Podczas środowego posiedzenia sejmowej Komisji Finansów Publicznych wysłuchano m.in. opinii Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o instytucjach - w tym o Instytucie Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego, w którym - referowała posłanka Jolanta Zięba-Gzik (PSL) - doszło do "szeregu nieprawidłowości".

Wskazała m.in., że "dokumenty były podpisywane przez nieuprawnione osoby, dokonywano bezcelowych zakupów, naruszane były procedury konkursowe, był brak kontroli i nadzoru nad realizacją umów, zostały nierozstrzygnięte przetargi". Przekazała, że "sprawozdanie finansowe za 2022 r. nie spełniało wymogów ustawowych, tzn. nie zostało prawidłowo sporządzone, co stanowi naruszenie przepisów: ustawy o instytucie, ustawy o rachunkowości, jak i ustawy o finansach publicznych. W związku z czym nie można było przejść do badania sprawozdania za 2023 r.".

Wskazała również na "rażąco wysokie wynagrodzenia, jeśli chodzi o kadrę kierowniczą". Dodała, że Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży wydała negatywną opinię realizacji wykonania budżetu Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego.

Posłanka Krystyna Szumilas (KO) zaznaczyła, że jest "zbulwersowana, ale też zaskoczona tym, jak można nie prowadzić instytucji, jak można lekceważyć wszelkie zasady". Dodała, że w październiku 2023 r. "Instytut (Kolbego) został zasilony kwotą 9 mln złotych z rezerwy celowej numer 26", tj. rezerwy celowej na wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży. "Jak to wydatkowanie 9 milionów złotych, tak naprawdę na pensję dyrektora i wicedyrektora Instytutu, wpływa na wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży?" - pytała.

Podczas dyskusji poseł Janusz Kowalski (PiS) zaapelował, by "dbać o instytucje polskiego państwa (...), a nie - niszczyć wszystko". "Nie niszczcie wszystkich instytucji, tak jak zaoraliście CPK. Nie uderzajcie w naszych rodaków w Niemczech" - dodał.

Wiceminister edukacji Katarzyna Lubnauer zapewniła m.in. o większym nadzorze nad Instytutem Kolbego.

Wysłuchano również opinii Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Posłanka Elżbieta Gapińska referowała, że "w budżecie część oświatowa subwencji ogólnej na 2023 r. została ustalona w wysokości 64 mld 432 mln 715 tys. złotych, z czego dla gmin - 28 mld 158 mln 314 tys. złotych, dla powiatów - 12 mld 698 mln 488 tys. złotych, miast na prawach powiatu - 22 mld 940 mln 371 tys. zł i województw - 792 mln 330 tys. zł".

Z części subwencji ogólnej na 2023 r. - zaznaczyła - wydzielono rezerwę stanowiącą 0,5 proc. tej części subwencji, która w łącznej wysokości wyniosła 322 mld 164 tys. zł. "W czasie roku budżetowego uległa ona zwiększeniu do łącznej wysokości 472 mln 184 tys. zł" - dodała Gapińska.

Podała, że w części budżetowej 83 – Rezerwy celowe, stypendia prezesa Rady Ministrów dla uczniów szczególnie uzdolnionych, zwiększono rezerwę do kwoty 17 mln 500 tys. zł z planowanych 14 mln 500 tys. zł. "Te środki zostały rozdysponowane prawie w całości" - wyjaśniła. Podkreśliła, że pozycja ta uzyskała na Komisji Edukacji duże poparcie. "Z kwoty stypendium, która wynosiła 300 zł miesięcznie, skorzystało 5378 uczniów" - dodała.

Przekazała, że w pozycji 26 - środki na wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży, środki zostały wykorzystane na sfinansowanie darmowego podręcznika, dofinansowanie świadczeń, pomocy materialnej o charakterze socjalnym. Jednocześnie zwróciła uwagę, że "z dofinansowania świadczeń pomocy materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów, czyli w formie stypendiów i zasiłków szkolnych, wykonano tylko 76,4 proc. planowanej kwoty na ten cel".

"Ministerstwo tłumaczyło, że pewnie mniej dzieci się zgłosiło (...). Nie wiem, dlaczego w wykonaniu nastąpiła taka różnica" - dodała.

"Nasze zastrzeżenia budzi dokonanie zmiany przeznaczenia środków (...) rezerwy, zgodnie z opinią numer 366 Komisji Finansów Publicznych do ministra finansów, uchwaloną na posiedzeniu 10 października 2023 r. w kwocie 9 mln (zł), czyli można powiedzieć, że rzutem na taśmę, przed samymi wyborami, na dotację celową dla Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Kolbego" - powiedziała Gapińska.

Dodała, że jeśli chodzi o wydatki województw z budżetu państwa, zostały one zrealizowane w łącznej kwocie 2 mld 888 mln 4 tys. zł, co stanowi prawie 96 proc. planu po zmianach. Wojewodowie na wydatki dotyczące zadań oświaty i wychowania w dziale 801 wydali 2 mld 684 mln 815 tys. zł, co stanowi 97,5 proc. planu po zmianach.

Wskazała, że poziom wydatków majątkowych w budżetach województw w dziale 801 określony został na podstawie ustawy budżetowej na 2023 r. w wysokości 415 tys. złotych. "W trakcie realizacji budżetu ten plan uległ zwiększeniu do wysokości 116 mln 64 tys. zł, został zrealizowany w 93,6 procentach" - przekazała.

"Wykonanie budżetu państwa w zakresie części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego nie budzi większych wątpliwości w świetle pełnej realizacji planu oraz oceny Najwyższej Izby Kontroli" - stwierdziła.

Dodała, że Komisja Edukacji zaproponowała na swoim posiedzeniu zaopiniowanie pozytywne wykonania budżetu państwa w omówionych działaniach.(PAP)

pak/ jann/