We wtorek Centralna Komisja Egzaminacyjna opublikowała wstępne wyniki tegorocznego egzaminu maturalnego w sesji głównej majowej. Spośród tegorocznych absolwentów liceów maturę zdało 88,6 proc., a prawo do poprawki w sierpniu ma 7,6 proc. Jeśli chodzi o technika, maturę zdało 78,1 proc., a prawo do poprawki ma 14,5 proc.

PAP poprosiła o komentarz Przemka Staronia, nauczyciela i wykładowcę, psychologa, eksperta ds. edukacji w Instytucie Strategie 2050, twórcę bestsellerowej serii "Szkoła bohaterek i bohaterów", w 2018 r. uhonorowanego tytułem Nauczyciela Roku.

Zaznaczył on, że na wyniki egzaminów stara się patrzeć nie oceniająco, tylko opisowo. "Tegoroczne i ubiegłoroczne wyniki matur są bardzo podobne, to drobne różnice. Pamiętajmy jednak, że porównywanie takich dwóch zbiorów danych, zebranych rok po roku, nie ma większego sensu, a już zwłaszcza obecnie, gdyż w zeszłym roku tzw. nową maturę pisały tylko osoby uczęszczające do liceów" - zauważył.

"W 2023 r. pozytywny wynik uzyskało 84,4 proc. zdających, teraz 84,1 proc. Matury z więcej niż jednego przedmiotu nie zdało w poprzednim roku 4,3 proc., teraz 5,5 proc. Jeśli chodzi o przedmioty obowiązkowe, to w zeszłym roku język polski zaliczyło 97 proc. zdających, w tym roku - 95 proc., w tym roku 89 proc. zdało matematykę, w zeszłym roku - 88 proc." - wymienił.

Rozmówca PAP zauważył jednocześnie, że tegoroczna średnia jest wyższa z matematyki niż z języka polskiego. "Moje pierwsze wrażenie jest takie: matematyka od lat jest przedmiotem budzącym silne emocje. Już lata temu zauważyłem, że standardem stają się korepetycje (pomijam teraz jakiekolwiek wartościowanie tego zjawiska). I może jest tak, że od dłuższego czasu przygotowujemy się w szkole ponadpodstawowej do matury z matematyki, obowiązkowo uczęszczając na korepetycje, a to powoduje, że po prostu ten egzamin wypada lepiej niż oczekiwania spowodowane narracją o nim. Warto obserwować, jak to będzie wyglądało przez najbliższe lata" - dodał.

Zwrócił też uwagę, że wyniki w szkołach branżowych są niższe niż w liceach i technikach. "To nie powinno dziwić, ponieważ cel szkół branżowych jest po prostu inny (zwłaszcza w porównaniu do liceów). Szkoły branżowe realizują zupełnie inne priorytety" - podkreślił.

Rozmówca PAP zaznaczył, że daleki jest od narracji oceniającej wyniki egzaminów. "Żyjemy w świecie, który przypomina to, co o dorosłych jest napisane w +Małym Księciu+. Jest to świat, który sprowadza najważniejsze życiowe sprawy do suchych liczb" - uzasadnił.

Przyznał, że matematyka jest sposobem opisu rzeczywistości. "I to samo w sobie jest wspaniałe, ja sam zresztą o sobie mówię, że jestem +matematykofilem+. Natomiast mam problem, kiedy redukuje się różne doświadczenia człowieka, jego złożoność i wielowymiarowość, do jakiejś sumarycznej wartości" - podkreślił.

Jego zdaniem, dyskusje o wynikach matur, czy np. rankingi szkół, są czymś powierzchownym. "Poszczególne wyniki są dla konkretnych ludzi ważne i to jest bezdyskusyjne. Problemem jest jednak spłaszczanie istoty edukacji, wychowania i życia do sumarycznych wartości, które tak naprawdę nie mówią nam o człowieku" - powiedział. Przyznał, że patrząc na wyniki egzaminów, widzi "przede wszystkim tysiące indywidualnych historii i doświadczeń".

"Wyobrażam sobie ludzi, którzy przystąpili do matury w stanie zakochania, kryzysu psychicznego, żałoby itd. Dlatego uważam, że rozmowa o wynikach sumarycznych powinna być tylko elementem całości, i to elementem wtórnym" - powiedział.

"Chciałbym, żeby to mocno wybrzmiało: bardzo gratuluję każdej osobie, która zdecydowała się do matury podejść. Droga osobo abituriencka, gratuluję drogi, którą przeszłaś, wysiłku, który włożyłaś, i jakiekolwiek masz emocje związane z wynikiem, masz do nich pełne prawo. Życzę ci, żebyś przeżyła emocje z tym związane i potem szła dalej realizować życie, którego pragniesz" - podkreślił Staroń.

Zwrócił uwagę, że pokolenie obecnie zdające maturę zupełnie inaczej postrzega np. kwestie studiowania. "W tym roku mam 20-lecie matury. To była dla mnie jasna sprawa, że pójdę na studia, jakżeby inaczej?" - zauważył. Jednak obecne pokolenie maturzystów - dodał - traktuje studia tylko jako jedną z opcji. "Obecne uczennice i obecni uczniowie już dawno nie są tymi ludźmi, dla których system edukacji w obecnym kształcie został zaprojektowany. Ten system totalnie nie przystaje do realiów współczesności" - zaznaczył.

Dodał też, że dla niego, jako psychologa, ważne są wypowiedzi młodych ludzi, którzy przyznali, że nie spali dzisiejszej nocy przed publikacją wyników. "Nie dziwię się ich emocjom zupełnie. I jednocześnie mam w sobie wielki smutek, gdyż wiem, że to napięcie jest uwarunkowane całą narracją, jaką tworzy się wokół matury, a także innymi kontekstami jak np. kryzys zdrowia psychicznego młodych" - podkreślił.

Zapytany, czy wyniki tegorocznych matur mówią nam coś o systemie edukacji, odparł, że jego zdaniem, "nie mówią specjalnie wiele".

"Gdyby zebrać wyniki w ogóle, tj. wyniki matur z ostatnich lat, zestawić je z przeróżnymi innymi danymi, np. wynikami PISA, metadanymi o skali kryzysu psychicznego młodych ludzi, wtedy tak. Natomiast te konkretne tegoroczne wyniki nie rzucają istotnego światła, nie mówią nic, czego nie wiemy" - dodał.

Podkreślił, że wyniki matur nie są "żadnym nowym argumentem w dyskursie o edukacji, a tegoroczne - nie są papierkiem lakmusowym dla oceny działań nowego kierownictwa resortu edukacji". I zdaniem rozmówcy PAP - nie powinny być. "Tak naprawdę wyniki matur będą mogły coś powiedzieć o systemie edukacji dopiero po kilkunastu latach od wprowadzania zapowiadanej reformy w 2026 r. Zastanawiam się tylko, czy będzie to świat, w którym wyniki matur będą jeszcze istotne. I czy w ogóle będzie istniało coś takiego jak matura" - dodał.(PAP)

Autorka: Paulina Kurek

pak/ agz/ lm/