urodził się 24 marca 1927 roku.

2008 - Zmarł Yukio Kudo, japoński poeta, eseista, publicysta, tłumacz literatury rosyjskiej, serbskiej, jidysz, francuskiej oraz polskiej. Przetłumaczył na japoński całość dzieł literackich Bruno Schulza, a także "Pornografię" Witolda Gombrowicza, "Pierwszy krok w chmurach" Marka Hłaski, "Zniewolony umysł" Czesława Miłosza, "Pana Tadeusza" Adam Mickiewicza, "Imperium" Ryszarda Kapuścińskiego. Był jednym z pierwszych Japończyków wykładających na Uniwersytecie Warszawskim, autor wielu książek o Polsce. Urodził się 20 marca 1925 roku.

2010 - Zmarł Cesare Siepi, włoski śpiewak operowy, jeden z najwybitniejszych basów drugiej połowy XX wieku. Jego głos o rozległej skali i dźwięcznym górnym rejestrze, charakteryzowało głębokie i ciepłe brzmienie. W repertuarze miał także partie bas-barytonowe, na przykład Don Giovanniego. Uważano powszechnie, że była to jego partia popisowa. Występował też w produkcjach musicalowych na nowojorskim Broadwayu. Urodził się 10 lutego 1923 roku.

2012 - W Londynie oddano do użytku wieżowiec The Shard o wysokości prawie 310 metrów. Jest to obecnie drugi najwyższy budynek w Europie, po Mercury City Tower w Moskwie.

2013 - Papież Franciszek wydał swoją pierwszą encyklikę "Lumen Fidei" - "Światło Wiary", w której pisze o wierze, jako zjawisku osobistym, ale też społecznym - wiara przekazywana innym staje się drogą do jedności. "Rozbudzenie wiary łączy się z rozbudzeniem nowego sakramentalnego sensu życia człowieka i egzystencji chrześcijańskiej, ukazując, że pierwiastek widzialny i pierwiastek materialny otwierają się na tajemnicę tego, co wieczne" - pisze papież Franciszek w swojej pierwszej encyklice.

2014 - Zmarł Kazimierz Winkler, poeta i pisarz, rysownik, uczestnik Powstania Warszawskiego, potem więzień obozów niemieckich. Autor tekstów popularnych piosenek - "Gdy mi ciebie zabraknie” - uznanej w 1961 roku za najpopularniejszą piosenkę powojenną oraz "O mnie się nie martw”, "Czerwony autobus”, "Dozwolone od lat osiemnastu”, "Tych lat nie odda nikt”. Urodził się 23 listopada 1918 roku. 10. rocznica

2014 - W katastrofie lotniczej w Topolowie pod Częstochową zginęło 11 osób, a jedna została ranna. Rozbił się samolot Piper PA-31 Navajo, transportujący spadochroniarzy, Maszyna należała do szkoły spadochronowej "Omega". Na jej pokładzie znajdowało się 12 osób: pilot, właściciel szkoły, trzech jej klientów, trzech instruktorów i czterech kursantów. 10. rocznica

2016 - Zmarł Bogusław Czajkowski, wieloletni dziennikarz ekonomiczny i społeczny Programu Pierwszego Polskiego Radia. Pracował między innymi w redakcji Muzyki i Aktualności oraz Radia Biznes. Z radiem był związany ponad 50 lat. Do Archiwum Polskiego Radia przekazał blisko 11 tysięcy taśm o wielkiej wadze historycznej. Utrwalił głosy, przeżycia i spostrzeżenia wielu znanych osobowości, między innymi profesorów: Aleksandra Gieysztora, Jana Zachwatowicza i Kazimierza Michałowskiego, wspinaczy: Jerzego Kukuczki i Wandy Rutkiewicz, żeglarzy: Krystyny Chojnowskiej-Liskiewicz, Leonida Teligi oraz generałów: Romana Abrahama czy Juliusza Rómmla. Urodził się 3 września 1929 roku.

2017 - Zmarł Joaquín Navarro-Valls, dziennikarz i lekarz, bliski współpracownik papieży Jana Pawła II i Benedykta XVI. Przez 22 lata pełnił funkcję dyrektora Watykańskiego Biura Prasowego. Był pierwszą osobą świecką na tym stanowisku. Zmienił sposób funkcjonowania służb prasowych Stolicy Apostolskiej. Miał opinię wytrawnego dyplomaty, często nieformalnie pełnił rolę papieskiego ambasadora, między innymi przygotował słynną pielgrzymkę Ojca Świętego na Kubę w 1998 roku. Wielokrotnie odwiedzał Polskę, głównie z Janem Pawłem II podczas jego wizyt. Wcześniej, na początku lat 80. jeździł, jako dziennikarz do Warszawy i Gdańska, by relacjonować narodziny Solidarności.

2017 - Zmarła Irena Ratuszyńska, rosyjska poetka i pisarka polskiego pochodzenia, nauczyciel akademicki, działaczka opozycji demokratycznej w ZSRR. W 1981 podpisała wraz z mężem list protestacyjny w obronie Andrieja Sacharowa. W marcu 1983 skazana została na siedem lat łagru i pięć lat zesłania. W ciągu pierwszych dwóch lat odbywania kary spędziła w karcerze 138 dni, karmiona jedynie chlebem i lodowatą wodą przy temperaturze 10-12 stopni Celsjusza. We wrześniu 1985 sześć współwięźniarek opublikowało w prasie zachodniej list na temat losów Ratuszyńskiej. W 1986 zwolniona na kilka dni przed spotkaniem Reagan-Gorbaczow w Reykjavíku w ramach sowieckiej akcji propagandowej. Po międzynarodowych naciskach otrzymała zezwolenie na wyjazd ze Związku Radzieckiego. Urodziła się 4 marca 1954 roku.

2018 - 47 osób zginęło, a 37 odniosło obrażenia w wyniku przewrócenia i zatonięcia podczas sztormu statku z chińskimi turystami niedaleko wyspy Phuket w Tajlandii.

2019 - Zmarła Danuta Saul-Kawka, poetka i działaczka samorządowa, autorka tomów - "***", "Czasu jak na listek". Publikowała między innymi we "Współczesności”, "Tygodniku Kulturalnym” i "Życiu Literackim”. Była także laureatką turniejów poetyckich, zdobywczynią Złotego Pióra podczas VIII Kłodzkiej Wiosny Poetyckiej, kilkakrotnie laureatką Turnieju O Złotą Lampkę Górniczą w Wałbrzychu. Laureatka Orderu Uśmiechu. Urodziła się w 1947 roku. 5. rocznica

2020 - Zmarł Eugeniusz Szumiejko, astronom, opozycjonista w czasach PRL, współtwórca struktur NSZZ "Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego działał w strukturach konspiracyjnych "Solidarności". Po przemianach ustrojowych skończył studia podyplomowe z ekonomii i zaczął pełnić funkcje w przedsiębiorstwach i administracji. Od 2017 roku był członkiem zarządu warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych. Urodził się 9 września 1946 roku.

2021 - Zmarł Władimir Mieńszow, rosyjski aktor znany z nagrodzonego Oscarem filmu "Moskwa nie wierzy łzom" i reżyser filmowy. Urodził się 17 września 1939 roku.

2021 - Zmarł Richard Donner, amerykański reżyser, między innymi filmów: "Goonies", "Omen", "Zabójcza broń" i "Teoria spisku", producent i aktor filmowy. Urodził się 24 kwietnia 1930 roku.

2022 - Zmarł Zygmunt Górka, chirurg, profesor nauk medycznych, uczestnik Powstania Warszawskiego. Do konspiracji niepodległościowej przyłączył się w wieku 15 lat. Należał do Armii Krajowej, miał stopień kaprala. Gdy wybuchło Powstanie Warszawskie trafił do kompanii rotmistrza Adama Rzeszotarskiego ps. „Żmija” działającej na Żoliborzu. Posługiwał się pseudonimami „Żak” i „Zawrat", Po upadku powstania dostał się do niewoli niemieckiej. Po wojnie rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pracował w klinice chorób wewnętrznych i prowadził badania naukowe w Krakowie, następnie przeniósł się na Śląsk. Przez 23 lata kierował Katedrą Kliniki Chirurgii Przewodu Pokarmowego przy Centralnym Szpitalu Klinicznym w Katowicach Ligocie. Urodził się 19 lipca 1927 roku.

2023 - Ariane 5, największa rakieta Europejskiej Agencji Kosmicznej zakończyła 27-letnią służbę. Podczas niej wykonała 117 lotów. Transportowała między innymi satelity nawigacyjne Galileo i Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba. W ostatnim locie wyniosła na orbitę okołoziemską dwa wojskowe satelity telekomunikacyjne. Rakieta była wykorzystywana od 1996 roku. Zastąpi ją nowy model - Ariane 6, która ma startować 12 razy w roku, a więc dwa razy częściej. Debiutowy start rakiety zaplanowano na 9 lipca 2024 roku. Ariane 6 ma ponad 60 metrów wysokości, z pełnym ładunkiem waży około 900 ton. Specjalny statek - żaglopłatowiec o nazwie Canopée do transportu Ariane 6 z francuskich fabryk do kosmodromu Kourou w Gujanie Francuskiej, powstał w Szczecinie w 2022 roku. Zbudowała go firma Partner Stocznia. 1. rocznica

Zobacz także

2024-08-15, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 15 sierpnia - Święto Czynu Chłopskiego, ustanowione w 1936 roku. Upamiętnia zwycięstwo nad najazdem bolszewickim w 1920 roku. Ciężar walki z najeźdźcą… » więcej 2024-08-14, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 14 sierpnia - Dzień Energetyka, obchodzony w Polsce. » więcej 2024-08-13, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 13 sierpnia - Międzynarodowy Dzień Osób Leworęcznych, organizowany od 1992 roku przez światową organizację Klub Mańkutów, z siedzibą w Wielkiej Bryt… » więcej 2024-08-12, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 12 sierpnia - Międzynarodowy Dzień Młodzieży, ustanowiony w 1999 roku, przez ONZ. 12 sierpnia - Światowy Dzień Słonia. » więcej 2024-08-11, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 11 sierpnia - Święto Niepodległości Czadu. 11 sierpnia - Dzień Konserwatora Zabytków. » więcej 2024-08-10, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 10 sierpnia - Dzień Przewodników i Ratowników Górskich, obchodzony w Polsce, w dniu Świętego Wawrzyńca, patrona przewodników i ratowników górskich. 10… » więcej 2024-08-09, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 9 sierpnia - Święto narodowe Singapuru, obchodzone w rocznicę uzyskania niepodległości w 1965 roku. 9 sierpnia - Międzynarodowy Dzień Ludności Tubylczej… » więcej 2024-08-08, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 8 sierpnia - Wielki Dzień Pszczół. 8 sierpnia - Międzynarodowy Dzień Kota, ustanowiony w 2002 roku przez Międzynarodowy Fundusz na rzecz dobrostanu Zwierząt… » więcej 2024-08-07, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 7 sierpnia - Dzień Pracownika Opieki nad Osobami Starszymi. » więcej 2024-08-06, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 6 sierpnia - Kościoły chrześcijańskie obchodzą święto Przemienienia Pańskiego. » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »