Wnioskodawcą projektu nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych jest Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Przewiduje on, że maksymalnie o 6 miesięcy zostanie przedłużona ważność orzeczeń o niepełnosprawności albo stopnia niepełnosprawności, które wygasają 30 września 2024 r.

Projekt nowelizacji ustawy przygotowano w związku ze spodziewanym masowym składaniem wniosków o wydanie kolejnego orzeczenia. 30 września 2024 r. wygasa ważność orzeczeń, które zostały wydłużone ustawą z 19 grudnia 2023 r. o szczególnych rozwiązaniach służących zachowaniu ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności. W ocenie skutków regulacji projektu wskazano, że szacowana liczba osób, których orzeczenia wygasają pod koniec września to 399 599 osób (szacunek oparty na danych Elektronicznego Krajowego Systemu Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności).

Regulacja wprowadza przepisy, które umożliwią zachowanie ważności dotychczasowego orzeczenia o niepełnosprawności albo stopnia niepełnosprawności do czasu uzyskania nowej decyzji, jednak nie dłużej niż sześć miesięcy. Jednoczesnym warunkiem jest złożenie przez osobę z niepełnosprawnością wniosku o wydanie nowego orzeczenia w okresie jego ważności.

Analogiczne rozwiązanie zaproponowano w przypadku złożenia nowego wniosku o wydanie kolejnej decyzji o poziomie potrzeby wsparcia, która jest potrzebna do ubiegania się o świadczenie wspierające.

Autorzy projektu zwracają uwagę, że brak regulacji o wydłużeniu ważności decyzji ustalających poziom potrzeby wsparcia skutkowałoby utratą świadczenia wspierającego. W uzasadnieniu do projektu podkreślono, że osoba z niepełnosprawnością musiałaby na nowo rozpocząć procedurę ustalania poziomu wsparcia i ubiegania się o świadczenie wspierające, co byłoby szczególnie uciążliwe dla osób, które niedawno otrzymały decyzje w tej sprawie.

Projekt ustawy wydłuża również termin na wcześniejsze złożenie wniosku o wydanie orzeczenia z dotychczasowych 30 dni na 2 miesiące, a w przypadku osób poniżej 16. roku życia, które będą ubiegały się o wydanie orzeczenia o stopniu na 3 miesiące.

Autorzy projektu wskazują, że dzięki temu wprowadza się dłuższy termin na odpowiednie zweryfikowanie wniosku przez zespoły orzecznicze, co umożliwi płynne ich rozpatrywanie i eliminację zatorów w postępowaniach orzeczniczych – co jest szczególnie istotne w związku z przewidywaną kumulacją wniosków we wrześniu 2024 r., czyli w okresie, w którym kończy się ważność wielu orzeczeń.

Projekt ustawy wprowadza przepis przejściowy określający, że do spraw wszczętych, a niezakończonych dotyczących postępowań o ustalenie niepełnosprawności albo stopnia niepełnosprawności będą stosowane przepisy omawianej nowelizacji ustawy o rehabilitacji. Przepis ten obejmuje postępowania rozpoczęte przed dniem wejścia w życie projektu ustawy. "Umożliwi to zachowanie statusu osoby niepełnosprawnej (zgodnie z nowymi zasadami) przez osoby, które przed wejściem w życie projektu ustawy rozpoczęły procedurę orzeczniczą" - wyjaśniono w uzasadnieniu.

W projekcie wprowadzono również przepis, który wydłuża ważność kart parkingowych do 31 marca 2025 r. (przez 6 miesięcy licząc od dnia upływu ważności orzeczeń, czyli od 31 marca 2025 r.).

Według projektu ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Osobą odpowiedzialną za projekt jest pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych, wiceminister rodziny Łukasz Krasoń.(PAP)

pak/ agz/