210 rok przed naszą erą - Zmarł Pierwszy Cesarz Qin, pierwszy władca Cesarstwa Chińskiego, który w 221 roku przed naszą erą zjednoczył tak zwane Walczące Królestwa. Karierę polityczną zaczął w wieku 13 lat, wstępując na tron państwa Qin. W ciągu następnych lat armia Qinu podbiła sześć innych państw, kończąc Okres Walczących Królestw. Zjednoczenie przesądziło o losach Chin, które do dziś pozostają jednym państwem, choć rozmiarami dorównują kontynentowi europejskiemu i są bardzo zróżnicowane językowo oraz etnicznie. Po ustanowieniu cesarstwa władca zrobił wiele, żeby ujednolicić Chiny, między innymi zunifikował pismo, miary, wagi, walutę. Jest jednak postacią kontrowersyjną, gdyż porządek na rozległym terytorium utrzymywał, stosując totalitarne metody rządzenia, w tym terror. Urodził się w 259 roku.

422 - Papieżem wybrany został Celestyn I. Podczas jego pontyfikatu ogłoszono, w czasie soboru w Efezie, dogmat o Bożym Macierzyństwie Najświętszej Maryi Panny. Gorliwy rzecznik Kościoła Powszechnego, żył w czasie panowania cesarza Teodozjusza II. Doskonale znał filozofię, studiował Pismo Święte i rozmyślał nad teologią. Uczciwe życie świętego i jego autorytet, jako teologa zaowocowały szacunkiem i miłością wśród duchowieństwa i laików. Był papieżem do 27 lipca 432, kiedy to zmarł.

1382 - Zmarł Ludwik I Wielki, w Polsce zwany Węgierskim, król Węgier w latach 1342-1382 oraz Polski w latach 1370-1382, uważany za jednego z najwybitniejszych władców Węgier. Zhołdował Serbię i część Bułgarii, doprowadził do zrównania w prawach magnatów i szlachty węgierskiej, założył uniwersytet w Peczu, zapewnił sobie i swoim potomkom prawo sukcesji w Polsce. Podczas swojego panowania w Polsce Ludwik przebywał na Węgrzech, a władze przekazał wyznaczonym przez siebie regentom - matce Elżbiecie Łokietkównie oraz Sędziwojowi Pałuce. Urodził się 5 marca 1326 roku.

1454 - Zmarł Bolesław IV, książę warszawski, syn Bolesława III i Anny Holszańskiej. Otaczał opieką mieszczan i instytucje Warszawy. Został pochowany w katedrze warszawskiej. Urodził się około 1421 roku.

1526 - Sejm mazowiecki złożył przysięgę na wierność królowi Zygmuntowi Staremu, potwierdzając oficjalnie inkorporację do Królestwa Polskiego, Mazowsza samodzielnego dotąd księstwa.

1714 - Urodził się Niccolo Jommelli, włoski kompozytor epoki klasycyzmu, który zmienił oblicze włoskiej opery odchodząc od idei popisów wokalnych, a przyznając większą rangę występowi całej orkiestry. Napisał kilkadziesiąt oper, oratoriów i koncertów. Zmarł 25 sierpnia 1774.

1797 - Urodził się Piotr Wysocki, instruktor w warszawskiej Szkole Podchorążych, działacz narodowowyzwoleńczy, przywódca spisku, który doprowadził do wybuchu powstania listopadowego w 1830 roku. Został odznaczony pierwszym w historii złotym krzyżem Virtuti Militari. Jest autorem "Pamiętnika Piotra Wysockiego o powstaniu 29 listopada 1830 roku”. Zmarł 6 stycznia 1875 roku.

1797 - Zmarła Mary Wollstonecraf, angielska pisarka i publicystka, autorka nowel, broszur i rozpraw, w których domagała się równouprawnienia kobiet, prekursorka feminizmu, autorka prac: "Wołanie o prawa kobiety” i "Wołanie o prawa człowieka”. Była matką Mary Shelley, autorki klasycznej powieści grozy "Frankenstein". Urodziła się 27 kwietnia 1759 roku.

1821 - Zmarł Franciszek Zabłocki, komediopisarz, poeta, sekretarz Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych, uczestnik powstania kościuszkowskiego, autor wierszy, bajek, sielanek, satyr, ponad 50 komedii, między innymi: "Fircyk w zalotach", "Sarmatyzm", "Król w kraju rozkoszy". Tłumaczył z języków francuskiego i angielskiego: sztuki, między innymi "Wesele" Figara, ale też powieści i podręczniki historii czy fizyki. Urodził się 2 stycznia 1752 roku.

1822 - Urodził się John Adams Whipple, amerykański wynalazca, fotograf i pionier fotografii nocnej. Jako pierwszy w Stanach Zjednoczonych wyprodukował substancje chemiczne używane w dagerotypach. Otrzymał nagrodę za jedne z najwcześniejszych fotografii Księżyca, a także był pierwszym, który sfotografował gwiazdy inne niż Słońce - Wegę i Kastor. Zmarł 10 kwietnia 1891 roku.

1831 - Generał Maciej Rybiński został ostatnim wodzem naczelnym Powstania Listopadowego. Był nim do 5 października 1831. Został oskarżony o rokowania z rosyjskim generałem Iwanem Paskiewiczem w sprawie kapitulacji. Tego samego dnia został internowany wraz z armią, władzami powstańczymi z ostatnim prezesem Rządu Narodowego Bonawenturą Niemojowskim oraz członkami sejmu i licznymi politykami w zabudowaniach klasztoru franciszkanów w Brodnicy, gdzie przebywał do 12 października. Po upadku powstania, wyjechał na emigrację do Paryża, gdzie w 1843 roku założył Stronnictwo Wojskowe. Zmarł 17 stycznia 1874 w Paryżu. Pozostawił po sobie "Pamiętniki z lat powstania listopadowego".

1831 - Fryderyk Chopin przybył do Paryża. Jeden z najwybitniejszych kompozytorów romantycznych, a także jeden z najważniejszych polskich kompozytorów w historii, jeden z najsłynniejszych pianistów swoich czasów, często nazywany poetą fortepianu, mieszkał w stolicy Francji 18 lat, aż do śmierci, 17 października 1949 troku.

1846 - Amerykanin Elias Howe opatentował maszynę do szycia.

1855 - Rozpoczęto budowę dworca kolejowego Wrocław Główny. Prace trwały dwa lata. Projektantem był Wilhelm Grapow, architekt królewski Kolei Górnośląskich. Przy budowie pracowało średnio 250 murarzy. Już w 1856 cały budynek zadaszono i pokryto blachą cynkową, 1 października 1857 dworzec został ukończony, a 12 października uruchomiono ruch kolejowy. Dworzec kosztował 449 tysięcy talarów, nie licząc umeblowania i oświetlenia, na które wydano kolejne 26,5 tysiąca talarów.

1855 - Urodził się Albert Frederick Mummery, brytyjski alpinista i pisarz. Autor wielu pierwszych przejść w Alpach, głównie w masywach Mont Blanc i Matterhornu. Był jednym z pierwszych alpinistów, podejmujących trudne alpejskie wspinaczki, również nowymi drogami, bez pomocy lokalnych przewodników, dzięki czemu uznawany jest za prekursora alpinizmu sportowego. Był pierwszym człowiekiem, który podjął próbę zdobycia szczytu ośmiotysięcznego - Nanga Parbat w Himalajach, Zmarł 24 sierpnia 1895 roku.

1876 - Urodził się Stanisław Kętrzyński, historyk, dyplomata, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. Członek Polskiej Akademii Nauk, współpracownik "Przeglądu Historycznego”. W pracy naukowej zajmował się dyplomatyką, sfragistyką, bibliotekoznawstwem, historią średniowieczną Polski. Autor licznych prac naukowych, w tym: "Gall-Anonim i jego kronika”. Zmarł 26 maja 1950 roku.

1877 - Urodziła się Katherine Sophie Dreier, amerykańska malarka, wieloletnia promotorka sztuki nowoczesnej w Stanach Zjednoczonych. Przez 35 lat blisko związana z francuskim malarzem Marcelem Duchampem. Działaczka na rzecz prawa wyborczego dla kobiet. Zmarła 29 marca 1952 roku.

1881 - Urodziła się Emilija Benjamina, łotewska dziennikarka, wydawczyni i przedsiębiorczyni, jedna z najbogatszych kobiet w Europie w okresie międzywojennym. Na międzywojennej Łotwie ją i jej męża Antona Benjamina określano mianem "Królów Prasy”. Była działaczką licznych organizacji kobiecych i społecznych. W 1941 została wywieziona na Syberię, jako wróg państwa radzieckiego. Zmarła 23 września 1941 roku.

1885 - Urodził się Carmine Gallone, włoski reżyser i scenarzysta filmowy, twórca pierwszego w historii europejskiego dźwiękowego filmu muzycznego "Neapol, śpiewające miasto" z 1930 roku z Janem Kiepurą w głównej roli męskiej. Carmine Gallone wyreżyserował ponad 120 filmów podczas swej 50-letniej kariery. Jego filmy czterokrotnie były nagradzane na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji. Zmarł 4 kwietnia 1973 roku.

1890 - Urodził się Mortimer Wheeler, brytyjski archeolog, twórca metody siatki kwadratów, zwanej siatką Wheelera, stosowanej przy eksploracji stanowisk archeologicznych, autor książek i prekursor programów telewizyjnych poświęconych archeologii. Założył kilka muzeów narodowych w Wielkiej Brytanii i Indiach. Zmarł 22 lipca 1976 roku.

1891 - Urodził się Ignacy Matuszewski, jeden z czołowych reprezentantów obozu sanacyjnego, członek Polskiej Organizacji Wojskowej, pułkownik Wojska Polskiego, w 1920 roku szef Oddziału II Naczelnego Dowództwa, dyplomata, minister skarbu, redaktor naczelny "Gazety Polskiej". Obawiał się, że wojna doprowadzi Polskę do niespotykanej dotąd klęski. Ignacy Matuszewski uważał, że Polski nie stać na wojnę z Niemcami, których przewaga wojskowa jest tak ogromna. Powtarzał w przededniu września 1939 roku - że "w ciągu trzech miesięcy musimy tę wojnę przegrać z kretesem". Prorokował też "rozstrzelanie" Rzeczypospolitej przez dwóch agresorów - Niemcy i ZSRR. We wrześniu 1939 roku kierował ewakuacją złota Banku Polskiego do Francji.

1892 - Urodził się Arthur Holly Compton, amerykański fizyk, autor wielu prac z dziedziny fizyki jądrowej i atomowej. Odkrywca tak zwanego zjawiska Comptona - opisującego rozpraszanie promieniowania rentgenowskiego i promieniowania gamma. W 1927 roku otrzymał Nagrodę Nobla. W czasie II wojny światowej był szefem Laboratorium Metalurgicznego w Uniwersytecie Chicagowskim. Wiele z osiągnięć kierowanej przez niego grupy naukowców wykorzystał wykorzystano do uruchomienia w 1942 pierwszego reaktora jądrowego. Zmarł 15 marca 1962 roku.

1893 - Powstała Polska Partia Socjalistyczna Zaboru Pruskiego. Działacze ugrupowania dążyli do powstania niezależnego państwa polskiego o ustroju socjalistycznym. Do 1913 była powiązana finansowo oraz w kwestiach wyborczych z Socjaldemokratyczną Partią Niemiec. Po 1919 roku weszła w skład zjednoczonej PPS. 130 rocznica

1894 - Urodził się Janusz Woliński, historyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, specjalizujący się w dziejach Rzeczypospolitej XVII wieku oraz w historii nowożytnej powszechnej, redaktor "Przeglądu Historycznego”. Popularyzator historii Rzeczypospolitej, szczególnie czasów panowania Jana III Sobieskiego i dziejów Warszawy. Autor między innymi prac: "Polska i kościół prawosławny”, "Od Chocimia do Żórawna”, "Król Jan III Sobieski”. W 1920 brał udział w obronie Warszawy podczas wojny polsko-bolszewickiej. W czasie II wojny światowej był zaangażowany w tajne nauczanie historii Polski i dziejów powszechnych. Zmarł 7 kwietnia 1970 roku.

1898 - Zmarła raniona przez zamachowca Elżbieta Bawarska, zwana Sissi, żona cesarza Franciszka Józefa, cesarzowa Austrii i królowa Węgier. Została zamordowana przez włoskiego anarchistę. Jak później mówił zabójca - chciał po prostu zabić jakiegoś władcę, nieważne, jakiego. Urodziła się 24 grudnia 1837 roku. 125 rocznica

1901 - Urodził się Ho Feng-Shan, chiński dyplomata, konsul generalny w Wiedniu w latach 1938-1940, zaangażowany w pomoc Żydom, uhonorowany medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Po wydarzeniach nocy kryształowej zaangażował się w niesienie pomocy Żydom, wbrew kategorycznemu zakazowi chińskiego ambasadora w Berlinie, załatwiając chętnym wizy umożliwiające podróż do Szanghaju, dzięki którym mogli opuścić terytorium Niemiec. Do czasu odwołania go ze stanowiska w maju 1940 roku wystawił kilka tysięcy takich dokumentów. Zmarł 28 września 1997 roku.

1903 - Urodził się Janusz Witwicki, architekt, historyk sztuki, wykładowca na Wydziale Architektury Politechniki Lwowskiej, twórca "Panoramy plastycznej dawnego Lwowa”. Był synem Władysława Witwickiego - słynnego psychologa, który przetłumaczył większość dialogów Platona. Zmarł 16 lipca 1946 roku. 120 rocznica

1906 - Urodził się Antoni Bohdziewicz, reżyser filmowy. W Powstaniu Warszawskim był szefem Referatu Filmowego Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej. Po wojnie pracował, jako reżyser i wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej imienia Leona Schillera w Łodzi. Autor filmów: "Za wami pójdą inni", "Szkice węglem", "Kalosze szczęścia" i "Wilczy Bilet”. Zmarł 20 października 1970 roku.

1907 - Urodził się Marian Konopiński, duchowny katolicki. W kampanii polskiej 1939 roku kapelan 15. Pułku Ułanów Poznańskich. Został zamordowany, 1 stycznia 1943 roku, w niemieckim obozie koncentracyjnym Dachau, w którym był poddawany pseudomedycznym eksperymentom. Beatyfikowany przez papieża Jana Pawła II 13 czerwca 1999 w grupie 108 polskich męczenników.

1909 - Urodził się Józef Pieracki, aktor filmowy i teatralny, związany z teatrami: Ziemi Opolskiej, Powszechnym, Narodowym oraz Nowym w Warszawie. Zagrał w filmach: "Popiół i diament”, "Pożegnania”, "Gdzie jest generał”, "Hrabina Cosel”, "Ballada o Januszku” i "C.K. Dezerterzy”. Zmarł 5 sierpnia 1988 roku.

1909 - Urodził się Witold Paryski, taternik, przewodnik i ratownik Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, działacz ochrony przyrody. Autor artykułów i opracowań dotyczących tematyki górskiej, w tym słynnego przewodnika "Wysokie Tatry” oraz "Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej”, napisanej wspólnie z żoną. Zmarł 16 grudnia 2000 roku.

1912 - Premiera filmu niemego "Ofiara namiętności" w reżyserii Władysława Palińskiego. Główne role zagrali: Helena Marcello-Palińska, Helena Sulimowa i Teodor Roland.

1913 - Pierwsza autostrada połączyła wybrzeża USA. 110 rocznica

1919 - W Saint-Germain-en-Laye podpisano traktat pokojowy między aliantami a Austrią, jeden z układów kończących I wojnę światową. Zwycięskie mocarstwa ogłosiły, że Austria i Węgry stały się samodzielnymi państwami. Austrię obarczono odpowiedzialnością za wybuch wojny. Czesi, południowi Słowianie i Rumuni z Siedmiogrodu zostali zaliczeni do grona zwycięzców.

1921 - W Berlinie otwarto pierwszy w Europie odcinek autostrady o długości około 10 kilometrów.

1923 - Irlandia została przyjęta do Ligi Narodów. W 1921 roku Irlandia formalnie zyskała niezależność od korony brytyjskiej. Na mocy traktatu angielsko- Irlandzkiego powstało Wolne Państwo Irlandzkie, które zostało uznane na arenie międzynarodowej. W 1955 roku Irlandia przystąpiła do ONZ. 100 rocznica

1929 - Urodziła się Olga Krzyżanowska, polityk, działaczka społeczna, lekarz, poseł na Sejm I, II, III i X kadencji, wicemarszałek Sejmu X i II kadencji, senator V kadencji. W czasie II wojny światowej harcerka Szarych Szeregów, odznaczona Krzyżem Walecznych. Zmarła 22 czerwca 2018 roku.

1930 - Aresztowano przywódców Centrolewu, a następnie osadzono ich w więzieniu wojskowym w Brześciu nad Bugiem. Związek Obrony Prawa i Wolności Ludu powstał dzień wcześniej. Był to komitet wyborczy powstały po skróceniu przez prezydenta Ignacego Mościckiego kadencji Sejmu RP przez partie tworzące obóz antysanacyjny. Była to reakcja na rządy Józefa Piłsudskiego. Wśród uwięzionych i osadzonych w twierdzy brzeskiej znaleźli się Wincenty Witos, Władysław Kiernik, Karol Popiel i Wojciech Korfanty.

1931 - Urodził się Bohdan Sienkiewicz, dziennikarz, marynista, popularyzator edukacji morskiej i wychowania morskiego młodzieży. Twórca i redaktor programów telewizyjnych, między innymi "Latającego Holendra" i "Dookoła świata", członek rady programowej Polskiej Fundacji Morskiej. Był przez cztery lata korespondentem Polskiego Radia i TVP w Afryce. Zmarł 20 lipca 2021 roku.

1933 - Urodził się Mateusz Święcicki, kompozytor, aranżer, publicysta i dziennikarz radiowy. W latach 1955-1964, jako pierwszy prowadził jazzowe audycje w Polskim Radiu. Był autorem pierwszej trójkowej audycji, zatytułowanej "Mój magnetofon", przekształconej później w "Muzyczną pocztę UKF". Autor muzyki do ponad 200 piosenek, w tym przebojów: "Pod papugami”, "Ballada cygańska” i "Był taki ktoś”. Zmarł 7 sierpnia 1985 roku. 90 rocznica

1933 - Urodził się Karl Lagerfeld, niemiecki projektant mody, uznawany za jednego z najbardziej wpływowych projektantów świata. Był niezależnym twórcą współpracującym z wieloma ekskluzywnymi markami, między innymi Chloe, Fendi i Chanel. Od 1983 roku kierował domem mody Chanel. Zmarł 19 lutego 2019 roku. 90 rocznica

1933 - Jerzy Lipiński z KKS Skoda Warszawa wygrał 3. Tour de Pologne. Zawody trwały od 1 do 10 września. Rywalizację rozpoczęło 48 kolarzy, a ukończyło 24. Łączna długość wyścigu to 1721 kilometrów. Wyścig rozgrywano w anormalnych warunkach. Na siedmiu z dziewięciu etapów ścigano się w przenikliwym zimnie i deszczu. Najtrudniejszy pod tym względem był etap z Torunia do Ostrołęki, gdzie wycofało się aż dziesięciu zawodników.90 rocznica

1933 - Podczas wyścigu na torze koło Monzy we Włoszech zginął w wypadku polski kierowca hrabia Stanisław Czaykowski. W 1914 roku rodzina Czaykowskich przeprowadziła się do Paryża. Rok później Stanisław Czaykowski uzyskał francuskie obywatelstwo. Podczas I wojny światowej służył, jako ochotnik w piechocie francuskiej. Po wojnie prowadził interesy w Wielkiej Brytanii, dzięki czemu dorobił się fortuny. Pozwoliło mu to na starty w wyścigach samochodowych. Zadebiutował w 1929 roku. Stanisław Czaykowski urodził się 10 czerwca 1899. 90 rocznica

1935 - Urodziła się Mary Oliver, amerykańska poetka i eseistka. W 1992 zdobyła National Book Award, a dwa lata później nagrodę Pulitzera za jej najbardziej znaną kolekcję wierszy "American Primitive". W 2007 The New York Times określił ją, jako "zdecydowanie najlepiej sprzedającą się poetkę tego kraju”. Zmarła 17 stycznia 2019 roku.

1937 - Urodziła się Teresa Maria Barbara Walewska-Przyjałkowska, naukowiec i działaczka społeczna, wiceprezes fundacji "Golgota Wschodu", założycielka i prezes Stowarzyszenia Krzewienia Kultu świętego Andrzeja Boboli. Zginęła 10 kwietnia 2010 roku w katastrofie smoleńskiej. Została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

1939 - Zginął Władysław Raginis, kapitan Korpusu Ochrony Pogranicza, heroiczny dowódca bitwy pod Wizną. Dowodząc 720 żołnierzami, bronił powierzonego mu odcinka przed nacierającym XIX Korpusem Pancernym, pod komendą generała Heinza Guderiana, liczącym 42 tysiące 200 żołnierzy. Obrona Wizny, zwana jest w historii "polskimi Termopilami”. Urodził się 3 lipca 1908 roku.

1939 - W Bydgoszczy Niemcy przeprowadzili pierwszą masową egzekucję Polaków. Łącznie rozstrzelali około półtora tysiąca osób.

1939 - Urodziła się Elżbieta Chojnacka, klawesynistka, specjalizująca się w muzyce współczesnej, profesor Mozarteum w Salzburgu. Zdobywczyni I nagrody na Międzynarodowym Konkursie Muzycznym imienia Giana Battisty Viottiego w Vercelli. Uznawana za jedną z największych osobowości artystycznych grających na tym instrumencie na świecie. Zmarła 28 maja 2017 roku w Paryżu.

1943 - Została zamordowana przez Niemców Władysława Krysiewicz, rolniczka, uhonorowana tytułem Sprawiedliwa wśród Narodów Świata. Wraz z mężem i dziećmi udzieliła pomocy żydowskiej rodzinie - Krysiewiczowie przyjęli ośmioosobową grupę uciekinierów z getta w Sokołach. Żydzi zostali ukryci w schronie pod stodołą, jednak 8 września 1943 schron został wykryty przez żandarmów. Na miejscu Niemcy rozstrzelali gospodarza, Stanisława Krysiewicza oraz uciekających Żydów, natomiast Władysława trafiła do aresztu, i ostatecznie została rozstrzelana 10 września 1943 roku. Pięcioro dzieci Krysiewiczów ocalało, pozwolono sąsiadom zaopiekować się nimi. 80 rocznica

1944 - 41. dzień Powstania Warszawskiego. Tego dnia trwały ciężkie walki w Śródmieściu - siły niemieckie skoncentrowały się na zdobyciu przejścia przez Aleje Jerozolimskie - nadal kontrolowanego przez powstańców. Zmarł z odniesionych ran dowódca drużyny batalionu "Parasol" Józef Szczepański "Ziętek" - autor powstańczej piosenki "Pałacyk Michla". Zaczęły się pertraktacje o warunkach kapitulacji powstania. Dowództwo AK przekazało Niemcom pismo z żądaniem gwarancji dla powstańców, ludności cywilnej i władz cywilnych. Po stronie praskiej trwało natarcie armii radzieckiej. Nad Warszawą doszło do pierwszej walki lotniczej między Luftwaffe a lotnictwem radzieckim. Jeden z samolotów niemieckich został zestrzelony. Tego dnia powstańcze radio ogłosiło nazwiska 28 niemieckich dowódców, odpowiedzialnych za zniszczenie Warszawy. Listę otwierali generałowie von dem Bach, Stahel i Reinefarth.

1945 - Urodził się José Feliciano, pseudonim "Cheo", portorykański wokalista, gitarzysta i kompozytor, wykonawca popularnych piosenek, pochodzenia południowoamerykańskiego, również utworów bluesowych i soulowych. Urodził się w Lares w Portoryko, jako jedno z jedenaściorga dzieci. Jest niewidomy wskutek wrodzonej jaskry. Od dziecka edukował się muzycznie. Gdy miał pięć lat jego rodzina przeniosła się do Nowego Jorku. W wieku 17 lat skończył szkołę i zajął się grą w klubach. Jego najbardziej znane piosenki to: "Che sara", "Malaguena", "Masters of War" i "Sin Luz".

1945 - Były premier Norwegii Vidkun Quisling został skazany na karę śmierci za kolaborację z niemieckim okupantem. Był współodpowiedzialny za terror i deportacje Norwegów, w tym narodowości żydowskiej, do niemieckich obozów koncentracyjnych. Po niemieckiej kapitulacji został pojmany w Oslo przez żołnierzy norweskiego ruchu oporu. W procesie wydano na niego wyrok śmierci, który wykonano przez rozstrzelanie 24 października tego samego roku w fortecy Akerhus.

1947 - W Krakowie zakończył się proces działaczy Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego. Władze komunistyczne skazały osiem osób na karę śmierci, wśród nich komendanta WiN pułkownika Franciszka Niepokólczyckiego. Proces miał charakter pokazowy. Komunistom chodziło, bowiem o skompromitowanie opozycji antykomunistycznej, zarówno tej pozostającej w konspiracji, jak i jawnej. Na ławie oskarżonych zasiedli działacze PSL, ostatniej z jawnie działających partii opozycyjnych w PRL. Fałszywe zarzuty dotyczyły prowadzenia działalności wywiadowczej na rzecz obcych mocarstw, terroryzowanie członków PPR, współpracy z gestapo i z Ukraińską Powstańczą Armią oraz świadomej współpracy z "nielegalnym” podziemiem.

1947 - Urodził się Jacek Sawaszkiewicz, poeta i pisarz, tworzący fantastykę naukową, współpracownik czasopisma "Karuzela” i rozgłośni szczecińskiej Polskiego Radia. Autor powieści: "Stan zagrożenia”, "Na tle kosmicznej otchłani” i "Kronika Akaszy”. Zmarł 11 czerwca 1999 roku.

1949 - Inauguracja warszawskiej działalności Teatru Współczesnego, pod dyrekcją Erwina Axera. Od listopada 1945 roku teatr działał w Łodzi, jako Teatr Kameralny Domu Żołnierza.

1949 - Reprezentacja Polski pokonała Holandię 3:0 w swoim pierwszym występie na rozpoczętych tego dnia w Pradze I Mistrzostwach Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn. Polska zajęła na tym turnieju piąte miejsce.

1951 - Wielka Brytania nałożyła embargo na Iran. Była to reakcja na nacjonalizację przemysłu wydobycia ropy w tym bliskowschodnim państwie. Iran przekształcił Angielsko-Irańskie Przedsiębiorstwo Naftowe w państwową spółkę.

1952 - Izrael i Republika Federalna Niemiec podpisały układ o odszkodowaniach za zbrodnie hitlerowskie popełnione na narodzie żydowskim. Przewidywał wypłatę trzech miliardów marek w ciągu 14 lat.

1957 - Urodził się Paweł Huelle, pisarz, krytyk literacki, autor słuchowisk radiowych i sztuk teatralnych. Debiutancka powieść "Weiser Dawidek” przyniosła mu rozgłos w kraju i za granicą. Współautor scenariuszy filmowych: "O dwóch takich, co nic nie ukradli” i "Wróżby kumaka”. W 2012 odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2021 otrzymał Pomorską Nagrodę Literacką "Wiatr od morza” za całokształt pracy literackiej.

1960 - Urodził się Colin Firth, angielski aktor, znany z filmów: "Apartament Zero", "Valmont", "Femme Fatale", "Dziennik Bridget Jones", "Angielski pacjent". W 2011 roku otrzymał Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za rolę w filmie "Jak zostać królem". Jest zaangażowany w kampanię przeciw deportacji uchodźców z Demokratycznej Republiki Konga.

1961 - Papież Jan XXIII zaapelował za pośrednictwem telewizji o zachowanie pokoju na świecie. Było to pierwsze telewizyjne wystąpienie głowy Kościoła katolickiego.

1961 - Podczas wyścigu Formuły 1 o Grand Prix Włoch na torze wyścigowym koło Monzy zginął w wypadku niemiecki kierowca Wolfgang von Trips i 15 kibiców, a 60 zostało rannych. W wyniku zderzenia z bolidem Jima Clarka samochód Niemca wjechał we wzgórze, na którym stali kibice i kilka razy przekoziołkował w powietrzu, z dużym impetem wyrzucając kierowcę. W wyniku uderzenia von Trips zginął na miejscu.

1961 - Satelita TIROS 3, jako pierwszy w historii wykrył i sfotografował huragan z orbity okołoziemskiej. Satelita wykrył huragan na dwa dni przed specjalistycznymi samolotami wykrywającymi wiatry tego typu. Tym samym zapoczątkował służbę sztucznych satelitów w ostrzeganiu ludności przed naciągającymi burzami tropikalnymi. Pracował 230 dni, w czasie których przesłał na Ziemię ponad 35 tysięcy zdjęć, w tym fotografie wszystkich największych huraganów powstałych w 1961 roku.

1967 - Prymas kardynał Stefan Wyszyński ukoronował obraz Matki Boskiej Gietrzwałdzkiej. Do Sanktuarium Maryjnego w Gietrzwałdzie, co roku przybywają liczne grupy pielgrzymów. W 1977 Kościół zatwierdził treść objawień Matki Bożej w 1877 roku, jako autentyczną. 2 lutego 1970 papież Paweł VI nadał kościołowi w Gietrzwałdzie tytuł i godność Bazyliki Mniejszej. Matka Boża objawiała się dwóm dziewczynkom. Miała im powiedzieć, że Kościół na ziemiach polskich nie będzie prześladowany, a polskich kapłanów będzie więcej, jeśli ludzie będą się modlić i odmawiać różaniec. Przemawiała do nich po polsku, w gwarze warmińskiej. Wzmocniło to ruch polski na Warmii, zacieśniło więzi między Kościołem katolickim, a polskim ruchem patriotycznym, a także utrwaliło kult maryjny w Polsce.

1967 - Mieszkańcy Gibraltaru opowiedzieli się w referendum za pozostaniem nadal częścią Wielkiej Brytanii.

1968 - Urodził się Guy Ritchie, brytyjski reżyser, były mąż Madonny. Twórca takich filmów jak "Przekręt” i "Sherlock Holmes”. 55 rocznica

1972 - Na igrzyskach olimpijskich w Monachium piłkarska reprezentacja Polski, pokonując w finale Węgry 2:1, zdobyła złoty medal. Oba gole w finałowym meczu strzelił dla Polski Kazimierz Deyna, który z liczbą dziewięciu zdobytych bramek został najlepszym strzelcem turnieju. 1974 - Randy Newman wydał jedną z najważniejszych płyt w swojej karierze - "Good Old Boys”. Teksty piosenek poruszają temat rasizmu w Stanach Zjednoczonych, zarówno tego na południu, ale także tego w dużych miastach takich, jak Nowy Jork. Randy Newman komponował również muzykę filmową. Otrzymał dwa Oscary za piosenki napisane do "Toy Story 3" i "Monster Inc.". Randy Newman urodził się 28 listopada 1943 w Los Angeles.

1974 - Zmarł Melchior Wańkowicz, pisarz, publicysta, uczestnik I wojny światowej, korespondent wojenny Armii Polskiej na Wschodzie w latach 1943-1946 i uczestnik bitwy o Monte Cassino. Był mistrzem opowieści reportażowej, nawiązywał do tradycji gawędy szlacheckiej. Do jego najbardziej znanych książek należą: "Monte Cassino", "Na tropach Smętka", "Westerplatte". Jest także autorem znanych opowieści i wspomnień. Od 1958 roku przebywał w Polsce. W 1964 roku podpisał tak zwany "List 34", z protestem przeciwko cenzurze, przez co naraził się na kilkutygodniowy areszt i proces sądowy Urodził się 10 stycznia 1892 roku.

1975 - Zmarł George Paget Thomson, brytyjski fizyk, który wykazał doświadczalnie falową naturę elektronów, laureat Nagrody Nobla w 1937 roku, w dziedzinie fizyki, za odkrycie nowych właściwości elektronu. Pod koniec lat 30. i w czasie II wojny światowej pracował nad wojskowymi zastosowaniami fizyki jądrowej. Urodził się 3 maja 1892 roku.

1976 - Premiera komedii filmowej "Motylem jestem, czyli romans 40-latka" w reżyserii Jerzego Gruzy. Jest to kontynuacja popularnego w latach 70. serialu "Czterdziestolatek". Główne role zagrali: Andrzej Kopiczyński, Irena Jarocka i Irena Kwiatkowska.

1976 - W pobliżu Zagrzebia zderzyły się samoloty pasażerskie należące do British Airways i jugosłowiańskich Inex-Adria Aviopromet, w wyniku, czego zginęło 176 osób. Bezpośrednią przyczyną zderzenia były błędne polecenia wydane załodze DC-9 przez kontrolera z Zagrzebia.

1981 - Obraz Pabla Picassa "Guernica" po 40 latach wrócił z USA do Hiszpanii. Jest uważany za jeden z najbardziej poruszających obrazów w historii. Namalowany w odcieniach szarości, czerni i bieli, ma prawie 3,5 metra wysokości, i ponad 7,5 metra długości. Przedstawia ludzi i zwierzęta cierpiące z powodu wojny, przemocy i chaosu. Jest wyrazem hołdu złożonego baskijskiemu miastu Guernica, które 26 kwietnia 1937 zostało zbombardowane przez niemiecki korpus Legion Condor, wchodzący w skład Luftwaffe. Podczas hiszpańskiej wojny domowej miasto opowiedziało się po stronie lewicowego rządu republikańskiego.

1981 - W gdańskiej hali "Olivia" zakończyła się pierwsza tura I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ "Solidarność".

1984 - Zmarł Trummy Young, amerykański puzonista jazzowy, przez wiele lat grający z Louisem Armstrongiem i z orkiestrą Jimmiego Lunceforda, jeden z najsłynniejszych puzonistów jazzowych ery swingu. Urodził się 12 stycznia 1912 roku.

1985 - Premiera komediodramatu "Dom wariatów" w reżyserii Marka Koterskiego. Początek cyklu o Adasiu Miauczyńskim. 33-letni mężczyzna odwiedza swoich rodziców, co kończy się jego załamaniem nerwowym. Główne role zagrali: Marek Kondrat, Bohdana Majda i Tadeusz Łomnicki.

1988 - Zmarł Witold Dederko, fotografik, pedagog, wykładowca łódzkiej Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej imienia Leona Schillera. Autor 12 książek z dziedzin fotografii, w latach 20. XX wieku fotoreporter Polskiej Agencji Telegraficznej. Urodził się 26 marca 1906 roku. 35 rocznica

1989 - Węgry otworzyły granicę z Austrią dla uchodźców z Niemieckiej Republiki Demokratycznej. W ciągu kilku tygodni przez Węgry i Austrię do Niemiec Zachodnich wyjechało ponad 50 tysięcy ludzi.

1990 - Papież Jan Paweł II poświęcił bazylikę Matki Boskiej Królowej Pokoju w Jamusukro na Wybrzeżu Kości Słoniowej, największą świątynię w Afryce. Głównym architektem bazyliki był Pierre Fakhoury. Budowę rozpoczęto w 1985 roku, a ukończono w 1989. Projekt był wzorowany na Bazylice świętego Piotra w Watykanie. Od 1991 roku bazyliką opiekują się polscy pallotyni. Bazylika ma 158 metrów wysokości i według Księgi rekordów Guinnessa jest to najwyższy kościół świata. Jego całkowita powierzchnia wynosi 30 tysięcy metrów kwadratowych.

1991 - Zmarł Jan Józef Lipski, polityk, historyk literatury, publicysta, żołnierz Armii Krajowej i uczestnik Powstania Warszawskiego, działacz opozycji demokratycznej w okresie PRL, współzałożyciel Komitetu Obrony Robotników, od 1980 roku działacz NSZZ "Solidarność”. Autor między innymi prac: "Dwie ojczyzny - dwa patriotyzmy”, "Katolickie Państwo Narodu Polskiego” i "KOR. Komitet Obrony Robotników”. Urodził się 25 maja 1926 roku.

1993 - W trakcie tajnych negocjacji Izrael i Organizacja Wyzwolenia Palestyny wzajemnie uznały swoje istnienie. OWP wyrzekła się przemocy i uznała prawo Izraela do istnienia w pokoju i bezpieczeństwie. W zamian Izrael uznał Organizację Wyzwolenia Palestyny, jako przedstawiciela palestyńskiego narodu. 30 rocznica

1993 - Wyemitowano premierowy odcinek amerykańskiego serialu telewizyjnego "Z Archiwum X". Łącznie powstało 11 sezonów tego bardzo popularnego w latach 90. serialu z pogranicza science fiction, horroru, sensacji i thrillera. Pomysłodawcą, producentem oraz reżyserem i autorem scenariuszy do wielu odcinków jest Chris Carter. Muzykę skomponował Mark Snow. Główne role zagrali: David Duchovny i Gillian Anderson. 30 rocznica

1999 - Zmarł Tadeusz Kaczyński, muzykolog, publicysta, krytyk muzyczny, założyciel zespołu solistów Filharmonia imienia Romualda Traugutta. Autor książek z dziedziny muzyki poważnej: "Rozmowy z Witoldem Lutosławskim”, "Andrzej Panufnik i jego muzyka”. Współpracował z Polskim Radiem. Po utworzeniu NSZZ "Solidarność” włączył się w działalność Komisji Kultury Regionu Mazowsze, a po ogłoszeniu stanu wojennego działał w Prymasowskim Komitecie Pomocy Internowanym. Urodził się 18 lutego 1932 roku.

1999 - Zmarł Alfredo Kraus, hiszpański tenor. Występował w Londynie, Hiszpanii i Portugalii, między innymi z Marią Callas, a także na festiwalach operowych w Salzburgu i Edynburgu. Zasłynął, jako odtwórca roli Edgara w "Łucji z Lammermoor” i Elvinia w "Lunatyczce”. Urodził się 24 listopada 1927 roku.

2000 - Zmarł William Nierenberg, amerykański fizyk, pochodzenia żydowskiego, profesor na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. W latach 40., w ramach Projektu Manhattan, uczestniczył w budowie pierwszej amerykańskiej bomby atomowej. Specjalista w dziedzinie rezonansu magnetycznego i fizyki nuklearnej. Urodził się 13 lutego 1919 roku.

2000 - Polski jacht „Bieszczady” zatonął 20 mil morskich od północno-zachodnich wybrzeży Danii po staranowaniu go przez tankowiec płynący do Rotterdamu. Zginęła niemal cała załoga - sześć osób, jedna zaginęła, a jedną udało się uratować. Przyczyną wypadku były najprawdopodobniej błędy załogi jachtu, która dopuściła do nadmiernego zbliżenia obu jednostek. Hołd żeglarzom z jachtu "Bieszczady" oddał zespół Banana Boat w piosence "Requiem dla nieznajomych przyjaciół z s/y Bieszczady".

2002 - Szwajcaria przystąpiła do ONZ. Obecnie do Organizacji Narodów Zjednoczonych należą 193 państwa.

2003 - Szwedzka minister spraw zagranicznych Anna Lindh została śmiertelnie ugodzona nożem przez zamachowca. Morderca początkowo został skazany na dożywocie. Potem uznano go za niepoczytalnego i przeniesiono do szpitala psychiatrycznego. 20 rocznica

2008 - W Europejskim Ośrodku Badań Jądrowych CERN w pobliżu Genewy uruchomiono Wielki Zderzacz Hadronów, największy na świecie akcelerator cząstek. LHC to największa maszyna świata, zajmuje tunel o długości około 27 kilometrów, położony na głębokości od 50 do 175 metrów pod ziemią. 15 rocznica

2012 - W Nowym Jorku zmarł Eli Zborowski, wiceprezes Światowej Federacji Żydów Polskich oraz przewodniczący Międzynarodowego Stowarzyszenia Yad Vashem. Przez wiele lat często spotykał się z Janem Pawłem II. Urodził się 20 września 1925 roku.

2012 - Zmarł Mieczysław Porębski, krytyk, teoretyk i historyk sztuki, wykładowca Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności, kurator w Muzeum Narodowym w Krakowie. W pracy badawczej zajmował się głównie sztuką XIX i XX wieku oraz teorią sztuki. Autor wielu prac z dziedziny sztuki, w tym przełomowej - 'Ikonostrefa”. Tadeusz Różewicz poświęcił mu tomik poezji "Nożyk profesora”. Urodził się 31 marca 1921 roku.

2014 - Zmarł Richard Kiel, amerykański aktor filmowy, znany z ról charakterystycznych ze względu na swój wzrost - ponad 217 centymetrów - i siłę: "Wagabunda”, "Strefa mroku”, "Komandosi z Nawarrony”, "Niesamowity jeździec”, "Moonraker" i "Szpieg, który mnie kochał”. Urodził się 13 września 1939 roku.

2015 - Zmarła Barbara Grębecka, dziennikarka Polskiego Radia, wybitna reportażystka radiowej Trójki. Przygotowywała reportaże i audycje dokumentalne, poświęcone głównie najnowszej historii Polski. Za swoją pracę otrzymała wiele nagród, w tym Złoty Mikrofon Polskiego Radia i Nagrodę Specjalną Studia Reportażu i Dokumentu Polskiego Radia - statuetkę Melchiora. Wyróżnienie przyznano za wieloletnią współpracę, niezawodność oraz wysoki poziom dokumentów i reportaży. Urodziła się w 1932 roku.

2017 - We Florydę uderzył huragan Irma. Był to najsilniejszy huragan, który nawiedził Stany Zjednoczone. Ewakuowano około 6,5 miliona mieszkańców.

2018 - Zmarł Karol Śliwka, artysta grafik, autor wielu uznanych projektów sztuki użytkowej. Twórca plakatów, grafik, znaczków pocztowych, opakowań, okładek i znaków firmowych. Był autorem ikonicznych znaków - utworzył logo PKO, Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych, Domu Towarowego Smyk czy Instytutu Matki i Dziecka, a także logotypy Biblioteki Narodowej w Warszawie czy Cenrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej -Curie. Znaki tworzone przez Karola Śliwkę są uznawane za jedne z najlepszych na przestrzeni XX wieku. Jego postaci poświęcono film dokumentalny "Twentieth Century Design - Karol Śliwka", będący częścią serii o twórczości polskich artystów XX wieku. Urodził się 16 października 1932 roku. 5 rocznica

2019 - Zmarł Krzysztof Kalczyński, aktor filmowy i teatralny. Grał w teatrach: Wybrzeże w Gdańsku oraz w warszawskich: Klasycznym, Studio, Narodowym i Nowym. Filmową karierę aktorską rozpoczął w 1964 roku, debiutując w filmie "Zakochani są między nami". Dużą popularność przyniosły mu role w serialach telewizyjnych takich jak: "Klan", "Na Wspólnej", "Plebania", "M jak Miłość", "Na dobre i na złe" oraz "Ojciec Mateusz". Wystąpił w ponad 30 spektaklach Teatru Telewizji i wziął udział w kilkudziesięciu słuchowiskach Teatru Polskiego Radia. Ze względu na charakterystyczny typ urody i osobowość, nazywany był "polskim Alainem Delonem”. W 2019 ukazała się autobiograficzna książka "Moje boje, pojedynczo i we dwoje". Urodził się 4 maja 1937 roku.

2020 - Zmarła Emma Morosini, włoska pątniczka. Jej piesze pielgrzymki do różnych sanktuariów, między innymi na Jasną Górę, to efekt ślubowania, które złożyła w 1991 roku, gdy miała przejść skomplikowaną operację. Ciężko zachorowała i lekarze powiedzieli, że nie ma żadnej nadziei, jedynie zawierzenie Matce Bożej. Po dwóch latach ciężkiej choroby okazało się, że Emma Morosini jest zdrowa. Urodziła się 8 stycznia 1924 roku.

2020 - Zmarła Diana Rigg, brytyjska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna. Grała między innymi Emmę Peel w serialu "Rewolwer i melonik", Tracy w filmie "W tajnej służbie Jej Królewskiej Mości", oraz lady Olennę Tyrell w serialu "Gra o tron". Urodziła się 20 lipca 1938 roku.

2020 - Zmarł Jan Kułaj, rolnik, pierwszy przewodniczący NSZZ Rolników Indywidualnych "Solidarność". Od 1979 należał do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. Prowadził indywidualne gospodarstwo rolne w Cieszacinie Wielkim. W początkach 1981 był jednym z przywódców protestów rzeszowskich; 20 lutego tego samego roku podpisał porozumienia ustrzycko-rzeszowskie. Na fali sukcesu tamtych strajków 9 marca 1981 został wybrany na pierwszego przewodniczącego NSZZ RI "Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego internowany 15 grudnia 1981. Po wyjściu na wolność, 28 kwietnia 1982, wycofał się z działalności opozycyjnej. Urodził się 11 stycznia 1958 roku.

2022 - Zmarł Jacek Kolbuszewski - historyk literatury polskiej i literatur zachodniosłowiańskich, wykładowca akademicki, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego. Zajmował się szczególnie literaturą łotewską, poruszał także tematy twórczości związanej ze śmiercią, jak "Wiersze z cmentarza. O współczesnej epigrafice wierszowanej" z 1985 roku, czy "Cmentarze" z 1996 roku. Interesowało go także badanie twórczości poświęconej Tatrom. Urodził się 10 maja 1938 roku. 1 rocznica