Sejmowa komisja śledcza ds. tzw. afery wizowej przesłuchuje w środę Mateusza Pali, który był szefem gabinetu politycznego ministra sprawa zagranicznych w rządzie PiS Zbigniewa Raua od września 2020 roku do listopada 2023 roku. Po południu komisja ma przesłuchać jeszcze dwóch innych byłych urzędników resortu.

Przewodniczący komisji Marek Sowa (KO) pytał w jakich okolicznościach zapadła decyzja o wyznaczeniu siedziby Centrum Decyzji Wizowych w Łodzi. Pali powiedział, że "decyzja o wyznaczeniu jest wynikiem notatki decyzyjnej Ministra Zbigniewa Raua, poprzedzonej analizami i konsultacjami prowadzonymi przez departament konsularny, biuro administracji przy współpracy ze służbami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo w ministerstwie i z innymi biurami".

Pytany czy uczestniczył w procesie decyzyjnym, Pali odparł, że "w samym procesie decyzyjnym nie uczestniczył". "Jednak pierwszy raz o rozbudowie i potencjalnej delokalizacji centrum decyzji wizowych usłyszałem latem 2022 roku. Miało to miejsce na spotkaniu z wiceministrem Piotrem Wawrzykiem i byłym dyrektorem biura prawnego i zarządzania zgodnością MSZ Jakubem Osajdą. Następnie miało miejsce spotkanie koncepcyjne w tym samym składzie i uczestniczył w nim też dyrektor departamentu konsularnego" - mówił. "Na tym mój udział się zakończył" - dodał Pali.

Później Sowa mówił że z dokumentów wynika, że Pali brał udział w różnych spotkaniach na temat Centrum Decyzji Wizowych w Łodzi. Pali wyjaśnił, że brał w nich udział jako obserwator.

W czerwcu Rau zapewniał przed komisją, że ulokowanie Centrum Decyzji Wizowych w Łodzi nie było jego inicjatywą. Zaznaczył, że powstanie centrum jako integralnej części departamentu konsularnego resortu było reakcją na wymuszone opuszczenie Białorusi przez polski personel konsularny.

Pali pytany, kto wskazał, że siedziba Centrum ma być Łodzi, czy mógł to być minister Rau, nawiązał do notatki decyzyjnej podpisanej przez Raua. Jak dodał, została mu ona pokazana podczas kontroli w NIK. "Było tam zaproponowane kilka miejsc, notatka decyzyjna sprowadza się do tego, że jest kilka wariantów miejsc, a osoba ją podpisująca podejmując decyzję wskazuje dany wariant, więc chyba wtedy w sensie formalnym zapadła".

Centrum zostało powołane w 2021 r. w strukturach MSZ, by wesprzeć urzędy konsularne na Białorusi po wydaleniu z tego kraju większości polskiego personelu dyplomatyczno-konsularnego. W 2023 r. podjęto decyzję o jego rozbudowie i przeniesieniu do Łodzi. Projekt rozporządzenia, za który odpowiadał ówczesny wiceminister spraw zagranicznych Piotr Wawrzyk, zakładał, że centrum będzie obsługiwać wnioski wizowe w uproszczonej procedurze nie tylko z Białorusi, ale także z 20 innych krajów. Projekt rozporządzenia został w lipcu 2023 r. wycofany. (PAP)

Autor: Olga Łozińska, Rafał Białkowski

oloz/ rbk/ par/