„Cieszę się, że zwolniono Rosjan, ale jestem zaszokowana, że nikt nie pamiętał o losie białoruskich więźniów politycznych” – powiedziała agencji AP Natalla Pinczuk, żona laureata Pokojowej Nagrody Nobla i założyciela Centrum Praw Człowieka „Wiasna” Alesia Bialackiego.

„Mam nadzieję, że to dopiero pierwsza tura gry z udziałem Zachodu i po przedstawicielach Rosji zostaną również zwolnieni Białorusini” - dodała.

„Wiasna” szacuje, że na Białorusi jest obecnie około 1400 więźniów politycznych, w tym pięcioro pracowników „Wiasny”.

Jedynym więźniem zwolnionym z Białorusi w ramach wymiany 1 sierpnia był Rico Krieger, niemiecki pracownik medyczny aresztowany w tym kraju w zeszłym roku pod zarzutem terroryzmu. W sumie wymieniono wówczas 16 obywateli państw Zachodu i rosyjskich dysydentów za ośmiu Rosjan.

„Wiasna” podniosła kwestię białoruskich więźniów politycznych w rozmowach z zachodnimi dyplomatami, podając listę 30 osób, które powinny zostać zwolnione w pierwszej kolejności – powiedział przedstawiciel organizacji Pawieł Sapiełka.

Dodał, że niektóre kraje Zachodu prowadziły poufne rozmowy z rządem Łukaszenki. Nie podał jednak szczegółów.

Pinczuk podkreśliła, że tylko od czasu do czasu dostaje wiadomości, iż jej 61-letni mąż żyje. Zaznaczyła, że stan jego zdrowia „znacznie się pogorszył”, nie ma możliwości przyjmowania leków i jest często zamykany w jednoosobowej celi. Bialacki został skazany na 10 lat więzienia za rzekome finansowanie protestów powyborczych w 2020 r.

Także siostra więzionej działaczki opozycyjnej Maryi Kalesnikawej, Taccjana Chomicz, liczyła na jej zwolnienie. „Bezspornie była możliwość zwolnienia Białorusinów, bo Mińsk uczestniczył w wymianie i w negocjacjach z Berlinem w sprawie zwolnienia Kriegera. Ale zachodni politycy nie mogli albo nie chcieli z niej skorzystać” – powiedziała AP.

Kalesnikawa została zatrzymana we wrześniu 2020 r., gdy podczas próby deportowania jej przez władze podarła swój paszport. 42-letnia działaczka przeszła operację i jest poważnie chora – powiedziała Chomicz, dodając, że od półtora roku nie miała od niej wieści.

„Ewidentnie ani Białoruś, ani białoruscy więźniowie nie są priorytetem dla Zachodu. Dla nas to bardzo niepokojący sygnał” – dodała Chomicz.

Kalesnikawa została skazana na 11 lat więzienia za organizowanie masowych protestów po wyborach z 2020 r. Za udział w nich na Białorusi zatrzymano ponad 35 tys. osób. Wielu opozycjonistów zostało skazanych na długie wyroki, a niektórzy wyjechali z kraju.

Przywódczyni białoruskiej opozycji Swiatłana Cichanouska, która także opuściła Białoruś, powiedziała agencji AP: „Jeszcze nie wygraliśmy, ale też nie zostaliśmy pokonani, bo ludzie się nie poddają. Wielu Białorusinów nadal stawia opór, a tysiące płacą za wolność więzieniem”.

Mąż Cichanouskiej, Siarhiej, niedoszły kandydat w wyborach prezydenckich w 2020 roku, odsiaduje karę 19,5 roku więzienia za „organizację zamieszek” i niepodporządkowanie się personelowi kolonii karnej.

Warunki, w których przebywają na Białorusi więźniowie polityczni, obrońcy praw człowieka kwalifikują jako tortury. Więźniowie są pozbawiani podstawowych praw, takich jak możliwość przyjmowania leków czy kontaktu z bliskimi. Wielu jest przetrzymywanych w pełnej izolacji od świata zewnętrznego.(PAP)

mw/ akl/