Największą i najstarszą jednostką jest Centrum Wsparcia Sił Połączonych NATO (JFTC), które powstało w 2004 r. jako pierwsza jednostka systemu dowodzenia Sojuszu w Europie Środkowo-Wschodniej.

Do powstania JFTC doprowadziły decyzje podjęte na szczycie NATO w Pradze w 2002 r., zwanym szczytem transformacyjnym. Zmienione zostały struktury militarne Sojuszu, a w konsekwencji powstało Sojusznicze Dowództwo Operacji w Mons (Belgia) i Sojusznicze Dowództwo Transformacji w Norfolk (Stany Zjednoczone), któremu podlega m.in. bydgoskie Centrum prowadzące szkolenia na szczeblu taktyczno-operacyjnym.

Działalność JFTC obejmuje trzy główne obszary - operacje bieżące, przyszłe operacje i rozwijanie zdolności bojowych. Na najszerszą skalę prowadzone są ćwiczenia dowództw i sztabów do przyszłych operacji, a więc do sytuacji, które mogą się kiedyś zdarzyć i jak na nie odpowiednio zareagować.

Kadrę JFTC stanowi około 170 wojskowych i pracowników cywilnych, a jednostka dysponuje bogato wyposażoną bazą szkoleniową do prowadzenia ćwiczeń wspomaganych komputerowo.

Bydgoszcz jest też siedziba 3. Batalionu Łączności NATO (3NSB), Centrum Eksperckiego Policji Wojskowej NATO (MP COE), Jednostki Integracji Sił NATO (NFIU), a także zespołu wsparcia Agencji Łączności i Informatyki NATO (CSU).

Połączone Centrum Analiz, Szkolenia i Edukacji NATO - Ukraina (JATEC) będzie kolejną jednostką Sojuszu zlokalizowaną w Bydgoszczy.

Decyzja jej tworzeniu jest związana sytuacją, która postała po agresji Rosji na Ukrainę, wybuchem pełnoskalowego konfliktu zbrojnego. Podczas szczytu Sojuszu w Wilnie w 2023 r. powołana została Rada NATO - Ukraina, która zleciła opracowanie studium wykonalności, które rozważyłoby szczegółowe opcje utworzenia na terytorium sojuszniczym JATEC. Pozytywna decyzja Rady NATO - Ukraina o utworzeniu JATEC zapadła 15 lutego 2024 r., jednocześnie wskazując Bydgoszcz i znajdująca się tam infrastrukturę jako najbardziej odpowiednie miejsce do utworzenia jednostki.

Zgodnie z założeniami realizacja zadań przez JATEC ma przyczynić się do poprawy zdolności obronnych Ukrainy poprzez koordynację i realizację na szerszą skalę wsparcia szkolenia żołnierzy wojsk ukraińskich, a także wykorzystania wniosków i doświadczeń z wojny rosyjsko-ukraińskiej przez siły zbrojne państw Sojuszu.

Planowany zakres działania JATEC obejmuje pięć obszarów: rozwój zdolności, standaryzacja operacyjna, rozwój koncepcji i eksperymentowanie, kształcenie i szkolenia, wykorzystanie doświadczeń.

Decyzje związane z formalnym powołaniem JATEC spodziewane są na trwającym w Waszyngtonie szczycie NATO.

Prezydent Andrzej Duda, który w miniony czwartek wziął udział w odprawie z najwyższymi dowódcami wojskowymi w Centrum Doktryn i Szkolenia w Bydgoszczy, gdzie prowadzone są przygotowania do powstania JATEC, wyraził nadzieję, że będzie mogło ono uzyskać odpowiednie certyfikacje i rozpocząć pełną działalność w ciągu najbliższych dwóch lat.

Szef BBN Jacek Siewiera przed tygodniem powiedział, że JATEC będzie "jednym z głównych organów Sojuszu Północnoatlantyckiego i najważniejszym organem odpowiadającym za adaptację, transformację armii ukraińskiej do standardów i potrzeb NATO, ale także transferu wiedzy i doświadczeń z pola walki na Ukrainie do praktyki Sił Zbrojnych Sojuszu Północnoatlantyckiego". (PAP)

Autor: Jerzy Rausz

rau/ itm/